Το καλύτερο φρέσκο ψάρι είναι σίγουρα αυτό που πιάνετε μόνοι σας, αρκεί φυσικά να γνωρίζετε από… πετονιές και αγκίστρια! Εμείς, με τη βοήθεια πεπειραμένων ψαράδων, θα σας γνωρίσουμε τα κατάλληλα σύνεργα, τις τεχνικές που εφαρμόζουν και τα μυστικά για μία καλή ψαριά και καλό ψάρεμα. Αν έχετε και λίγη τύχη, θα δείτε τους κόπους σας ν’ ανταμείβονται!
Το καλοκαίρι είναι ιδανική εποχή για να επιδοθείτε στο ψάρεμα. Μαζί με την παρέα ή και μόνοι σας, είναι ένας τρόπος να περάσετε το χρόνο σας ευχάριστα, αλλά και να ανταμειφθείτε, απολαμβάνοντας τους “καρπούς" των κόπων σας, καθώς όλοι οι ειδικοί αναγνωρίζουν τη διατροφική αξία των ψαριών. Πριν αρχίσετε όμως να ψαρεύετε, θα πρέπει να μάθετε μερικούς βασικούς κανόνες. Διαβάστε λοιπόν όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε, ώστε να κάνετε τα πρώτα σας βήματα ως αρχάριοι ψαράδες.
Τα σύνεργα που θα χρειαστείτε:
Πετονιά: Όσο πιο λεπτή είναι η πετονιά τόσο πιο εύκολα αντιλαμβάνεστε τα τσιμπήματα. Η πετονιά που θα χρειαστείτε ως αρχάριοι είναι συνήθως 35άρα ή 40άρα. Πρέπει να είναι ανθεκτική και ευλύγιστη.
Αγκίστρια: Με τα χοντρά αγκίστρια μπορείτε να πιάσετε και μικρότερα ψάρια, ενώ με τα μικρά αγκίστρια είναι δύσκολο να πιάσετε μεγαλύτερα.
Φελλός: Ρυθμίζοντας το φελλό στο κατάλληλο ύψος της αρματωσιάς, μπορείτε να ρυθμίσετε το βάθος που θέλετε να ψαρέψετε.
Βαρίδια: Βοηθούν να φτάσει η αρματωσιά σε κάποιο βάθος και να μην επιπλεύσει. Ακόμη, μας βοηθούν να πετάξουμε μακριά την αρματωσιά αν ψαρεύουμε με πεταχτάρι.
Δολώματα: για να προσελκύσετε τα ψάρια.
Ψαρεύοντας με πεταχτάρι
Είναι ένας από τους πιο γνωστούς και διαδεδομένους τρόπους ψαρέματος και είναι ιδανικός για αρχάριους επίδοξους ψαράδες. Με το πεταχτάρι μπορείτε να ψαρέψετε από την ακρογιαλιά αν δεν διαθέτετε βάρκα ή σκάφος. Για να το φτιάξετε, θα χρειαστείτε ένα βαρίδι από μολύβι, το οποίο πρέπει να δέσετε στην άκρη της πετονιάς και ένα στριφτάρι με το οποίο θα ενώσετε την κυρίως πετονιά με τα παράμαλλα. Για να φτιάξετε το πεταχτάρι, θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε πετονιά 30άρα ή 40άρα. Πολλή προσοχή πρέπει να δώσετε στην τεχνική με την οποία θα δέσετε την κύρια πετονιά (μάνα) με τα παράμαλλα και το αγκίστρι (βλ. σχήμα 1, 2, 3). Η μάνα συνδέεται με την αρματωσιά, με το στριφτάρι. Καλό είναι αν δεν έχετε ξαναφτιάξει, να το αγοράσετε έτοιμο, δεμένο, και να ζητήσετε να το φτιάξουν μπροστά σας, ώστε την επόμενη φορά να το δέσετε μόνοι σας.
ΠΩΣ ΝΑ ΨΑΡΕΨΕΤΕ: Για να ψαρέψετε πετάξτε το από τη στεριά (την ακρογιαλιά ή την άκρη ενός βράχου) και προσπαθήστε να το φτάσετε όσο το δυνατό μακρύτερα. Αφού πετάξετε το πεταχτάρι στα βαθιά, μαζέψτε τα μπόσικα, δηλαδή τεντώστε την πετονιά και περιμένετε τα τσιμπήματα. Θα πρέπει να είστε σε ετοιμότητα, ώστε να αντιδράσετε άμεσα ακόμη και σε κάποιο ανεπαίσθητο τσίμπημα. Αν καθυστερήσετε, μπορεί να χάσετε το ψάρι που τσίμπησε. Αν δεν έχετε πετάξει ξανά πεταχτάρι, καλό είναι να παρακολουθήσετε πρώτα κάποιον πιο έμπειρο, ώστε να μάθετε την τεχνική.
