9 απίθανες απορίες για το σώμα μας που δεν γνωρίζετε

Αλήθεια, γιατί δεν μπορούμε να καταπιούμε τη γλώσσα μας; Γιατί κάποιοι κρυώνουν στον ίδιο χώρο που εγώ ζεσταίνομε; Μπορεί να λυθεί ο αφαλός μου; Γιατί η φαλάκρα είναι “ανδρική υπόθεση”; Λύστε όλες τις ερωτήσεις που σας έχουν κατά καιρούς απασχολήσει.

Του Μάνου Σιγανού από περιοδικό vita.

Όλοι κάποιες φορές έχουμε αναρωτηθεί για διάφορες αντιδράσεις του οργανισμού μας, που δεν γνωρίζουμε για ποιόν ακριβώς λόγο γίνονται και κατά πόσο μπορούμε να τις ελέγξουμε ή όχι. Μπορεί όλες αυτές οι αντιδράσεις, σύμφωνα με τους ειδικούς, να είναι συνηθισμένες, η εξήγησή τους όμως δεν είναι πάντα τόσο απλή. Εμείς συγκεντρώσαμε μερικές από τις πιο απίθανες απορίες για το σώμα, που μας έχετε στείλει στο περιοδικό και προσπαθήσαμε να βρούμε όλες τις πιθανές απαντήσεις.

1. Γιατί χάνουμε το χρώμα μας όταν τρομάζουμε;

Αν βρεθείτε μπροστά σε έναν καθρέφτη μετά από ένα συμβάν που σας προκάλεσε φόβο, θα διαπιστώσετε ότι έχετε γίνει άσπροι σαν το πανί. Για ποιο λόγο όμως άλλαξε το χρώμα σας; Όταν τρομάζουμε, αυξάνονται τα επίπεδα της αδρεναλίνης στο σώμα μας. Η αδρεναλίνη είναι μια ορμόνη που, όταν τρομάξουμε, εκκρίνεται από τα επινεφρίδια και προκαλεί σπασμό των αγγείων, με αποτέλεσμα να μειώνεται η κυκλοφορία του αίματος (φεύγει δηλαδή το αίμα από το δέρμα και αλλάζει το χρώμα του δέρματος εξωτερικά). Αυτός είναι ένας μηχανισμός προστασίας του οργανισμού μας, με τον οποίο το αίμα απομακρύνεται από τα εξωτερικά σημεία του σώματος και διοχετεύεται στα ζωτικά όργανα του οργανισμού μας, που το έχουν μεγαλύτερη ανάγκη εκείνη τη στιγμή, για να αντεπεξέλθουν στον κίνδυνο.

2.Μπορεί να λυθεί ο αφαλός μου;

Είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα έχετε ακούσει τη φράση “μου λύθηκε ο αφαλός από τα γέλια”, έχετε όμως αναρωτηθεί αν μπορεί να συμβεί αυτό στην πραγματικότητα; Σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι μάλλον απίθανο αυτό το ενδεχόμενο (να λυθεί ο αφαλός μας) όχι μόνο όταν γελάμε, αλλά από οποιαδήποτε άλλη αιτία. Ουσιαστικά, ο αφαλός αποτελεί ενιαίο κομμάτι του δέρματος, που έχει θρέψει από τότε που τον έδεσε ο γιατρός, λίγο μετά από τη στιγμή που γεννηθήκαμε. Φανταστείτε τον σαν μια πληγή που έχει επουλωθεί πολλά χρόνια πριν. Αυτό που ο κόσμος συχνά περιγράφει ως λύσιμο του αφαλού είναι η λεγόμενη ομφαλοκήλη, που μπορεί να προκληθεί όταν σηκώσουμε ένα βάρος. Δεν πρόκειται όμως ουσιαστικά για λύσιμο του αφαλού, αλλά για χαλάρωση των κοιλιακών τοιχωμάτων στην περιοχή του ομφαλού, μέσα από την οποία προβάλλουν κάτω από το δέρμα το λίπος ή τμήμα λεπτού εντέρου.

3. Γιατί η φαλάκρα είναι αντρική υπόθεση;

Αν είστε γυναίκα, ίσως να αισθάνεστε μεγαλύτερη σιγουριά για τα μαλλιά σας, και δικαιολογημένα, γιατί, ακόμη και αν λιγοστέψουν, είναι μάλλον απίθανο να τα χάσετε τελείως. Η ανδρογενής αλωπεκία είναι κληρονομική και συχνά εκδηλώνεται λόγω της επίδρασης των αντρικών ορμονών, και κυρίως των ανδρογόνων. Τα ανδρογόνα επιδρούν στους υποδοχείς των θυλάκων, με αποτέλεσμα η τρίχα να βγαίνει πιο αδύναμη και λεπτή. Δεν πρέπει όμως να θεωρεί κανείς ότι, αν έχει περισσότερα ανδρογόνα, έχει και ανάλογες πιθανότητες να αποκτήσει φαλάκρα, καθώς σημαντικό ρόλο παίζει και η ευαισθησία των υποδοχέων των τριχών στα ανδρογόνα. Από ό,τι φαίνεται, οι υποδοχείς στους άνδρες είναι συνήθως πιο ευαίσθητοι για κληρονομικούς λόγους, και εδώ ευθύνονται τα γονίδια των ανδρών.

