…καθώς οι λιγούρες δεν είναι απλώς θέμα λαιμαργίας, αλλά συχνά αποτελούν ένδειξη προβλημάτων υγείας ή έλλειψης κάποιου θρεπτικού συστατικού. Διαβάστε το!
Γυρνάτε σπίτι κουρασμένοι από τη δουλειά και έχετε μία έντονη επιθυμία για γλυκό. Κάποιες φορές θέλετε να φάτε οπωσδήποτε ένα πακετάκι τσιπς ή γενικώς κάποιο αλμυρό σνακ. Άλλες, ονειρεύεστε μια σοκολάτα. Την επόμενη φορά που θα νιώσετε κάποια συγκεκριμένη διατροφική επιθυμία, πριν σπεύσετε να την ικανοποιήσετε σκεφτείτε ότι μπορεί να σημαίνει πως ο οργανισμός σας θέλει να σας πει κάτι. Αν και οι διατροφικές μας επιθυμίες δεν έχουν όλες επιστημονικά αποδεδειγμένες αιτίες, πολλοί υποστηρίζουν ότι συχνά κρύβουν ελλείψεις του οργανισμού μας σε θρεπτικά στοιχεία ή κάποια διαταραχή του οργανισμού μας. Μάθετε λοιπόν πότε η έντονη επιθυμία για κάποιο συγκεκριμένο φαγητό είναι φυσιολογική και ποιες παθήσεις ή διαταραχές μπορεί να κρύβει η αυξημένη όρεξη και οι λιγούρες.
Τι είναι οι λιγούρες
Πρόκειται για μια ζωηρή ή έντονη επιθυμία να καταναλώσουμε μια συγκεκριμένη τροφή. Όταν έχουμε λιγούρες, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων το αντικείμενο του πόθου μας είναι ένα παχυντικό σνακ, αλμυρό ή γλυκό. Οι ακριβές αιτίες τους δεν έχουν εξακριβωθεί ακόμη σε όλες τις περιπτώσεις από τους ειδικούς, αν και κατά καιρούς έχουν διατυπωθεί αρκετές θεωρίες. Πολλοί επιστήμονες αποδίδουν τις λιγούρες στην έλλειψη ενέργειας και θρεπτικών συστατικών, αλλά και στην ψυχολογική μας κατάσταση. Ακόμη, σημαντικό ρόλο φαίνεται να παίζουν οι ορμόνες, οι οποίες επιτείνονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή πριν την έμμηνο ρύση. Επίσης, συχνά ευθύνονται κάποιες παθήσεις που αυξάνουν την όρεξη μας.
Η εμμονή μας σε ένα συγκεκριμένο φαγητό
Έχετε αναρωτηθεί γιατί, όταν θέλετε σοκολάτα, δεν σας ικανοποιεί τίποτε άλλο; Η εμμονή μας με ένα φαγητό αποτελεί μια προσωπική ανάγκη και δεν αποσκοπεί στο να καλύψει το αίσθημα της πείνας μας, το οποίο έχει βιολογική αιτιολογία. Η πείνα μας μπορεί να ικανοποιηθεί με πολλά και διαφορετικά είδη τροφίμων, ενώ η λιγούρα είναι μια ισχυρή επιθυμία για συγκεκριμένα φαγητά. Αν επιθυμείτε σοκολάτα, για παράδειγμα, τίποτα άλλο δεν θα μπορέσει να σας δελεάσει.
Τι μας «ανοίγει» την όρεξη
Παθήσεις του θυρεοειδή και των επινεφριδίων
Η έντονη όρεξη δεν είναι πάντα αθώα. Μπορεί να κρύβει κάποιο παθολογικό πρόβλημα. Επηρεάζεται, για παράδειγμα, από τις διαταραχές στη λειτουργία του θυρεοειδή: η αυξημένη παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών εντείνει τις καύσεις του οργανισμού, με αποτέλεσμα να πεινάμε περισσότερο. Αυτό μπορεί να συμβεί στον υπερθυρεοειδισμό και σε φλεγμονές του θυρεοειδή. Επίσης, μπορεί να οφείλεται σε υπερλειτουργία των επινεφριδίων, οπότε συνοδεύεται και από αύξηση του σωματικού βάρους. Τα επινεφρίδια, όταν υπερλειτουργούν, σε περιπτώσεις αυξημένου άγχους ή αίσθησης κινδύνου, παράγουν κορτιζόλη και αδρεναλίνη (αλλιώς, ορμόνη «δράσης» ή φυγής), ανοίγοντας την όρεξη.
