Εκατομμύρια άτομα ζουν σήμερα με Αλτσχάιμερ και άνοια, γεγονός που την καθιστά την έβδομη κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως.
Ενώ μυριάδες παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των γενετικών και του περιβάλλοντος, μπορούν να προκαλέσουν άνοια, μπορεί επίσης να εμφανιστεί ως αποτέλεσμα ορισμένων επιλογών τρόπου ζωής και γενικής υγείας.
Ορισμένες αλλαγές στον τρόπο ζωής μας μπορεί επομένως να είναι χρήσιμες στην πρόληψή της, σύμφωνα με την Jessica Caldwell, διευθύντρια του Κέντρου Πρόληψης Κίνησης Γυναικών Alzheimer στην κλινική Cleveland.
Τι γίνεται όμως με τα πράγματα που δεν πρέπει ποτέ να κάνετε; Παρακάτω, νευρολόγοι και γιατροί μοιράζονται τις συνήθειες που αποφεύγουν και συνιστούν να αποφεύγονται, για τη διατήρηση της βέλτιστης υγείας του εγκεφάλου.
Οι 7 συνήθειες
- Ακολουθείτε καθιστικό τρόπο ζωής
- Είστε αντικοινωνικοί
- Δεν κοιμάστε επαρκώς
- Αγνοείτε το άγχος σας
- Δεν ελέγχετε την υψηλή αρτηριακή πίεση
- Σταματήσατε να μαθαίνετε
1. Επιλέγετε μόνο επεξεργασμένα τρόφιμα
Για πολλούς από εμάς, δεν είναι δυνατό να επιλέξουμε μόνο τα πιο θρεπτικά γεύματα, όλη την ώρα. Το γρήγορο φαγητό είναι βολικό, προσιτό και, καλά, γρήγορο. Αλλά όταν πρόκειται για την υγεία του εγκεφάλου, εάν καταναλώνετε μόνο τα επεξεργασμένα τρόφιμα, κάνετε κακό στον εγκέφαλό σας.
«Η συνήθεια του γρήγορου φαγητού μειώνει τις πιθανότητες να έχετε χώρο στην διατροφή σας για υγιεινά για τον εγκέφαλο υγιεινά τρόφιμα, όπως πράσινα, φυλλώδη λαχανικά, ψάρια πλούσια σε ωμέγα-3, μούρα και ξηρούς καρπούς», ανέφερε η Caldwell στη HuffPost.
Τα υψηλά επίπεδα ωμέγα-3 στον εγκέφαλο, για παράδειγμα, πιστεύεται ότι βοηθούν τα εγκεφαλικά κύτταρα να επικοινωνούν καλύτερα με άλλα κύτταρα του σώματος, κάτι που η Εταιρεία Αλτσχάιμερ θεωρεί την πιο σημαντική διαδικασία για τη λειτουργία του εγκεφάλου.
Επιπλέον, μια δίαιτα χωρίς υγιεινά τρόφιμα, π.χ. τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση, όπως το γιαούρτι, το κεφίρ ή το kimchi, μπορεί να οδηγήσει σε γνωστικά προβλήματα, σύμφωνα με τη νευροεπιστήμονα Friederike Fabritius.
«Τα επεξεργασμένα τρόφιμα οδηγούν σε μικρο-φλεγμονές στον εγκέφαλο και αυτό σχετίζεται με κάθε είδους προβλήματα και αποτρέπει τη μακροζωία», είπε. «Το μικροβίωμα επηρεάζει τον εγκέφαλο, επομένως η κατανάλωση τροφών που έχουν υποστεί ζύμωση κάθε μέρα είναι ένας σίγουρος τρόπος για να βελτιώσετε σημαντικά την υγεία του εγκεφάλου σας. Οι περισσότεροι από τους νευροδιαβιβαστές μας παράγονται στο έντερο».
2. Ακολουθείτε καθιστικό τρόπο ζωής
Τα οφέλη της κίνησης είναι ευρείας εμβέλειας – επομένως δεν αποτελεί έκπληξη ότι βοηθάει επίσης στη διατήρηση της υγείας του εγκεφάλου.
Ο Δρ. Randall Wright, νευρολόγος και ιατρικός διευθυντής του Brain Wellness Center στο Houston Methodist The Woodlands Hospital, παρομοίασε την άσκηση με «bluetooth για τον εγκέφαλο» — που σημαίνει ότι μας βοηθά να κάνουμε καλύτερες συνδέσεις.
«Είναι κάτι σαν το ιερό δισκοπότηρο», είπε στη HuffPost. «Όλοι αναζητούμε πράγματα που βοηθούν στη νευροπλαστικότητα και η άσκηση ξεκλειδώνει τις δυνατότητες του εγκεφάλου. Είναι σημαντικό τα εγκεφαλικά κύτταρα να προχωρούν και να αναπτύσσονται».
Η άσκηση βελτιώνει επίσης τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο, μπορεί να μειώσει το στρες, να μειώσει τη φλεγμονή και, όπως ήδη γνωρίζουμε, να διατηρήσει την καρδιαγγειακή υγεία. Όλα αυτά συμβάλλουν σε ένα πιο υγιές μυαλό.
3. Είστε αντικοινωνικοί
Η επιδημία μοναξιάς είναι επιζήμια για την κοινωνική και σωματική μας υγεία. «Γνωρίζουμε ότι οι άνθρωποι που έχουν εξαιρετικές κοινωνικές σχέσεις ζουν οκτώ χρόνια περισσότερο κατά μέσο όρο. Αυτό σημαίνει ότι η επίπτωση της μοναξιάς είναι σαν κάποιος να καπνίζει δύο πακέτα τσιγάρα την ημέρα», είπε ο Fabritius.
