Πώς να επιλέξετε γυαλιά ηλίου

Πόσο αποτελεσματικά προφυλάσσουν τα μάτια σας τα γυαλιά ηλίου που επιλέξατε; Μήπως οι φακοί τους δεν είναι οι πλέον κατάλληλοι για το ελληνικό καλοκαίρι; Πριν τα φορέσετε, ενημερωθείτε για τα μικρά μυστικά τους.

Τώρα το καλοκαίρι, τα γυαλιά ηλίου αποτελούν ίσως το πλέον απαραίτητο αξεσουάρ μας. Σχεδόν όλοι τα φοράμε, αλλά ελάχιστοι γνωρίζουμε όλα τα μυστικά, για να διαλέξουμε τα κατάλληλα, αλλά και να τα χρησιμοποιήσουμε σωστά. Διαβάστε, λοιπόν, πότε είναι απαραίτητα τα γυαλιά ηλίου, πώς μπορείτε να ελέγξετε αν είναι απορροφητικά (δηλαδή το αν και πόσο απορροφούν τις υπεριώδεις ακτίνες του ηλίου) και πώς θα τα προφυλάξετε από τo αλάτι της θάλασσας. Γνωρίστε, τέλος, ποιος τύπος φακού ή ποιος σκελετός είναι ο ιδανικός για το πρόσωπό σας.

Επιλέγοντας το κατάλληλο ζευγάρι

*Ελέγξτε τα γυαλιά σας: Αν δοκιμάζετε γυαλιά μπροστά από τον καθρέπτη για να διαπιστώσετε αν σας “πηγαίνουν”, κάνετε λάθος! Βγείτε σε εξωτερικό χώρο για να τα δοκιμάσετε στο φως. Όταν τα φοράτε, θα πρέπει να μη σας ενοχλεί ή σας τυφλώνει το φως του ήλιου, αλλά ούτε και να σκοτεινιάζει τελείως τα πάντα γύρω σας. Πριν τα φορέσετε κρατήστε τα σε απόσταση 30-35 εκατοστών από τα μάτια σας και κοιτάξτε τα αντικείμενα που βρίσκονται πίσω από τους φακούς. Σε ένα καλό ζευγάρι γυαλιά, τα αντικείμενα δεν θα πρέπει να τρεμοπαίζουν, να παραμορφώνονται ή να κινούνται, αλλά πρέπει να είναι σταθερά και να φαίνονται καθαρά.
*Μετρήστε την απορροφητικότητά τους: Η μέτρηση της απορροφητικότητας (της ηλιακής ακτινοβολίας) των οφθαλμικών φακών γίνεται με ειδικό μηχάνημα, το οποίο όμως δεν βρίσκεται σε όλα τα καταστήματα οπτικών ειδών. Μπορείτε, λοιπόν, να ζητήσετε από τον οπτικό σας να μετρήσει την απορροφητικότητα τους, για να είστε σίγουροι ότι σας προστατεύουν.
*Επιλέξτε τους νέους φακούς:  Ένα νέο, χρήσιμο τώρα το καλοκαίρι, προϊόν αποτελούν οι λεγόμενοι λιπόφοβοι, αλλά και υδρόφοβοι οφθαλμικοί φακοί. Ουσιαστικά, πρόκειται για ειδική επίστρωση που δεν επιτρέπει στο λίπος της επιδερμίδας να επικάθεται στους φακούς (λιπόφοβοι). Ανάλογη είναι και η υδρόφοβη επίστρωση, πάνω από την οποία το νερό “κυλά”, χωρίς να αφήνει στίγματα. Τα δύο αυτά είδη επιστρώσεων μπορούν να εφαρμοστούν στους περισσότερους φακούς κατά την κατασκευή τους, αφήνοντας όμως μία ελαφριά απόχρωση, η οποία ενοχλεί λίγο αισθητικά. Η επίστρωση θα σας κοστίσει περίπου 20-30 ευρώ ανά φακό.

