«Κουράστηκα»: πόσες φορές δεν το έχετε πει, καθώς χασμουριέστε φτιάχνοντας ακόμη μία κούπα με καφέ. Τι γίνεται, όμως, όταν η κούραση είναι συνεχής; Αν νιώθετε πάντα κουρασμένες, ακόμα και ύστερα από ανάπαυση, αυτό σημαίνει ότι ο συναγερμός του οργανισμού σας χτυπά προειδοποιώντας σας για κάποια ασθένεια που δεν έχει ακόμη διαγνωστεί. Ανακαλύψετε λοιπόν τι συμβαίνει και τι πρέπει να κάνετε.
Αναιμία
H κατάσταση αυτή, που μπορεί να αποτελέσει σε βαριές περιπτώσεις ακόμη και απειλή για τη ζωή σας, εμφανίζεται όταν η ποσότητα της αιμογλοβίνης που μεταφέρει οξυγόνο στα ερυθροκύτταρα πέφτει κάτω από το κανονικό όριο. Το σώμα αναγκάζεται να δουλέψει περισσότερο για να μεταφέρει οξυγόνο στα ζωτικά όργανα, ασκώντας πίεση στην καρδιά. Ανάμεσα στις πιθανές αιτίες γι’ αυτό το πρόβλημα μπορεί να είναι η έλλειψη σιδήρου, φυλλικού οξέος ή βιταμίνης Β12, απώλεια αίματος από εγχείρηση ή μεγάλη ροή κατά την εμμηνόρροια, χημειοθεραπεία και χρόνιες ασθένειες, όπως αιματολογικές νεοπλασίες και κληρονομικές αναιμίες.
Είδος κούρασης Κουράζεστε εύκολα, νιώθετε λήθαργο και παρατηρείτε ότι δουλειές που κάνατε με ευκολία –όπως τα ψώνια ή το να κατεβάζετε τα σκουπίδια– τώρα απαιτούν προσπάθεια.
Άλλα συμπτώματα Πόνος στο στήθος, δύσπνοια, ωχρότητα του δέρματος, ταχυκαρδία, αίσθηση κρύου.
Τι πρέπει να κάνετε Επισκεφτείτε αμέσως το γιατρό σας. Ανάλογα με το τι προκαλεί την αναιμία σας, ίσως σας προτείνει κάποια συμπληρώματα, υγιεινή διατροφή ή ίσως συνταγογραφήσει φάρμακα, αφού κάνει κάποιες εξετάσεις. Οι γυναίκες που έχουν αυξημένη ροή εμμηνόρροιας ίσως βοηθηθούν από αντισυλληπτικά χάπια, τα οποία μπορούν να μειώσουν την απώλεια του αίματος.
Εξετάσεις Κάντε μια εξέταση αίματος που θα μετρήσει τον όγκο του αίματος, την αιμοσφαιρίνη και τη φεριτίνη στον ορό του αίματος (μέτρηση της ποσότητας του σιδήρου στο σώμα σας).
Κατάθλιψη
Μία από τις πλέον κοινές ψυχικές ασθένειες. Πανελλήνια έρευνα, σε δείγμα 3.706 ατόμων, έδειξε ότι το 5,4% θα παρουσιάσει μία φορά στη ζωή του καταθλιπτικό επεισόδιο. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα το 27,6% παρουσιάζει υψηλό δείκτη αποθάρρυνσης. Τέλος, διεθνείς έρευνες που έχει συγκεντρώσει ο καθηγητής Κωνσταντίνος Στεφανής δείχνουν ότι η κατάθλιψη στον παγκόσμιο πληθυσμό αγγίζει το 6-7%, με διπλάσιο το ποσοστό στις γυναίκες. Επίσης, το 27% των αντρών και 42% των γυναικών θα παρουσιάσουν κάποιο καταθλιπτικό επεισόδιο στη διάρκεια 70 χρόνων ζωής.
Είδος κούρασης Πρόκειται για μια κούραση που νιώθουν μερικοί άνθρωποι η οποία διαρκεί όλη την ημέρα και τους καθιστά ανίκανους για το παραμικρό. Ένα συναίσθημα παραίτησης που δεν φεύγει, ακόμα και μετά από ξεκούραση. Είναι πιο έντονο τις πρωινές ώρες και ίσως διαπιστώσετε ότι κοιμάστε πάρα πολύ ή πολύ λίγο.