Τι να κάνετε
Αν έχετε αυξημένη όρεξη που συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα, όπως ζάλη, δυσφορία, εφίδρωση, ταχυπαλμία ή μείωση του σωματικού σας βάρους, πρέπει να ενημερώστε το γιατρό σας. Ίσως χρειαστεί να ελέγξετε τη λειτουργία του θυρεοειδούς και αν διαπιστωθεί πρόβλημα να ακολουθήσετε την κατάλληλη θεραπεία. Ακόμα όμως και αν δεν έχετε τα παραπάνω συμπτώματα και ξαφνικά αυξήθηκε αδικαιολόγητα η όρεξη σας, καλό θα ήταν να ενημερώσετε και πάλι το γιατρό σας, για να διαπιστώσετε αν πρόκειται για κάποια πάθηση, ιδιαίτερα αν δεν έχετε αλλάξει τις καθημερινές σας δραστηριότητες.
Ορισμένα φάρμακα
Ακόμη, για την έντονη επιθυμία μας για φαγητό μπορεί να ευθύνονται συγκεκριμένα φάρμακα. Μερικά από αυτά είναι ορισμένα αντικαταθλιπτικά, φάρμακα για την υπέρταση και κάποια διουρητικά ή αντισυλληπτικά. Η κορτιζόνη, όταν χορηγείται σε χάπια, ειδικά για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί να προκαλέσει κατακράτηση νατρίου και υγρών, οδηγώντας συχνά στην αύξηση του βάρους. Μερικά αντικαταθλιπτικά μειώνουν το μεταβολικό ρυθμό, ενώ αυξάνουν την επιθυμία για υδατάνθρακες (ψωμί, ζυμαρικά, πατάτες κ.τ.λ.). Κάποια αντισυλληπτικά χάπια ίσως αυξήσουν το σωματικό βάρος, επειδή ανοίγουν την όρεξη και συμβάλλουν στην κατακράτηση υγρών.
Τι να κάνετε
Αν λαμβάνετε κάποια από αυτά τα προαναφερόμενα φάρμακα, ρωτήστε το γιατρό σας αν αυτά «ευθύνονται» για την αυξημένη σας όρεξη. Σε αυτή την περίπτωση, ίσως χρειαστεί να τροποποιήσει τη δοσολογία του φαρμάκου, τη χρονική διάρκεια της θεραπείας ή τη διατροφή σας, ώστε να ελέγξετε το βάρος σας. Αν ωστόσο δεν καταφέρετε να αποφύγετε τα περιττά κιλά λόγω της φαρμακευτικής αγωγής που ακολουθείτε, πρέπει να γνωρίζετε ότι, μετά το τέλος της θεραπείας, θα επανέλθετε σταδιακά στα κιλά σας. Εάν διαπιστώσετε ότι αυξάνεται το βάρος σας κατά την αγωγή με κάποιο αντισυλληπτικό χάπι, ζητήσετε από το γυναικολόγο σας να το αλλάξει. Πιθανότατα θα επανέλθετε στα κιλά σας.
Οι αυστηρές ή συχνές δίαιτες
Ανήκετε σ’ αυτούς που κάνουν συνεχώς δίαιτα; Εάν υποβάλλετε τον εαυτό σας συχνά σε στερητικές δίαιτες, είναι πολύ πιθανό κάποια στιγμή να αντιδράσετε στους αυστηρούς διατροφικούς περιορισμούς τσιμπολογώντας. Οι δίαιτες-αστραπή, που μας απαγορεύουν μεγάλη ποικιλία τροφών, καθιστούν μακροπρόθεσμα τα «απαγορευμένα» τρόφιμα αντικείμενο των διατροφικών μας επιθυμιών. Ειδικότερα, οι δίαιτες που περιορίζουν τους υδατάνθρακες και βασίζονται στην αυξημένη πρόσληψη πρωτεΐνης οδηγούν σε έντονη ανάγκη για υδατάνθρακες μετά το πέρας της δίαιτας. Εάν μάλιστα κάνετε δίαιτα και παράλληλα πίνετε καθημερινά πολλούς καφέδες, είναι πιθανό να έχετε και πάλι λιγούρες. Ο καφές συμβάλλει στην πρόκληση υπογλυκαιμίας, οπότε σε αυτή την περίπτωση θα φάτε προκειμένου να αυξήσετε τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα σας.