Αν προτιμήσετε το καλάμι
Υπάρχουν δύο ειδών καλάμια, αυτά που διαθέτουν μηχανισμό και τα απλά. Αν είστε πρωτάρηδες στο ψάρεμα, προτιμήστε αρχικά τα δευτέρα, καθώς είναι πιο εύκολο να τα χρησιμοποιήσετε, αν και δεν φτάνουν πολύ μακριά. Καλό είναι να διαλέξετε καλάμι που να είναι πτυσσόμενο, δηλαδή το κάθε τμήμα του να μπαίνει στο προηγούμενο, ώστε να μην πιάνει χώρο καθώς το μεταφέρετε. Πρόκειται για το λεγόμενο τηλεσκοπικό καλάμι. Το μήκος της αρματωσιάς πρέπει να είναι όσο το μήκος του καλαμιού συν 30 πόντους περίπου. Το ιδανικό καλάμι για έναν αρχάριο πρέπει να είναι περίπου 4 μέτρα.
ΠΩΣ ΘΑ ΨΑΡΕΨΕΤΕ: Για να πετάξετε την πετονιά με καλάμι που διαθέτει μηχανισμό, θα πρέπει οι κινήσεις σας να είναι συντονισμένες και μεθοδικές. Όσο πιο μακριά πετάξετε την πετονιά τόσο μεγαλύτερες πιθανότητες έχετε να πιάσετε καλή ψαριά. Τοποθετήστε το καλάμι πίσω σας πάνω από τους ώμους σας. Το μπροστινό τμήμα του πρέπει να κοιτάει προς τα πίσω. Στη συνέχεια, κρατώντας κόντρα με το αριστερό σας χέρι, δώστε ώθηση με το δεξί κρατώντας το μηχανισμό για να μην ξετυλιχθεί. Μόλις το καλάμι περάσει μπροστά από το κεφάλι σας, αφήστε το καρούλι ώστε να ξετυλιχθεί. Χρειάζεται αρκετή εξάσκηση. Με απλό καλάμι δεν χρειάζεται ιδιαίτερη τεχνική, καθώς δεν φθάνει πολύ μακριά. Φροντίστε ώστε η περιοχή που θα ψαρέψετε να έχει κάποιο βάθος (τουλάχιστον 3 μέτρα).
Ψάρεμα από βάρκα
Η πιο γνωστή τεχνική για να ψαρέψετε από βάρκα είναι η καθετή. Για να φτιάξετε την αρματωσιά της καθετής, αν δεν την αγοράσετε έτοιμη, πρέπει να βάλετε 2 με 3 παράμαλλα με αγκίστρια και ένα μέτριο βαρίδι. Το κάθε παράμαλλο, για να καλύπτει μια ευρεία γκάμα ψαριών, πρέπει να έχει μήκος περίπου 25 εκατοστά. Για τον τρόπο με τον οποίο θα δέσετε τα παράμαλλα και τα αγκίστρια συμβουλευτείτε τα σχήματα. Αν θα ψαρέψετε από βάρκα μην αμελήσετε να έχετε πάντα μαζί σας μια απόχη με μακρύ κοντάρι. Αν σταθείτε τυχεροί μπορεί να περάσει κάποιο κοπάδι κι έτσι να ψαρέψετε πολλά ψάρια με πολύ εύκολο τρόπο.
ΠΩΣ ΘΑ ΨΑΡΕΨΕΤΕ: Ξετυλίξτε σιγά-σιγά την καθετή που είναι συνήθως τυλιγμένη πάνω σε ένα μεγάλο πλατύ φελλό ή σε σανίδι. Περιμένετε να τσιμπήσει κάποιο ψάρι και, μόλις νιώσετε ότι τσίμπησε, αντιδράστε αμέσως. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται να επιδείξετε στο μάζεμα της καθετής, ώστε να μην μπερδέψετε τη μάνα. Για τα αφρόψαρα χρησιμοποιήστε αγκίστρια με λεπτό σύρμα. Για το ψάρεμα με καθετή χρησιμοποιήστε ζωντανά δολώματα λ.χ. γαρίδες.