Τα είδη των φακών

*Έγχρωμοι φακοί: Είναι οι πιο συνηθισμένοι φακοί που υπάρχουν σήμερα και γίνονται έγχρωμοι με βαφή σε ειδικές χρωστικές ουσίες.
*Φωτοχρωμικοί φακοί (photogray): Πρόκειται για φακούς που, ανάλογα με τη φωτεινότητα που δέχονται, σκουραίνουν ή ανοίγουν.
*Φακοί με ανακλαστικά φίλτρα: Τα φίλτρα αυτά δεν απορροφούν την ακτινοβολία, αλλά την ανακλούν στο περιβάλλον. Τέτοια είναι οι καθρέπτες ή κατοπτρικοί φακοί.
*Φακοί με πολωτικά φίλτρα: Τα φίλτρα αυτά δεν διαχέουν το φως σε διάφορες διευθύνσεις, απλά απορροφούν μέρος του και ανακλούν το υπόλοιπο.

Συμβουλές σωστής χρήσης

*Αποφύγετε τα ακατάλληλα γυαλιά: Εργαστηριακά πειράματα απέδειξαν ότι η υπεριώδης ακτινοβολία βλάπτει τα μάτια. Ένα ζευγάρι γυαλιά ηλίου, που δεν διαθέτει απορροφητικά για την ακτινοβολία κρύσταλλα, όχι μόνο δεν προσφέρει προστασία στα μάτια, αλλά αντίθετα μπορεί να προκαλέσει και ζημιά, λόγω της μυδρίασης (της διαστολής) της κόρης του ματιού, επιτρέποντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την είσοδο στο μάτι περισσότερης υπεριώδους ακτινοβολίας από ό,τι αν δεν φορούσε καθόλου γυαλιά!
*Μην τα φοράτε συνέχεια : Τα γυαλιά ηλίου καλό θα είναι να μη χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια κάποιας εργασίας, καθώς δυσκολεύουν την προσαρμογή των ματιών στο αντικείμενο εστίασης. Ακόμη δεν πρέπει να φοράμε γυαλιά σε κλειστούς χώρους ή τη νύχτα.
*Οδηγήστε με ασφάλεια: Κάποια γυαλιά ήλιου, ανοιχτού χρώματος, με φακούς που είναι μόνιμα σκούροι από πάνω, αλλά γίνονται πιο ανοιχτοί προς τα κάτω, είναι ιδανικά για το οδήγημα, καθώς μπορείτε να βλέπετε καλύτερα το ταμπλό. Καλό είναι σε περιόδους μεγάλης ηλιοφάνειας, όταν οδηγείτε, να μη χρησιμοποιείτε πολύ σκούρα γυαλιά ηλίου, γιατί θα σας δημιουργήσουν πρόβλημα στη διάκριση των σηματοδοτών. Τα γυαλιά ηλίου δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται αργά το απόγευμα ή κατά την είσοδο σε τούνελ, καθώς περιορίζουν το οπτικό σας πεδίο.

Μύθοι για τα γυαλιά

Και στη συννεφιά είναι απαραίτητα

Όταν έχει συννεφιά μπορεί το φως του ήλιου να μην είναι εκτυφλωτικό, αλλά η ακτινοβολία υπάρχει και μπορεί να είναι περίπου το ίδιο επιβλαβής για την όρασή σας, όπως μια ηλιόλουστη μέρα. Τα γυαλιά ηλίου εξάλλου δεν προστατεύουν απλώς από το πολύ φως που μπορεί να μας ενοχλεί, αλλά έχουν υποστεί ειδική επεξεργασία για να προστατεύουν από την υπεριώδη ακτινοβολία UVA και UVB. Επομένως, ακόμη και αν μια καλοκαιρινή μέρα έχει λίγη συννεφιά, δεν βλάπτει να φορέσετε τα γυαλιά σας.

Μυστικά για τις ζεστές μέρες

*Η ζέστη στεγνώνει τα μάτια και μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση σε όσους υποφέρουν από ξηροφθαλμία. Για την ξηροφθαλμία υπάρχουν ειδικά διαμορφωμένα γυαλιά με πλαϊνές προστατευτικές μεμβράνες για να προστατεύουν τα μάτια. Ειδικά τις μέρες που έχει και αέρα θα σας φανούν ιδιαίτερα χρήσιμα. Τα γυαλιά αυτά δεν επιτρέπουν την είσοδο του αέρα και της σκόνης από το πλάι, συγκρατώντας τη φυσική υγρασία των ματιών. Το κόστος τους κυμαίνεται από 80-300 ευρώ.