4. Μπορούμε να καταπιούμε τη γλώσσα μας;

Αρκετοί θεωρούν ότι είναι πιθανό κάποιος να καταπιεί τη γλώσσα του σε μια επιληπτική κρίση, αλλά στην πραγματικότητα αυτό είναι αδύνατο. Μπορεί να μας γυρίσει η γλώσσα σε έναν τραυματισμό και να φράξει την αναπνευστική οδό, αλλά είναι αδύνατο να την καταπιούμε, εξαιτίας του χαλινού, μιας μεμβράνης που ενώνει τη γλώσσα με το στόμα μας.

5. Γιατί κάποιοι κρυώνουν ή ζεσταίνονται περισσότερο από τους άλλους;

Συχνά η αίσθηση της ζέστης ή του κρύου δεν είναι ίδια για όλους τους ανθρώπους, ακόμη και αν βρίσκονται στον ίδιο χώρο. Σίγουρα, κάποια στιγμή θα έχετε και εσείς αναρωτηθεί, διατυπώνοντας τον τετριμμένο προβληματισμό… “έχει ζέστη ή εγώ ζεσταίνομαι;”. Η αίσθηση του κρύου ή της ζέστης εξαρτάται μεταξύ άλλων και από το ποσοστό του λίπους στο σώμα μας. Όσο μεγαλύτερα είναι τα ποσοστά λίπους στο σώμα μας, τόσο πιο εύκολα ζεσταινόμαστε το καλοκαίρι, αλλά και προστατευόμαστε από το κρύο το χειμώνα. Ακόμη, μπορεί να έχουμε εξάψεις για διάφορους λόγους, και έτσι να νιώθουμε ότι ζεσταινόμαστε πιο εύκολα από τους γύρω μας, λ.χ. όταν βρισκόμαστε στην εμμηνόπαυση ή αντιμετωπίζουμε διαταραχές του θυρεοειδούς κτλ Άλλοι έχουν μεγάλη ευαισθησία στο κρύο, και αυτό μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες. Είναι πιθανό λ.χ να κρυώνουμε πιο εύκολα όταν δεν τρεφόμαστε σωστά, καθώς μας λείπει ενέργεια, την οποία αποκτά ο οργανισμός μέσω των θρεπτικών ουσιών από τις τροφές. Μεγάλη ευαισθησία στο κρύο μπορεί να προκαλέσει μια εξαντλητική δίαιτα ή η νευρική ανορεξία. Η ευαισθησία στο κρύο μπορεί ακόμη να οφείλεται και σε παθολογικά αίτια, όπως σε δυσλειτουργία του θυρεοειδούς ή σε νευρολογικές παθήσεις.

6. Γιατί ορισμένοι έχουν λευκά σημάδια στα νύχια τους;

Πολλοί πιστεύουν ότι οφείλονται σε έλλειψη ασβεστίου. Τα λευκά σημάδια στα νύχια ουδεμία σχέση έχουν με κάτι τέτοιο. Το πιθανότερο είναι να προκλήθηκαν από κάποιο χτύπημα στα νύχια ή από την κακή κυκλοφορία του αίματος στα άκρα. Επίσης, τα άσπρα στίγματα στα νύχια παρουσιάζονται συχνά σε όσους συνηθίζουν να τρώνε τις παρωνυχίδες, επειδή προκαλούν μικρές κακώσεις στη ρίζα του νυχιού. Αν τα σημάδια είναι πολλά, ίσως να οφείλονται σε δερματική πάθηση. Σε αυτή την περίπτωση πρέπει να συμβουλευτείτε κάποιο δερματολόγο.

7. Γιατί οι γυναίκες ροχαλίζουν λιγότερο από τους άνδρες;

Οι γυναίκες, σύμφωνα με τους ειδικούς, ροχαλίζουν λιγότερο, χάρη στα οιστρογόνα που παράγει ο οργανισμός τους. Τα οιστρογόνα είναι ορμόνες που ευνοούν στις γυναίκες την περιφερική εναπόθεση του λίπους. Σε αντίθεση τα ανδρογόνα, συμβάλλουν στην εναπόθεση του λίπους περισσότερο στην περιοχή της κοιλιάς, με αποτέλεσμα στους εύσωμους άνδρες να πιέζεται το διάφραγμα, να δυσχεραίνεται η αναπνοή τους κατά τη διάρκεια του ύπνου και να ροχαλίζουν συχνότερα.