Τι να κάνετε:
Αποφεύγετε τις στερητικές δίαιτες, επειδή τελικά θα φέρουν το αντίθετο αποτέλεσμα. Ακολουθήστε μια ισορροπημένη διατροφή, βασισμένη στην ποικιλία, η οποία περιλαμβάνει όλες τις ομάδες τροφίμων. Πείτε «όχι» στους περιορισμούς και στις αυστηρές απαγορεύσεις. Περιορίστε τους καφέδες, αντικαθιστώντας λ.χ. ένα φλιτζάνι καφέ με φυσικό χυμό.
Όταν τις φέρνει ο πελαργός
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι πιθανό να αισθάνεστε μια ακατανίκητη επιθυμία για διάφορες τροφές, λ.χ. πατατάκια ή άλλα σνακ. Στο πρώτο τρίμηνο η όρεξη είναι μειωμένη και υπάρχουν τάσεις για εμετό. Από το δεύτερο και μετά, αυξάνονται οι λιγούρες –οι οποίες ωστόσο δεν είναι ανεξήγητες: οι ορμονικές διαταραχές κατά την εγκυμοσύνη επηρεάζουν και την όρεξη. Σύμφωνα με ορισμένους επιστήμονες, οι έντονες λιγούρες για αλμυρά (π.χ. ξηρούς καρπούς) αποδίδονται στις αυξημένες ανάγκες της εγκύου για νάτριο, προκειμένου να επιτύχει την ισορροπία των υγρών στον οργανισμό της.
Τι να κάνετε:
Μην ξεχνάτε πως οτιδήποτε τρώτε επηρεάζει και το μωρό, το οποίο λαμβάνει από εσάς όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται. Για να του εξασφαλίσετε την καλύτερη ποιότητα διατροφής, θα πρέπει να γνωρίζετε ποιες τροφές περιέχουν τα θρεπτικά συστατικά και τις βιταμίνες που έχει ανάγκη. Σε συνεργασία λοιπόν με το γιατρό σας, καταρτίστε το ιδανικό διαιτολόγιο για εσάς και το μωρό σας, ενώ προσπαθήστε να περιορίσετε το τσιμπολόγημα.
Οι «ένοχες» επιθυμίες
Θέλετε γλυκό τώρα!
Σας τρέχουν τα σάλια μόνο στην όψη ενός παγωτού ή δεν μπορείτε να αντισταθείτε στον πειρασμό μιας σοκολάτας; Ορισμένοι ειδικοί διατείνονται ότι η επιθυμία για γλυκά μπορεί να οφείλεται σε έλλειψη χρωμίου, το οποίο θεωρείται ότι βοηθάει στον έλεγχο και την παραγωγή της ινσουλίνης. Ακόμη, όταν το σάκχαρο είναι χαμηλό, πιθανόν ο οργανισμός να ζητά τροφές που μπορούν να το απελευθερώσουν γρήγορα στο αίμα. Η επιθυμία για γλυκό, στις γυναίκες, συχνά οφείλεται και στην έμμηνο ρύση, επειδή η χαμηλή ποσότητα οιστρογόνων κατά την προεμμονορροϊκή περίοδο οδηγεί τη γυναίκα στην αναζήτηση ζάχαρης. Ακόμη, η επιθυμία μας για γλυκό μπορεί να είναι αποτέλεσμα κόπωσης ή έντονης πνευματικής δραστηριότητας, καθώς η γλυκόζη θεωρείται το καύσιμο του εγκεφάλου.