Άλλα συμπτώματα Αλλαγές στις διατροφικές σας συνήθειες, έλλειψη κινήτρου, λήθαργος, εκνευρισμός, απελπισία. Δεν μπορείτε να νιώσετε ευχαρίστηση από διάφορες δραστηριότητες, από χόμπι, το σεξ ή τις φιλικές συντροφιές.
Τι πρέπει να κάνετε Επισκεφτείτε έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας όπως έναν ψυχολόγο ή έναν ψυχίατρο. Αν χρειάζεστε βοήθεια για να απευθυνθείτε σε κάποιον, συμβουλευτείτε το γιατρό σας.
Νεφροπάθεια
Όταν τα νεφρά σας δεν καθαρίζουν το αίμα από τις τοξικές ουσίες, οι τοξίνες και τα υγρά συγκεντρώνονται σε αυτό και σας κάνουν να νιώθετε άρρωστοι. Ο διαβήτης και η υψηλή πίεση είναι οι δύο πλέον συνήθεις αιτίες της νεφροπάθειας στους ενηλίκους. Η ίδια η κατάσταση μπορεί να προκαλέσει υψηλή πίεση, όπως και αναιμία, εξασθένιση των οστών, βλάβη στα νεφρά, στο νευρικό σύστημα και προβλήματα θρέψης. Η νεφροπάθεια αυξάνει επίσης τον κίνδυνο για καρδιαγγειακές παθήσεις.
Είδος κούρασης Κουράζεστε εύκολα και νιώθετε διαρκώς δύσπνοια, ειδικά στο τέλος της μέρας. Η κούραση προκαλείται από την αναιμία, την οποία εμφανίζουν οι περισσότεροι νεφροπαθείς.
Άλλα συμπτώματα Απώλεια βάρους, φαγούρα, απώλεια της όρεξης, ναυτία, εμετός, πρήξιμο ή μούδιασμα στα χέρια ή τα πόδια, συχνή ούρηση.
Τι πρέπει να κάνετε Ρωτήστε το γιατρό σας για την εξέταση κρεατινίνης, ειδικά αν έχετε διαβήτη, υψηλή πίεση ή κάποιο μέλος της οικογένειάς σας πάσχει από νεφροπάθεια. Αν πάσχετε από κάτι που προδιαθέτει νεφροπάθεια, η έγκαιρη εξέταση είναι κρίσιμης σημασίας, διότι κινδυνεύετε να χάσετε περίπου 70% της λειτουργίας των νεφρών σας πριν εμφανιστούν τα συμπτώματα.
Εξετάσεις Υπάρχουν τρεις απλές εξετάσεις για τη νεφροπάθεια: η μέτρηση της πίεσης, ένα τεστ ούρων για τις πρωτεΐνες και ένας υπολογισμός της μέτρησης σπειραματικής διήθησης νεφρών από την κρεατινίνη αίματος.
Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης
Το σύνδρομο αυτό είναι δύσκολο να διαγνωστεί και χαρακτηρίζεται από συνεχή ή επανεμφανιζόμενη κούραση κατά τη διάρκεια 6 ή περισσότερων συνεχόμενων μηνών.
Είδος κόπωσης Το αίσθημα της εξουθένωσης και της μειωμένης αντοχής δεν βελτιώνεται από την ξεκούραση. Τα συμπτώματα ίσως επιδεινωθούν και διαρκέσουν αρκετές ημέρες έπειτα από σωματική ή πνευματική πίεση.
Άλλα συμπτώματα Αδυναμία συγκέντρωσης και δυσκολία στην πρόσφατη μνήμη, συμπτώματα παρόμοια με της γρίπης –πόνους στους μυς και τις αρθρώσεις–, ευαίσθητοι λεμφαδένες, πονοκέφαλος, θολή όραση, γαστρεντερικές διαταραχές.
Τι να κάνετε Απευθυνθείτε σε έναν ειδικό ο οποίος να έχει γνώση του συνδρόμου και κλείστε ραντεβού. Ο δικός σας γιατρός ίσως να μην είναι γνώστης αυτής της ασθένειας.