Τι πρέπει να γνωρίζετε για τα δολώματα
Το κάθε ψάρι έχει τα δικά του διατροφικά γούστα και επομένως το δόλωμα που θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε εξαρτάται από τα ψάρια που θέλετε να πιάσετε. Σε γενικές γραμμές το δόλωμα που πρέπει να χρησιμοποιήσει ένας αρχάριος ψαράς θα πρέπει να καλύπτεί τα γούστα μίας μεγάλης γκάμας ψαριών. Το πιο απλό και αποτελεσματικό δόλωμα που μπορείτε να φτιάξετε μόνοι σας είναι η ζύμη από ψωμί. Αν δεν έχετε φτιάξει δόλωμα, επειδή αποφασίσατε ξαφνικά να πάτε για ψάρεμα, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε φυσικά δολώματα από τη θάλασσα, όπως λ.χ. πεταλίδες ή μύδια. Για να τοποθετήσετε σωστά το δόλωμα, θα πρέπει να σκεπάζει ολόκληρο το αγκίστρι. Στο εμπόριο μπορείτε να βρείτε ακόμη και τεχνητά δολώματα, που μοιάζουν με ζωντανά δολώματα που επιπλέουν πάνω στο νερό και ξεγελούν τα ψάρια Πολλά από αυτά έχουν έντονα χρώματα, καθώς ορισμένα ψάρια προσελκύονται από τα χρώματα αυτά.
Ένα κόλπο για να μαζέψετε πολλά ψάρια
Βάλτε μέσα σε μία παλιά κάλτσα μερικά αποφάγια που σας περίσσεψαν από το φαγητό, όπως λ.χ. λίγο τυρί, ντομάτα, ψωμί κτλ. Δέστε σφιχτά την κάλτσα και στην άκρη της δέστε μία πέτρα με ένα σχοινί, ώστε το βάρος της πέτρας να παρασύρει την κάλτσα και το περιεχόμενο της στο βυθό. Εναλλακτικά, μπορείτε να βάλετε την πέτρα μέσα στην κάλτσα μαζί με τα αποφάγια και να τη δέσετε. Πετάξτε την κοντά στο σημείο που θέλετε να ψαρέψετε. Περιμένετε να περάσουν 5 λεπτά και αρχίστε το ψάρεμα. Θα διαπιστώσετε ότι με αυτόν τον τρόπο θα έχετε προσελκύσει πολλά ψάρια. (Η τεχνική αυτή λέγεται μαλάγρωμα.)
Πού να ψαρέψετε
Προτιμήστε να ψαρεύετε κοντά στα βράχια, καθώς εκεί μαζεύονται συνήθως πολλά ψάρια. Προτιμήστε τις ήρεμες ακρογιαλιές. Αποφύγετε το ψάρεμα σε ακρογιαλιές που μαζεύουν πολύ κόσμο ή περνούν συχνά ταχύπλοα. Για καλύτερα αποτελέσματα μάθετε περισσότερες πληροφορίες για τους ψαρότοπους που υπάρχουν στην περιοχή που παραθερίζετε. Αν έχετε καλάμι, ψαρέψτε από κάποια προβλήτα. (Προτιμήστε βαθιά νερά, δηλαδή πάνω από 3 μέτρα.)
Πότε να αποφύγετε το ψάρεμα
Αν το νερό έχει καφέ ή καφε-πράσινο χρώμα, καθώς ενδέχεται η θάλασσα να μην είναι καθαρή.
Αν υπάρχει ρύπανση από πετρέλαιο, το νερό ιριδίζει (παίρνει τα χρώματα της ίριδας), καθώς το φως αντανακλάται στην κηλίδα που βρίσκεται στην επιφάνεια της θάλασσας.
Όταν το νερό έχει φυσαλίδες. Στην περίπτωση αυτή, υπάρχει πιθανότητα η θάλασσα να μην είναι καθαρή.
Όταν μυρίζει άσχημα: Η μυρωδιά είναι συχνά στοιχείο ότι η θάλασσα δεν είναι καθαρή.
Όταν επιπλέουν σκουπίδια, λ.χ. αλουμινένια κουτάκια ή πλαστικές σακούλες
Μία συνταγή για δόλωμα
Το δόλωμα, είναι για ψάρια που συνήθως τα ψαρεύουμε με καλάμι, είναι 15 χρόνια δοκιμασμένο και τα αποτελέσματά του άριστα. Αγοράστε μισό κιλό καταψυγμένη γαρίδα. Αλατίστε τη με μία χούφτα αλάτι -κατά προτίμηση χονδρό- και αφήστε τις να ξεραθούν στον ήλιο μία ημέρα. Περεχείστε τις με το χυμό δύο πορτοκαλιών και αφού απορροφήσουν το χυμό αφήστε τες να σφίξουν στην κατάψυξη.
