Μπορεί να προκαλέσει κατάθλιψη ή καρκίνο; Θεραπεύεται με ένα κομμάτι τούρτας; Ανακαλύψτε την αλήθεια, βρείτε τι πραγματικά συμβαίνει και απαλλαγείτε από το άγχος και το στρες
Λίγο άγχος δεν έβλαψε ποτέ κανέναν!
Αν μέχρι σήμερα πιστεύατε ότι το στρες μπορεί να έχει μόνο αρνητικές συνέπειες, ξανασκεφτείτε το! Σύμφωνα με τους επιστήμονες, διακρίνεται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: στο αρνητικό και το θετικό. Το αρνητικό μπλοκάρει τις καθημερινές δραστηριότητες, μας κάνει ευερέθιστους και επιθετικούς, μειώνει την παραγωγικότητα και τη διάθεσή μας και απειλεί την ισορροπία των φυσιολογικών μας λειτουργιών (σύνθεση αίματος, διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματος κ.τ.λ.). Αντίθετα, όταν εκδηλώνεται με μικρή ένταση και για περιορισμένη χρονική διάρκεια, μπορεί να είναι εξαιρετικά δημιουργικό και να αποτελέσει την κινητήρια δύναμή μας, καθώς μας κρατάει σε εγρήγορση, μας βοηθάει να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις της καθημερινότητας και αυξάνει την παραγωγικότητά μας.
Τι είναι το στρες ;
Πρόκειται για την αντίδραση του οργανισμού μας στα διάφορα ερεθίσματα του περιβάλλοντος, τα οποία οι ειδικοί αποκαλούν «στρεσογόνους παράγοντες».
Η αιτία του στρες είναι κρυμμένη σ’ ένα μοριακό σχηματισμό που λέγεται 31Κ. Αυτός βρίσκεται στον πρόσθιο λοβό της υπόφυσης και συμπεριφέρεται σαν… ζυγαριά. Άλλοτε κλίνει αριστερά και έχουμε συμπτώματα νευρικότητας και κακοδιαθεσίας, ενώ άλλοτε κλίνει δεξιά, οπότε νιώθουμε ήρεμοι και ευδιάθετοι. Κάθε άνθρωπος αντιδρά διαφορετικά στο όποιο ερέθισμα δέχεται. Είτε προέρχεται από το περιβάλλον είτε από νευρική υπερένταση, το στρες προκαλεί ποικίλες αντιδράσεις. Σε μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης η υπόφυση εκκρίνει ορμόνες οι οποίες, με τη σειρά τους, προκαλούν την έκκριση μιας άλλης ορμόνης, της αδρεναλίνης. Αυτή προετοιμάζει την αντίδραση του οργανισμού. Εάν η κατάσταση «εκτάκτου ανάγκης» συνεχισθεί, τότε ο οργανισμός περνάει στη φάση της «αντίστασης» και ψάχνει να βρει πρωτεΐνες για να «κρατηθεί», Τις αναζητά σε ζωτικά όργανα, όπως στο πεπτικό σύστημα, τις αρθρώσεις (αρθρίτιδες), το δέρμα, τα μαλλιά. Γι’ αυτό η παρατεταμένη υπερένταση προκαλεί πονοκεφάλους, ιλίγγους, ναυτία, εφίδρωση, δύσπνοια, κρίσεις πανικού, τραύλισμα, γενική αδυναμία, κρύα ή ιδρωμένα άκρα, ισχιαλγίες, γαστρίτιδες, τριχόπτωση κ.λπ.
Αναγνωρίστε το
Τα συμπτώματα του έντονου στρες εκδηλώνονται σε 3 επίπεδα: συναισθηματικά, συμπεριφορικά και σωματικά.
Συναισθήματα: Αίσθημα ανικανοποίητου, περιστασιακή ή διαρκής ανησυχία, φοβίες, απαισιοδοξία, αδυναμία στη συγκέντρωση, γρήγορη εναλλαγή συναισθημάτων, εκνευρισμός, έντονη ανησυχία για το μέλλον, θλίψη, θυμός, κατάθλιψη, σύγχυση, στεναχώρια, προβλήματα μνήμης, χαμηλή αυτοπεποίθηση.
Συμπεριφορά: Αναποφασιστικότητα, απώλεια χιούμορ, αποφυγή καθηκόντων που προκαλούν άγχος, απρόβλεπτες αντιδράσεις, αδέξιες κινήσεις και απροσεξία με αποτέλεσμα την αύξηση των ατυχημάτων, δάγκωμα νυχιών και τρίξιμο δοντιών, δυσκολία στην εκφορά του λόγου, επιθετικότητα, κοινωνική απόσυρση, απομόνωση, κατάχρηση ηρεμιστικών, αλκοόλ ή άλλων ουσιών, παρορμητικότητα, υπερβολικές αντιδράσεις σε μικροενοχλήσεις.