Εξετάσεις το σύνδρομο αυτό διαγιγνώσκεται δι’ αποκλεισμού. Ο γιατρός πρέπει πρώτα να αποκλείσει οποιαδήποτε άλλη κατάσταση η οποία έχει τα ίδια συμπτώματα προκειμένου να κάνει πιο σίγουρη διάγνωση.
Υπερθυρεοειδισμός
Όταν ο θυρεοειδής αδένας παράγει υπερβολική ποσότητα θυρεοειδικών ορμονών, η κατάσταση ονομάζεται υπερθυρεοειδισμός. Χωρίς θεραπεία, μπορεί να οδηγήσει σε ταχυκαρδίες και αρρυθμία, αλλά και οστεοπόρωση, κυρίως στις εμμηνοπαυσιακές γυναίκες.
Είδος κούρασης Αδυναμία στους μυς, η οποία είναι ιδιαίτερα έντονη όταν ασκείστε.
Άλλα συμπτώματα Συμπεριλαμβάνονται: ανήσυχος ύπνος, αϋπνία, αδυναμία συγκέντρωσης, ανεξήγητη απώλεια βάρους, αίσθηση καύσου και ιδρώτα, συχνότερες κενώσεις. Οι εμμηνόρροιες μειώνονται όπως και ο πόνος.
Τι να κάνετε Δείτε το γιατρό σας, ο οποίος μπορεί να σας παραπέμψει σε έναν ενδοκρινολόγο για θεραπεία.
Εξετάσεις Μια εξέταση αίματος για προσδιορισμό των ορμονών Τ4, Τ3 και TSH. Αυξημένη Τ4 και Τ3 και χαμηλή TSH σημαίνει υπερλειτουργία θυρεοειδούς.
Υποθυρεοειδισμός
Σε αυτή την κατάσταση, ο θυρεοειδής αδένας παράγει πολύ μικρή ποσότητα θυρεοειδούς ορμόνης. Αυτή η ορμόνη ρυθμίζει το μεταβολισμό του σώματος, άρα τα συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού αντικατοπτρίζουν έναν «αργό» μεταβολισμό. Χωρίς θεραπεία, μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα υψηλά επίπεδα «κακής» LDL χοληστερόλης, καρδιοπάθειες, στειρότητα, αδυναμία στους μυς και σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να οδηγήσει στο θάνατο. Οι μητέρες με υποθυρεοειδισμό που δεν έχουν λάβει θεραπεία θέτουν τα μωρά τους σε μεγαλύτερο κίνδυνο. Τα μωρά που έχουν ήδη γεννηθεί με υποθυρεοειδισμό μπορούν να έχουν προβλήματα νοητικά και ανάπτυξης. Απαιτούν διάγνωση και θεραπεία. Περίπου 10% των γυναικών μπορεί να εμφανίσει υποθυρεοειδισμό κατά την εμμηνόπαυση.
Είδος κούρασης Αισθάνεστε καταβεβλημένοι, αδύναμοι και κουρασμένοι, οι μύες σας πονούν, ειδικά όταν ο καιρός είναι κρύος.
Άλλα συμπτώματα Παίρνετε ή έχετε δυσκολία να χάσετε βάρος. Κατακράτηση υγρών, δυσκοιλιότητα, χλομό δέρμα, ξηροδερμία, ασυνήθιστη αίσθηση κρύου, μυϊκές κράμπες, απώλεια μνήμης, εκνευρισμός και κατάθλιψη. Οι γυναίκες ίσως παρουσιάσουν εμμηνόρροια με μεγαλύτερη συχνότητα και αυξημένη ροή.
Τι να κάνετε Επισκεφτείτε το γιατρό σας, ο οποίος μπορεί να σας συστήσει να αναζητήσετε θεραπεία σε έναν ενδοκρινολόγο.
Εξετάσεις Εξέταση αίματος για TSH. Ένα υψηλό αποτέλεσμα συχνά φανερώνει υπολειτουργία του θυρεοειδή αδένα.