Αν αγοράσετε καλάμι…
Ένα καλό καλάμι θα σας εγγυηθεί πολλά ψαρέματα. Επιλέξτε ένα καλάμι με μεταλλική βάση και μεταλλικές δέστρες του μηχανισμού. Οι πλαστικές βάσεις ή οι πλαστικές και ελαφριές δέστρες δεν κρατούν για πολλά ψαρέματα. Αγοράστε ένα ελαφρύ καλάμι. Το καλάμι από γραφίτη, είναι πιο ξεκούραστο καθώς είναι πιο ελαφρύ. Το μήκος του καλαμιού καλό είναι να φθάνει τα 4 μέτρα. Πρέπει να είναι σχετικά εύκαμπτο, αλλά όχι υπερβολικά, ώστε να γίνονται αμέσως αντιληπτά τα τσιμπήματα των ψαριών.
Συμβουλές υγείας…
Προσέξτε, καθώς με το ψάρεμα μπορεί να παρασυρθείτε και να μείνετε πολλή ώρα στον ήλιο. Για να αποφύγετε λοιπόν τα απρόοπτα όταν ψαρεύετε, φοράτε καπέλο με γείσο και αντιηλιακό στα σημεία του σώματός σας που δεν καλύπτονται από ρούχα. Έχετε πάντα δίπλα σας ένα θερμός, με παγωμένο νερό.
Ιδιαίτερη προσοχή ως αρχάριος ψαράς πρέπει να επιδείξετε και με τα αγκίστρια, τα οποία σφηνώνονται εύκολα στο δέρμα. Στην περίπτωση που μπει στο δέρμα σας αγκίστρι, θα πρέπει να κόψετε την πετονιά κοντά στο σημείο που ενώνεται με το αγκίστρι και εν συνεχεία να επισκεφτείτε το γιατρό.
Αν πιάσετε καλή ψαριά
Αν πιάσετε τσιπούρες σας προτείνουμε έναν τρόπο να τις απολαύσετε:Υλικά: (για 6 μερίδες)
1 κιλό τσιπούρα
30 ml χυμό λεμονιού
30 ml ελαιόλαδο
5 ml τριμμένο σκόρδο
125 ml χοντρό σέλινο κομμένο
125 ml κρεμμύδι κομμένο
60 ml πιπεριά πράσινη
200 ml σάλτσα ντομάτα
1 ντομάτα, φρέσκια, τριμμένη
ρίγανη και πιπέρι
ΕΚΤΕΛΕΣΗ Τοποθετήστε την τσιπούρα, αφού την καθαρίσετε καλά, σε ελαφρώς λαδωμένο αντικολλητικό ταψί. Ραντίστε τη με το λάδι του χυμού λεμονιού και το σκόρδο. Ψήστε στο φούρνο στους 200 βαθμούς, για 10 λεπτά. Στο μεταξύ ετοιμάστε τη σάλτσα σε βαθύ κατσαρολάκι. Αναμείξτε το σέλινο, την πιπεριά και το κρεμμύδι με τη σάλτσα ντομάτας και την τριμμένη ντομάτα. Προσθέστε τη ρίγανη και το πιπέρι και σοτάρετε για 10 λεπτά. Βγάλτε τη τσιπούρα από το φούρνο. Αφαιρέστε τα υγρά που έχουν βγει στο ταψί και περιχείστε με τη σάλτσα λαχανικών. Τοποθετήστε το ταψί ξανά στο φούρνο, ψήστε για 15 λεπτά και απολαύστε. Με την ίδια συνταγή, μπορείτε να απολαύσετε πολλά ψάρια, όπως λ.χ. πέρκες, γαύρο, λαβράκια, μουρμούρες κτλ
Γλωσσάρι
Αρματωσιά: Είναι το κομμάτι της πετονιάς πάνω στο οποίο δένουμε τα παράμαλλα με τα αγκίστρια, το βαρίδι και το φελλό αν χρειάζεται (βλ. σχήμα).
Στριφτάρι: Είναι ένα συρμάτινο εξάρτημα, με το οποίο ενώνουμε την αρματωσιά με τη μάνα.
Μάνα: Είναι η κυρίως πετονιά, η οποία ενώνεται με τα παράμαλλα.
Μεσηνέζα: Η πετονιά.
Παράμαλλα: Τα παρακλάδια της πετονιάς, πάνω στα οποία βρίσκονται τα αγκίστρια.
Του Μάνου Σιγανού
Πηγή: Vita
