10 συναρπαστικές πληροφορίες για την Καπέλα Σιξτίνα

Ομολογουμένως δεν υπάρχουν πολλά κτίσματα στον κόσμο που να μπορούν να υπερηφανεύονται για το διάσημο… ταβάνι τους.

Η Καπέλα Σιξτίνα με τις σπουδαίες τοιχογραφίες του Μιχαήλ Άγγελου προσελκύει πέντε εκατομμύρια επισκέπτες ετησίως. Αναμενόμενο, λοιπόν, να υπάρχουν πολλά εντυπωσιακά πράγματα, για να μάθουμε γι’ αυτό το έργο τέχνης.

Οι 10 πληροφορίες

1. Η συντήρηση των τοιχογραφιών δεν άρεσε καθόλου στο κοινό

2. Οι τουρίστες αποτελούν μεγάλη απειλή

3. Είναι το πρώτο μεγάλο έργο του Μιχαήλ Άγγελου με χρώμα

4. Ο Μιχαήλ Άγγελος δεν πίστευε πως μπορεί να αναλάβει το έργο

5. Ο κίνδυνος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου

6. Το «ποίημα» παραπόνων του Μιχαήλ Άγγελου

7. Ο Μιχαήλ Άγγελος ζωγράφιζε μπρούμυτα ή και όχι

8. Ο χώρος «ενοικιάζεται»

9. Η θεωρία του «εγκέφαλου»

10. Το περίεργο πορτραίτο του Μιχαήλ Άγγελου για τον εαυτό του

1. Η συντήρηση των τοιχογραφιών δεν άρεσε καθόλου στο κοινό

Θα περίμενε κανείς πως η συντήρηση ενός σπουδαίου έργου τέχνης θα έβρισκε πολλούς υποστηρικτές. Ωστόσο, από το 1986 που ξεκίνησε η συντήρηση των τοιχογραφιών της Καπέλα Σιξτίνα, οι ιστορικοί τέχνης εκδήλωσαν την ανησυχία τους. Πράγματι τη δεκαετία του 1990, όταν η συντήρηση ολοκληρώθηκε, τα έργα είχαν εμφανώς υποστεί αλλοιώσεις, ενώ υπήρξαν πιο φωτεινά και χρωματιστά από αυτό που πίστευαν πως ήθελε να δημιουργήσει ο Μιχαήλ Άγγελος. Ωστόσο, τα έργα δεν είχαν σε καμία περίπτωση καταστραφεί.

2. Οι τουρίστες αποτελούν μεγάλη απειλή

Εφόσον οι φωτογραφίες με φλας απαγορεύονται στο χώρο, αναρωτιέται κανείς πως αλλιώς θα μπορούσαν οι τουρίστες να βλάψουν τα έργα. Η απάντηση κρύβεται στο δέρμα, τον ιδρώτα και το διοξείδιο του άνθρακα που εκπνέουν οι άνθρωποι. Για το λόγο αυτό ένα σύστημα με το οποίο οι τουρίστες θα έχουν μια πιο περιορισμένη πρόσβαση στο χώρο είναι εδώ και χρόνια υπό συζήτηση.

3. Είναι το πρώτο μεγάλο έργο του Μιχαήλ Άγγελου με χρώμα

Η άποψη πως ο Μιχαήλ Άγγελος δεν ήθελε τις τοιχογραφίες ιδιαίτερα φωτεινές και χρωματιστές προέρχεται μάλλον από το ιστορικό του στη μη χρήση χρώματος. Όντας ήδη ένας σπουδαίος γλύπτης και ο δημιουργός του αγάλματος του Δαβίδ, φαίνεται πως πίστευε πως τα χρώματα θα έκλεβαν κάτι από την ποιότητα του έργου ως προς τη γλυπτική του.

4. Ο Μιχαήλ Άγγελος δεν πίστευε πως μπορεί να αναλάβει το έργο

Φαίνεται πως ο ίδιος δήλωνε πως δεν είναι ζωγράφος και πως αυτό δεν είναι το πεδίο στο οποίο ειδικεύεται. Ωστόσο, ανέλαβε τελικά το έργο, μάλλον από πείσμα να αγγίξει την καλλιτεχνική τελειότητα.