Σωματικά: Απώλεια όρεξης ή υπερβολική όρεξη, απώλεια ή αύξηση σωματικού βάρους, αίσθημα πνιγμού, λιποθυμικές τάσεις, διάρροια, διαρκές αίσθημα κόπωσης ή εξάντλησης, δυσκολίες στον ύπνο, εφίδρωση, κεφαλαλγίες, ξηροστομία, σφιγμένοι μύες, συχνουρία, τρέμουλο στα χέρια, ταχυπαλμίες, χρόνιοι πόνοι σε διάφορα σημεία.
Οι μύθοι
Στρες και άγχος είναι το ίδιο
Tο στρες έχει δύο εκφάνσεις: την ιατρική παράμετρο, η οποία εκδηλώνεται με συμπτώματα όπως αύξηση της πίεσης, ταχυκαρδία κ.τ.λ. και την ψυχολογική, η οποία μπορεί να είναι φόβος, θυμός κ.ά. Οι όροι στρες και άγχος στην ελληνική γλώσσα είναι συνδεδεμένοι. Υπάρχουν, ωστόσο, ορισμένοι διαφορετικοί ορισμοί για τις δύο έννοιες. Το άγχος, σε αντίθεση με το στρες, αφορά περισσότερο ένα άμεσα ορατό γεγονός και προκύπτει από την αντίδρασή μας σε κάποιον επικείμενο κίνδυνο ή ψυχολογική πίεση. Το στρες συνδέεται κυρίως με εμπειρίες που αφορούν είτε το παρόν είτε το παρελθόν και προκαλούν ψυχική ένταση.
Μπορώ να το αναγνωρίσω εύκολα
Το στρες μπορεί να εμφανιστεί σε όλους, και μάλιστα μερικές φορές χωρίς κάποια συμπτώματα τα οποία θα μας βοηθούσαν να το αντιληφθούμε. Στην ουσία, αυτό είναι και το πιο επικίνδυνο. Η ύπαρξη συμπτωμάτων στο στρες επιτρέπουν την αναγνώριση του προβλήματος και μας αναγκάζουν να λάβουμε τα αναγκαία μέτρα που στοχεύουν στο περιορισμό του. Η λήψη ορισμένων φαρμάκων υπάρχει κίνδυνος απλώς να τα «καλύψει», γι’ αυτό θα πρέπει να συμβουλεύστε το γιατρό σας πριν πάρετε οποιοδήποτε φάρμακο.
Δεν είναι ασθένεια
Κι όμως, όταν είναι χρόνιο μπορεί να βλάψει την υγεία μας και να γίνει η αφορμή για την εκδήλωση διαφόρων ασθενειών. Το έντονο στρες μπορεί να βλάψει το ανοσοποιητικό μας σύστημα, καθώς παροδικά αυξάνει την έκκριση κορτιζόνης στον οργανισμό, ενώ μακροπρόθεσμα συμβάλλει στη μείωσή της, με αποτέλεσμα η έλλειψή της να αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα. Με αυτό τον τρόπο αυξάνονται οι πιθανότητες να εκδηλωθούν σοβαρές ασθένειες όπως αϋπνίες, αναπνευστικά προβλήματα, γαστρεντερικές διαταραχές, δερματικές παθήσεις, κατάθλιψη, καρδιακά νοσήματα, μεταβολικό σύνδρομο, ορμονικές διαταραχές, στοματικά προβλήματα, οστεοπόρωση.
Μπορώ να το αντιμετωπίσω με κάτι γλυκό
Τα γλυκά δεν αποτελούν θεραπεία, απλώς προσφέρουν παροδική ανακούφιση. Μάλιστα, μπορεί να επιφέρουν το αντίθετο αποτέλεσμα, καθώς τα απλά σάκχαρα που περιέχουν, ενώ αρχικά ανεβάζουν απότομα τη γλυκόζη στο αίμα, στη συνέχεια ρίχνουν τα επίπεδά της κάτω από το φυσιολογικό. Έτσι, το προσωρινό αίσθημα ευεξίας που προκαλούν στην αρχή, διαδέχονται η κόπωση και ο εκνευρισμός.
Δεν αντιμετωπίζεται με φάρμακα
Όταν το στρες είναι έντονο, μας εμποδίζει να ζήσουμε φυσιολογικά και τα φάρμακα μπορούν να βοηθήσουν. Στην περίπτωση έντονου στρες ο γιατρός χορηγεί φάρμακα, τα οποία μειώνουν οργανικές εκδηλώσεις όπως την ταχυκαρδία ή την αρτηριακή πίεση. Χορηγούνται επίσης αντικαταθλιπτικά, τα οποία βοηθούν στην παραγωγή των ενδορφινών, μειώνουν την ευαισθησία στο στρες και βελτιώνουν τη διάθεση. Πάντα χορηγούνται με συνταγή γιατρού.