*Τις ζεστές μέρες με τον ιδρώτα είναι πιθανό να εμφανιστεί αλλεργική αντίδραση στα σημεία επαφής του σκελετού – δέρματος. Η αλλεργία αυτή οφείλεται τις περισσότερες φορές στο νικέλιο (στοιχείο του υλικού των σκελετών). Η επιλογή σκελετών χωρίς νικέλιο μπορεί να αποτελέσει λύση στο πρόβλημα αυτό. Σε περίπτωση που η αλλεργία παρουσιάζεται και σε άλλα υλικά, συστήνεται η χρήση των ειδικών αυτοκόλλητων patches για τις περιοχές επαφής του σκελετού με το δέρμα. Ακόμη, θα πρέπει να προσέξετε ώστε ο σκελετός να μην κολλάει πάνω στο δέρμα σας και να είναι άνετος. Όσον αφορά το κόστος τους, κυμαίνονται στα ίδια επίπεδα. Αν ιδρώνετε, πολύ καλή λύση είναι ο σκελετός από τιτάνιο, ο οποίος έχει και το πλεονέκτημα ότι είναι πιο ελαφρύς συγκριτικά με τους άλλους μεταλλικούς σκελετούς, δεν “πρασινίζει” από τον ιδρώτα και σπάει πιο δύσκολα. Τέλος, και οι κοκάλινοι σκελετοί περιορίζουν το ενδεχόμενο αλλεργικής αντίδρασης στο δέρμα σας.

Ο ειδικός απαντά στις απορίες σας

Ποιος είναι ο σωστός τρόπος να τα καθαρίζω;

Τα γυαλιά μας δεν πρέπει να καθαρίζονται με μπλούζες, χαρτοπετσέτες ή άλλα υφάσματα, καθώς χαράσσονται. Για τον καθαρισμό των οφθαλμικών φακών διατίθενται στα καταστήματα οπτικών ειδικά σπρέι αντιθαμβωτικά και μαντιλάκια καθαρισμού. Τα προϊόντα αυτά συστήνονται για όλους τους φακούς, ΕΚΤΟΣ από εκείνους που είναι κατασκευασμένοι από polycarbonate (λέγονται και “άθραυστοι”) και όσους φακούς έχουν επίστρωση “καθρέπτη”. Για αυτούς -αλλά και για όλους τους οφθαλμικούς φακούς- ο καθαρισμός μπορεί να γίνεται με νερό και φυσικά με τα ειδικά απλά πανάκια καθαρισμού, που παρέχουν τα οπτικά καταστήματα.

Επιδίδομαι σε θαλάσσια σπορ, υπάρχουν ειδικά γυαλιά για μένα;

Υπάρχουν γυαλιά ήλιου, τα οποία προσφέρουν ασφάλεια από θρυμματισμό και είναι κατάλληλα για άτομα πολύ δραστήρια ή που αθλούνται. Ενημερώστε τον οπτικό σας για τη χρήση που θα τους κάνετε.

Το αλάτι της θάλασσας χαλάει τα γυαλιά;

Η χρήση των γυαλιών ηλίου μέσα στη θάλασσα (ή και την πισίνα) μπορεί να καταστρέψει τόσο τους φακούς όσο και το σκελετό. Το ίδιο μπορεί να συμβεί, αν όπως είμαστε βρεγμένοι μετά το μπάνιο, φορέσουμε τα γυαλιά μας. Ο λιγότερο ευπαθής είναι ο σκελετός από τιτάνιο, οπότε καλό είναι να τον προτιμήσετε σε περίπτωση που δεν μπορείτε να αποφύγετε την επαφή με το αλμυρό νερό. Σε περίπτωση που τα γυαλιά σας βραχούν από θαλασσινό νερό, καθαρίστε τα με ένα νωπό πανί για να απομακρύνετε το αλάτι και έπειτα σκουπίστε τα καλά.

Μ. Σιγανός, Vita