Άπνοια ύπνου
Αυτή η διαταραχή ύπνου –που μπορεί να προκαλέσει καρδιαγγειακές βλάβες– χαρακτηρίζεται από διακεκομμένη αναπνοή κατά τη διάρκεια του ύπνου. Ορισμένες παύσεις διαρκούν από 10 έως 20 δευτερόλεπτα ή και περισσότερο. Αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα καρδιαγγειακές παθήσεις, υψηλή πίεση και έμφραγμα.
Είδος κούρασης Είστε υπερβολικά κουρασμένες κατά τη διάρκεια της μέρας και ίσως πετάγεστε ξαφνικά από τον ύπνο ή νιώθετε υπνηλία.
Άλλα συμπτώματα Έντονο ροχαλητό, πρωινοί πονοκέφαλοι, καούρες, αδυναμία συγκέντρωσης, συχνή ούρηση κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Τι να κάνετε Ρωτήστε το γιατρό σας ώστε να σας συστήσει έναν ειδικό ύπνου.
Εξετάσεις Πολυκαταγραφική μελέτη ύπνου, δηλαδή παραμονή μία νύχτα σε ένα εργαστήριο ύπνου.
Λοιμώδης μονοπυρήνωση
Προκαλείται από τον ιό Eppstein-Barr και διαδίδεται συνήθως μέσω φταρνίσματος ή βήχα.
Είδος κούρασης Εμφανίζεται ξαφνικά λήθαργος, αδυναμία και υπνηλία.
Άλλα συμπτώματα Όπως λέει ο Ελευθέριος Αζάς, ειδικός Παθολόγος, επιμελητής του Νοσοκομείου «Υγεία» τα συμπτώματα συμπεριλαμβάνουν: πυρετό, εξανθήματα, ξηρό λαιμό, πρησμένους λεμφαδένες, πονοκέφαλο, μυϊκό πόνο, απώλεια όρεξης.
Τι να κάνετε Αν τα συμπτώματα δεν υποχωρήσουν σε μία εβδομάδα επισκεφτείτε το γιατρό σας.
Εξετάσεις Υπάρχει μια εξέταση αίματος η οποία ανιχνεύει στο αίμα τα ειδικά αντισώματα εναντίον του ιού. Αποτελέσματα θα φανούν μόνο αν πάσχετε από λοιμώδη μονοπυρήνωση 1 έως 2 εβδομάδες.
Διαβήτης
Ο διαβήτης τύπου 1 και ο διαβήτης τύπου 2 είναι ασθένειες στις οποίες το σώμα δεν χρησιμοποιεί αποτελεσματικά ή/και παράγει ινσουλίνη, μια ορμόνη που βοηθά τα κύτταρα να απορροφήσουν το ζάχαρο του αίματος. Ως αποτέλεσμα, το ζάχαρο συσσωρεύεται στο αίμα. Τα κύτταρα στερούνται ενέργειας και με το χρόνο, τα υψηλά επίπεδα ζαχάρου μπορούν να βλάψουν τα μάτια, τα νεφρά και τα νεύρα. Άλλες αλλαγές σχετικές με το διαβήτη μπορούν να σας θέσουν σε κίνδυνο για καρδιοπάθεια και έμφραγμα. Η κόπωση που προκαλείται λόγω διαβήτη δεν έχει κάποιο ασυνήθιστο χαρακτηριστικό και τα συμπτώματα δεν διακρίνονται εύκολα.
Είδος κούρασης Μια γενικότερη αίσθηση κούρασης.
Άλλα συμπτώματα Συχνή ούρηση, υπερβολική δίψα και πείνα (που οφείλονται στη σακχαουρία επειδή παρατηρείται απώλεια γλυκόζης (άρα ενέργεια από τον οργανισμό), ανεξήγητη απώλεια βάρους, εκνευρισμός, θολή όραση.
Τι να κάνετε Επειδή τα συμπτώματα μπορεί να μην είναι εμφανή ή ακόμα και ανύπαρκτα (για το διαβήτη τύπου 2 που είναι ο πιο συνηθισμένος), ζητήστε από το γιατρό σας να ελέγξει το ζάχαρό σας.