Δεν προκαλεί κατάθλιψη
Οι αγχώδεις διαταραχές σχετίζονται άμεσα με την κατάθλιψη, επομένως κάποιος που πάσχει από χρόνιο στρες είναι πολύ πιθανό –σύμφωνα με τους ειδικούς- να οδηγηθεί στην κατάθλιψη. Το καθημερινό στρες έχει αρνητική επίδραση στον οργανισμό και διαμορφώνει το υπόβαθρο για την εμφάνιση κατάθλιψης. Επίσης, οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο για κατάθλιψη (π.χ. οικονομικά προβλήματα, απώλεια εργασίας) συχνά είναι και οι αιτίες που μας προκαλούν και στρες.
Τα παιδιά δεν έχουν στρες
Κάθε άλλο! Είναι πιο ευάλωτα σε σχέση με τους ενήλικες. Για τα μικρότερα παιδιά, άγχος μπορεί να προκληθεί από εντάσεις και προβλήματα μέσα στην οικογένεια, τη γέννηση ενός αδελφού, από φόβο, προβλήματα στο σχολείο κ.τ.λ. Εμφανίζεται με δυσκολίες στη γλωσσική ανάπτυξη, υπερκινητικότητα, επιθετικότητα, δυσκολίες στη μάθηση και σωματικά συμπτώματα όπως πόνους στην κοιλιά κ.τ.λ. Εάν παρατηρήσετε τέτοια συμπτώματα, απευθυνθείτε στον παιδίατρο. Αν χρειαστεί, θα σας παραπέμψει σε παιδοψυχολόγο.
Μόνο τα δυσάρεστα γεγονότα είναι υπεύθυνα
Ακόμη και μια ευχάριστη είδηση μπορεί να γίνει αιτία να στρεσαριστείτε. Ακόμη και ένα ευχάριστο γεγονός μπορεί να μας αγχώσει, καθώς μπορεί να μας προκαλέσει ανασφάλεια και να αποτελέσει αιτία διαφόρων προβληματισμών, όπως το πόσο θα διαρκέσει, αν αξίζουμε αυτό που μας συνέβη, καθώς και αν θα μας ξανασυμβεί κάτι τόσο ευχάριστο στη ζωή μας.
Προκαλεί έλκος…
Αυτή ήταν η άποψη των ειδικών μέχρι που ανακαλύφθηκε το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού το 1983. Σήμερα οι επιστήμονες γνωρίζουν πως το εν λόγω βακτήριο είναι υπεύθυνο για τις τέσσερις στις πέντε περιπτώσεις έλκους. Τα ειδικά φάρμακα για την αντιμετώπισή του είναι σχεδόν πάντα απαραίτητα, ενώ το στρες μπορεί να επιδεινώσει την πάθηση, όπως άλλωστε και κάθε άλλο πρόβλημα υγείας.
…αλλά και καρκίνο
Εδώ τα νέα είναι ευχάριστα: το στρες μάλλον δεν μπορεί να μας προκαλέσει καρκίνο. Το ερώτημα απασχολεί επί χρόνια την επιστημονική κοινότητα: συνδέεται ο καρκίνος με το στρες; Οι περισσότερες έρευνες των ειδικών δεν φαίνεται να επιβεβαιώνουν τη σχέση καρκίνου – στρες. Ωστόσο, μπορεί να επηρεάσει το αμυντικό σύστημα και, κατ΄ επέκταση, έμμεσα την ικανότητα του οργανισμού να αναχαιτίσει την εξάπλωση των κυττάρων που είναι κακοήθη.
Δεν υπάρχει τρόπος να το μετρήσω
Είναι αλήθεια ότι δεν μπορούμε να το μετρήσουμε, όπως κάνουμε με την πίεση ή τους σφυγμούς. Μπορούμε όμως να μετρήσουμε τα επίπεδα των ορμονών που εκκρίνονται στο σώμα όταν έχουμε στρες. Επιπλέον, οι επιστήμονες επινόησαν πρόσφατα μια νέα συσκευή με την οποία μπορούν να μετρήσουν το στρες, το λεγόμενο «στρεσσόμετρο». Πρόκειται για ένα μηχάνημα που λαμβάνει υπόψη τις συνήθειες, τον τρόπο ζωής του εξεταζόμενου και μετρά τους σφυγμούς του. Στην πράξη, βέβαια, δεν έχει νόημα να υποβληθείτε σε εξετάσεις, καθώς αν αισθάνεστε στρεσαρισμένοι, σημαίνει ότι είστε.
στρες, άγχος, μύθοι
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ:
Πως λειτουργούν τα σχολεία στον υπόλοιπο κόσμο
Ποιά σαλάτα από την Ιταλία ενισχύει τη μνήμη;
Crash test στους καφέδες του κόσμου. Ποιοί πίνουν περισσότερο;
Μυστικά αδυνατίσματος από κάθε γωνιά του πλανήτη
Ποιος λαός είναι πιο κολλημένος με την TV;
Αν και Σκοτσέζοι σου λένε να μην δίνεις σημασία στα λεφτά
5 πολυτελέστατα εναλλακτικά (και μαγευτικά) ξενοδοχεία