Τι να κάνετε:
*Αν αισθάνεστε κόπωση, αδυναμία, ζάλη, υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, λιγούρες ή τάσεις λιποθυμίας και παράλληλα έντονη επιθυμία να φάτε κάτι γλυκό, καλό είναι να συμβουλευτείτε το γιατρό σας. Μπορεί να είναι συμπτώματα υπογλυκαιμίας η οποία να οφείλεται σε αρρύθμιστο διαβήτη.
*Για να είστε σίγουροι ότι δεν σας λείπει χρώμιο, διατροφικό στοιχείο το οποίο το έχει ανάγκη σε μικρή ποσότητα ο οργανισμός, δεν πρέπει να λείπουν από τη διατροφή σας το κρέας, τα λαχανικά και τα φρούτα.
* Αν έχετε έντονη επιθυμία για γλυκό, προτιμήστε αποξηραμένα φρούτα χωρίς ζάχαρη. Όπως σύκα, δαμάσκηνα ή βερίκοκα, τα οποία έχουν φυσικά γλυκιά γεύση, δεν σας επιβαρύνουν με πολλές θερμίδες ενώ είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά όπως κάλιο, σίδηρο κ.ά.
Έχετε επιθυμία για αλμυρά σνακ
Οι λιγούρες που ικανοποιούνται με αλμυρά τρόφιμα μερικές φορές υποδηλώνουν έλλειψη νατρίου. Πολλοί επιθυμούν κάποιο αλατισμένο σνακ μετά από έντονη σωματική προσπάθεια ή μετά την άσκηση. Αυτό ενδεχομένως να σημαίνει ότι ο οργανισμός σας χρειάζεται το νάτριο και τους ηλεκτρολύτες που έχασε με τον ιδρώτα. Κατά τη διάρκεια της περιόδου έχετε απώλεια νατρίου, γεγονός που ίσως σας προκαλέσει την επιθυμία να φάτε κάτι αλμυρό. Η συγκεκριμένη επιθυμία μπορεί επίσης να συνδέεται με την πτώση της πίεσης.
Τι να κάνετε:
*Αν έχετε έντονη επιθυμία να φάτε κάτι αλμυρό, δεν θα έβλαπτε να ελέγξετε την πίεσή σας, ειδικά αν παράλληλα ζαλίζεστε ή έχετε τάσεις λιποθυμίας. Σε περίπτωση που έχετε συχνά υπόταση, πρέπει να συμβουλευτείτε το γιατρό σας, δεδομένου ότι η χρόνια, σοβαρή υπόταση στερεί το οξυγόνο από τον εγκέφαλο και διάφορα ζωτικά όργανα. Όμως, πρέπει να είστε προσεκτικοί με την κατανάλωση αλατιού, ειδικά αν πάσχετε από υπέρταση.
*Αν θέλετε κάτι αλμυρό και τραγανό για να ικανοποιήσετε την επιθυμία σας, αντί για πατατάκια προτιμήστε αγγουράκια τουρσί. Έχουν λιγότερες θερμίδες. Μπορείτε ακόμη να δοκιμάσετε ψητή πατάτα, αφού την κόψετε σε φέτες.
*Φροντίζετε να αναπληρώνετε με νερό ή χυμούς τα υγρά που χάνετε –λόγω της εφίδρωσης– όταν αθλείστε.
Θέλετε να πίνετε συνέχεια νερό:
Ορισμένες φορές η δίψα αποτελεί ένδειξη πάθησης. Ο σακχαρώδης διαβήτης, για παράδειγμα, συχνά προκαλεί αφυδάτωση του οργανισμού μας, με αποτέλεσμα να διψάμε συχνά και έντονα. Η δίψα μπορεί ακόμη να οφείλεται στον άποιο διαβήτη, πάθηση που αποδίδεται σε διαταραχή της αντιδιουρητικής ορμόνης και η οποία δεν σχετίζεται με το σακχαρώδη διαβήτη. Και στις δύο περιπτώσεις προκαλείται πολυουρία, μέσω της οποίας χάνονται μεγάλες ποσότητες υγρών. Σπανιότερα, η πολυδιψία οφείλεται σε ψυχιατρικά νοσήματα.