Η κοινωνική απομόνωση ή η απομάκρυνση από κοινωνικές δραστηριότητες, όπως το να είσαι στο χώρο εργασίας, μπορεί να έχει αρνητική επίδραση στον εγκέφαλο.
«Συμβαίνουν πολλά όταν αλληλεπιδρούμε, και επεξεργαζόμαστε πολλές πληροφορίες», είπε ο Δρ Zaldy Tan, διευθυντής του Κέντρου Jona Goldrich για την Αλτσχάιμερ και τις Διαταραχές Μνήμης στο Cedars-Sinai στην Καλιφόρνια.
«Όταν δεν το κάνουμε αυτό, αυτά οι εγκεφαλικές μας συνάψεις δεν χρησιμοποιούνται και αρχίζουν να ανακατευθύνονται ή να καταστρέφονται, γεγονός που μπορεί να επιταχύνει τη γνωστική έκπτωση».
Η απώλεια αυτής της διέγερσης μπορεί επίσης να οδηγήσει σε καταστάσεις, όπως μειωμένη σωματική δραστηριότητα και κατάθλιψη, τα οποία έχουν επίσης σύνδεση με την άνοια.
4. Δεν κοιμάστε επαρκώς
Ο επαρκής ύπνος δεν διασφαλίζει απλώς ότι έχετε πιο καθαρό μυαλό και περισσότερη ενέργεια, αλλά έχει επίσης αποδειχθεί ότι βοηθά τον εγκέφαλό σας να συνεχίσει να λειτουργεί κανονικά.
«Πριν από δώδεκα χρόνια μάθαμε για το γλυμφικό σύστημα, βασικά τον κάδο σκουπιδιών του εγκεφάλου», είπε ο ειδικός.
«Όταν κοιμάστε, γίνεται εξαιρετικά ενεργός, απομακρύνοντας τα… σκουπίδια, δηλαδή, όλα τα πράγματα που συναντάμε σε άτομα με Αλτσχάιμερ και άνοια τα οποία συσσωρεύονται στον εγκέφαλό τους. Όλα αυτά εξαλείφονται μέσω του ύπνου».
Επιπλέον, το να λιγοστέψετε τον ύπνο σας μπορεί να εμποδίσει τις άλλες υγιεινές για τον εγκέφαλο συνήθειες που μπορεί να ακολουθείτε κατά τη διάρκεια της ημέρας.
«Η στέρηση ύπνου μπορεί να δυσκολέψει τη συμμετοχή σε υγιεινές συμπεριφορές που απαιτούν ενέργεια, όπως η άσκηση, και μπορεί να επηρεάσει τη διάθεσή μας και τα επίπεδα άγχους μας», είπε η Caldwell.
5. Αγνοείτε το άγχος σας
Σε ο,τι αφορά στο άγχος, οι παρατεταμένες περίοδοι μπορεί επίσης να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην υγεία σας.
Αν και δεν υπάρχει ζωή χωρίς άγχος, ο Tan είπε στη HuffPost ότι αυτό που έχει σημασία δεν είναι να προσπαθείς να το αποφύγεις με κάθε κόστος, αλλά να μάθεις πώς να το διαχειρίζεσαι καλύτερα όταν εκδηλώνεται.
«Το να έχεις σταθερά επίπεδα άγχους είναι κακό για σένα», είπε. «Όταν είστε αγχωμένοι, η κορτιζόλη σας εκτοξεύεται και αν διατηρηθεί υψηλή, μπορεί να βλάψει τον εγκέφαλο».
Συμβουλεύει να κάνετε έναν απολογισμό για τον τρόπο που χειρίζεστε τις αγχωτικές καταστάσεις, το αφήνετε να εκδηλώνεται;
Ή μήπως μπορείτε να βρείτε τρόπους να το διαχειριστείτε κάνοντας πράγματα όπως μια βόλτα, ένα μάθημα γιόγκα ή διαλογισμό, οτιδήποτε θα σας βοηθήσει να το απομακρύνετε
6. Δεν ελέγχετε την υψηλή αρτηριακή πίεση
Το κάπνισμα, η ανθυγιεινή διατροφή και η έλλειψη άσκησης είναι μόνο μερικά πράγματα που συμβάλλουν στην υψηλή αρτηριακή πίεση. Συνήθειες που αναπτύσσουμε με την πάροδο του χρόνου στη μέση ηλικία. Και η υψηλή αρτηριακή πίεση είναι ένα από τα πολλά πράγματα που μπορούν να προκαλέσουν άνοια.
«Η υπέρταση ή η υψηλή αρτηριακή πίεση, που είναι ανεξέλεγκτη δείχνει αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης άνοιας αργότερα στη ζωή», είπε ο Tan.
Κάνοντας ό,τι μπορείτε για να μετριάσετε ορισμένους από τους παράγοντες του τρόπου ζωής που συμβάλλουν στην υψηλή αρτηριακή πίεση, θα βοηθήσει στην πρόληψη της γνωστικής έκπτωσης του εγκεφάλου στο μέλλον.
7. Σταματήσατε να μαθαίνετε
Μπορεί να είστε χρόνια εκτός σχολείου, αλλά το να παραμένετε περίεργοι είναι ένας τρόπος να ασκήσετε το μυαλό σας και να το διατηρήσετε υγιές. Στην πραγματικότητα, μια πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι οι ενήλικες που συμμετείχαν στη συνεχιζόμενη εκπαίδευση είχαν 19% λιγότερο κίνδυνο να αναπτύξουν άνοια.