Επιπλέον, οι γυναίκες έχουν για ασπίδα προστασίας την προγεστερόνη, μια ορμόνη που ενεργοποιεί τα αναπνευστικά κέντρα και διευκολύνει την αναπνοή χωρίς παρενέργειες. Τέλος, σύμφωνα με τους ειδικούς, οι γυναίκες ροχαλίζουν λιγότερο, γιατί συνήθως προσέχουν περισσότερο τη διατροφή τους και πίνουν λιγότερο αλκοόλ.

8. Γιατί τιναζόμαστε μερικές φορές στον ύπνο μας;

Σας έχει συμβεί, την ώρα που πάει να σας πάρει ο ύπνος, να τινάζεστε απότομα ή να αισθάνεστε πως πέφτετε στο κενό; Αν ναι, μην ανησυχείτε. Έχει συμβεί σχεδόν σε όλους μας. Το “τίναγμα” είναι συχνό και συμβαίνει λίγο πριν κοιμηθούμε, ενώ επιστημονικά λέγεται “υπναγωγικό ξάφνιασμα”. Είναι πιο συχνό σε άτομα που έχουν έντονο άγχος. Πρόκειται για μια ακούσια κίνηση του μυϊκού συστήματος, τη στιγμή που ολόκληρο το σώμα μας αρχίζει να χαλαρώνει. Τη στιγμή εκείνη το μυϊκό σύστημα αντιδρά χωρίς ο εγκέφαλός σας να έχει δώσει την εντολή. Αυτό συμβαίνει επειδή σε αυτό το στάδιο του ύπνου δεν έχουν “απενεργοποιηθεί” ακόμη καλά όλες οι λειτουργίες του μυϊκού συστήματος, και είναι αποτέλεσμα της μετάβασης από την εγρήγορση στη χαλάρωση. Ορισμένες φορές η αίσθηση του τινάγματος μπορεί να συνοδεύεται από κάποια παράσταση, λ.χ. ότι πέφτουμε από ψηλά. Ορισμένοι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι ο μηχανισμός αυτός είναι χρήσιμος και μερικές φορές ενεργοποιείται επειδή πρέπει να ξυπνήσουμε (λ.χ. όταν κοιμόμαστε σε λάθος στάση και πιέζουμε κάποιο ζωτικό όργανο). Το “τίναγμα” στον ύπνο δεν είναι πάντως ανησυχητικό.

9. Γιατί δεν μπορούμε να γαργαλίσουμε τον εαυτό μας;

Οι περισσότεροι από μας έχουμε κάποια σημεία πάνω στο σώμα μας, στα οποία αν μας αγγίξουν γαργαλιόμαστε και δεν μπορούμε να συγκρατήσουμε τα γέλια μας. Για μερικούς είναι ακριβώς επάνω από το γόνατο, για άλλους είναι το πίσω μέρος του λαιμού. Μερικοί άνθρωποι είναι τόσο ευαίσθητοι, που αρχίζουν ακόμη και προτού να τους αγγίξουν. Γιατί όμως η αφή κάποιου άλλου μπορεί να μας κάνει να γαργαληθούμε, ενώ δεν μπορούμε οι ίδιοι να γαργαλίσουμε τον εαυτό μας; Σύμφωνα με τους ειδικούς, ο εγκέφαλος αναγνωρίζει πότε το πρόσωπο που εκτελεί τις κινήσεις είναι ο ίδιος μας ο εαυτός και πότε πρέπει να αντιδράσει σε ένα εξωτερικό ερέθισμα. Ο λόγος είναι η παρεγκεφαλίδα (βρίσκεται στη βάση του εγκεφάλου, εμπρός από το μυελό), που μπορεί να διακρίνει τα αναμενόμενα από τα απροσδόκητα ερεθίσματα, όπως όταν λ.χ. κάποιος άλλος μας γαργαλάει. Ακόμη και αν μας προειδοποιήσει ο άλλος ότι θα μας γαργαλίσει, δεν ελέγχουμε, ούτε μπορούμε να προβλέψουμε με ακρίβεια τις κινήσεις του. Απεναντίας, όταν πάμε να γαργαλίσουμε τον εαυτό μας ο εγκέφαλος ελέγχει και κατευθύνει τις κινήσεις μας επομένως, δεν υπάρχει η έννοια του αιφνιδιασμού, που είναι απαραίτητη για να γαργαληθούμε.