5. Ο κίνδυνος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου

Όταν οι Σύμμαχοι εισέβαλλαν στην Ιταλία το 1943, υπήρξε μεγάλη ανησυχία πως η Καπέλα Σιξτίνα θα καταστραφεί. Πολλά σπουδαία έργα πράγματι καταστράφηκαν από βομβαρδισμούς και λεηλασίες. Ωστόσο, οι τοιχογραφίες της Καπέλα Σιξτίνα επιβίωσαν παρά τις συνεχείς απειλές.

6. Το «ποίημα» παραπόνων του Μιχαήλ Άγγελου

Εφόσον δυσκολεύτηκε στην απόφαση να αναλάβει το έργο, είναι εύκολο να φανταστεί κανείς πως θα ένιωθε ζωγραφίζοντας ένα ταβάνι για τέσσερα χρόνια (τόσα χρειάστηκαν για να ολοκληρωθεί). Στο γράμμα παραπόνων που έγραψε το 1509 αναφέρει μεταξύ άλλων: «Έχω πάθει βρογχοκήλη χάρη σε αυτό το μαρτύριο», «το πρόσωπό μου έχει γίνει πάτωμα για τις σταγόνες που πέφτουν» και τελειώνει με το «δεν είμαι ζωγράφος». Η ιστορία τον διέψευσε σίγουρα για το τελευταίο.

7. Ο Μιχαήλ Άγγελος ζωγράφιζε μπρούμυτα ή και όχι

Ένα από τα πιο δημοφιλή facts για τη δημιουργία των τοιχογραφιών στην Καπέλα Σιξτίνα είναι πως ο Μιχαήλ Άγγελος ζωγράφιζε μπρούμυτα. Κατά πάσα πιθανότητα, αυτό δεν είναι αλήθεια, καθώς ο σπουδαίος δημιουργός μάλλον στεκόταν την περισσότερη ώρα.

8. Ο χώρος «ενοικιάζεται»

Στις 20 Οκτωβρίου 2014, η Πόρσε οργάνωσε ένα μεγάλο event, συγκεντρώνοντας ένα μεγάλο ποσό που διατέθηκε στον Πάπα για φιλανθρωπικό σκοπό. Συγκεκριμένα, 40 ιδιοκτήτες Πόρσε απόλαυσαν μια ιδιωτική επίσκεψη στο χώρο, στο πλαίσιο μιας συναυλίας. Ωστόσο, το Βατικανό έσπευσε να διευκρινίσει πως τα μέσα παραποίησαν την αλήθεια, καθώς η Καπέλα Σιξτίνα δεν είναι προς ενοικίαση και πως στο χώρο της διοργανώνονται μόνο καλλιτεχνικές εκδηλώσεις για φιλανθρωπικό σκοπό.

9. Η θεωρία του «εγκέφαλου»

Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, ο Dr Frank Lynn Meschberger φαίνεται να διατύπωσε μια θεωρία που θέλει τη «Γέννηση του Αδάμ» να μην αποτελεί, όπως θεωρείτο, αναπαράσταση του Βιβλίου της Γένεσης αλλά ένα αφιέρωμα στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Πιο συγκεκριμένα, ο κόκκινος μανδύας πίσω από τον Θεό αναπαριστά τον εγκέφαλο του ανθρώπου, επομένως ο Θεός δε δίνει ζωή στον Αδάμ, αλλά ευφυΐα. Η άποψη αυτή δεν είναι ιδιαίτερα αποδεκτή από τους ακαδημαϊκούς κύκλους, ωστόσο, συνάδει με την συσχέτιση της ανατομίας με πολλά σημαντικά έργα της Αναγέννησης.

10. Το περίεργο πορτραίτο του Μιχαήλ Άγγελου για τον εαυτό του

Το 1936, 24 χρόνια μετά την ολοκλήρωση του έργου του, ο Μιχαήλ Άγγελος επέστρεψε στην Καπέλα Σιξτίνα, για να τοιχογραφήσει αυτή τη φορά τον τοίχο του βωμού. «Η Τελευταία Κρίση» αναπαριστά τον Θεό που καλεί τους αμαρτωλούς στη Λίμνη. Εκείνη την περίοδο, οι γυμνές αναπαραστάσεις του Μιχαήλ Άγγελου θα αποκρύπτονταν με φύλλα συκιάς. Επομένως, δεν κάνει εντύπωση το γεγονός πως επέλεξε να αναπαραστήσει τον εαυτό του ως τον Άγιο Βαρθολομαίο, που έγινε γνωστός ως ο Άγιος που έγδαραν το δέρμα του ενώ ζούσε.