Τι να κάνετε:
Αν, πέρα από έντονο αίσθημα δίψας, έχετε λιγούρες και γενικότερα τα συμπτώματα του σακχαρώδους διαβήτη (αναίτια κόπωση, αδυναμία, ζάλη ή αδικαιολόγητη υπνηλία), ενημερώστε το γιατρό σας. Εκείνος, αν κρίνει αναγκαίο, θα σας συστήσει ορισμένες εξετάσεις, για να διαπιστώσει αν πρόκειται για κάποια πάθηση ή όχι.
Σας αρέσει να τρώτε παγάκια:
Μήπως, όταν φέρνουν το παγωμένο ρόφημα, που παραγγείλατε στο μπαρ, μασάτε με μανία τα παγάκια; Ίσως πρόκειται για σύμπτωμα σιδηροπενικής αναιμίας. Βέβαια, πρέπει να σημειωθεί ότι η τάση να τρώμε παγάκια εμφανίζεται σπάνια και σε σχετικά βαριές μορφές σιδηροπενικής αναιμίας. Ωστόσο, πρέπει να αντιμετωπιστεί γρήγορα.
Τι να κάνετε
Αν, εκτός από αυτή τη συνήθεια, έχετε και άλλα συμπτώματα, όπως υπνηλία, ευερεθιστότητα, αδυναμία συγκέντρωσης και εξασθένηση του ανοσοποιητικού σας συστήματος, συμβουλευτείτε άμεσα το γιατρό σας. Εκείνος πιθανότατα θα σας συστήσει αιματολογικές εξετάσεις, για να διαπιστώσει αν έχετε χαμηλά επίπεδα σιδήρου στο αίμα. Σε αυτή την περίπτωση, ίσως χρειαστεί να πάρετε συμπληρώματα σιδήρου, αφού πρώτα διαπιστωθεί που οφείλεται η έλλειψή του.
Ελέγξτε τις λιγούρες
Αν τίποτα δεν μπορεί να σταματήσει τελείως την επιθυμία σας να φάτε κάτι συγκεκριμένο, οι παρακάτω συμβουλές θα σας βοηθήσουν να κάνετε πιο υγιεινές επιλογές και να περιορίσετε τις λιγούρες.
*Φάτε σαν βασιλιάς το πρωί: Μην παραλείπετε το πρωινό. Ένα πλούσιο πρωινό όχι μόνο θα σας εξασφαλίσει ζωντάνια για την υπόλοιπη ημέρα, αλλά και θα σας «κρατήσει» για αρκετές ώρες, μειώνοντας τις λιγούρες που σας πιάνουν στη δουλειά.
*Κόψτε τα στη μέση: Δηλαδή, καταναλώστε τη μισή ποσότητα. Με αυτό τον τρόπο θα ικανοποιήσετε την επιθυμία σας χωρίς να επιβαρύνετε τον οργανισμό σας με θερμίδες.
*Τρώτε αργά: Σε αυτή την περίπτωση έρχεται πιο εύκολα το αίσθημα του κορεσμού, ενώ απολαμβάνετε καλύτερα το φαγητό σας. Όταν τρώτε γρήγορα, το φαγητό δεν σας χορταίνει, αφού το στομάχι δεν προλαβαίνει να στείλει στον εγκέφαλο το μήνυμα του κορεσμού.
*Κάνετε έξυπνες επιλογές: Αν θέλετε κάτι γλυκό, αντί για σοκοφρέτα προτιμήστε μια μπάρα δημητριακών με λίγο μέλι. Γλιτώνετε 150 θερμίδες. Αντί για σοκολάτα, προτιμήστε ένα επιδόρπιο γάλακτος με σοκολάτα. Γλιτώνετε 100 θερμίδες. Αν θέλετε κάτι αλμυρό, αντί για πατατάκια προτιμήστε ποπ-κορν χωρίς βούτυρο ή αλάτι.
Μ. Σιγανός, από περιοδικό Prevention
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ:
Πως λειτουργούν τα σχολεία στον υπόλοιπο κόσμο
Ποιά σαλάτα από την Ιταλία ενισχύει τη μνήμη;
Crash test στους καφέδες του κόσμου. Ποιοί πίνουν περισσότερο;
Μυστικά αδυνατίσματος από κάθε γωνιά του πλανήτη