Εξετάσεις Η προτιμώμενη εξέταση είναι η εξέταση γλυκόζης πλάσματος με νηστεία (FPG), μία απλή αιμοληψία η οποία μετρά τη γλυκόζη νωρίς το πρωί ύστερα από νηστεία. Μια εξέταση ανοχής γλυκόζης από του στόματος μπορεί επίσης να εντοπίσει το διαβήτη.
Σκλήρυνση κατά πλάκας
Αυτή η χρόνια, απρόβλεπτη, αυτοάνοση ασθένεια επηρεάζει το κεντρικό νευρικό σύστημα και είναι συνήθης σε νεαρά ενήλικα άτομα.
Είδος κούρασης Οι συνηθισμένες δραστηριότητες, όπως το πλύσιμο των ρούχων, απαιτούν τόσο μεγάλη σωματική προσπάθεια ώστε σας εξουθενώνουν. Η κούραση συχνά ξεκινά το πρωί, ακόμα και μετά από έναν καλό νυχτερινό ύπνο και χειροτερεύει καθώς η μέρα προχωρά.
Άλλα συμπτώματα Δυσκολία στο περπάτημα, απώλεια ισορροπίας, ζαλάδα, μούδιασμα και μυρμηκίαση, πόνος, δυσλειτουργία στην κοιλιακή χώρα και τα έντερα, προβλήματα όρασης.
Τι να κάνετε Δείτε το γιατρό σας, ο οποίος θα σας συστήσει σ’ ένα νευρολόγο, κατά προτίμηση σε κάποιον που ειδικεύεται στη σκλήρυνση κατά πλάκας. Τα συμπτώματα ίσως εξαφανίζονται και επανεμφανίζονται επειδή η διάγνωση δεν είναι τόσο απλή. Ίσως λοιπόν χρειαστεί χρόνος για τη σωστή διάγνωση.
Καλύτερη εξέταση Δεν υπάρχει μία και μοναδική εξέταση η οποία να προσδιορίσει ή να αποκλείσει τη σκλήρυνση κατά πλάκας. Εντούτοις, ορισμένες εξετάσεις ίσως οδηγήσουν το νευρολόγο σας σε μια διάγνωση. Αυτές οι εξετάσεις περιλαμβάνουν μια μαγνητική τομογραφία του εγκεφάλου και ορισμένες φορές, του μυελού των οστών, εξετάσεις για να διαπιστωθεί πόσο γρήγορα αντιδρά το νευρικό σας σύστημα σε ορισμένους τύπους ερεθισμάτων και εξέταση εγκεφαλονωτιαίου μυελού.
Ινομυαλγία
Η ασθένεια αυτή χαρακτηρίζεται από εκτεταμένους μυοσκελετικούς πόνους, δυσκαμψία σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος, κούραση και διαταραχές ύπνου».
Είδος κούρασης Πονάτε παντού. Όταν ξυπνάτε, νιώθετε πως δεν έχετε κοιμηθεί καθόλου. Το σώμα σας είναι δύσκαμπτο και έχετε ελάχιστη ενέργεια ακόμα και για τα πιο απλά πράγματα.
Άλλα συμπτώματα Πόνοι στους μυς και στις κλειδώσεις (μπορεί ο πόνος να είναι έντονος, βαθύς, επίμονος), μούδιασμα, κάψιμο, σύνδρομο ανήσυχων ποδιών, πονοκέφαλος, ημικρανίες, ξηροστομία, ξηροφθαλμία, άγχος, κατάθλιψη, ενώ μπορεί να συνυπάρχει σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (σπαστική κολίτιδα).
Τι να κάνετε Ξεκινήστε από το γιατρό σας, ο οποίος μπορεί να σας συστήσει σε έναν ρευματολόγο, που να ειδικεύεται στην αρθρίτιδα.
Εξετάσεις Για να διαγνωστεί η ινομυαλγία, πρέπει να νιώθετε πόνο στο σώμα σας, τουλάχιστον για 3 μήνες, και ιδιαίτερα σε τουλάχιστον 11 από τα 18 σημεία που συνήθως εντοπίζεται η ινομυαλγία.
Ηπατίτιδα C
Αυτή η ασθένεια του συκωτιού προκαλείται από τον ιό της ηπατίτιδας C (HCV), ο οποίος μεταδίδεται από σεξουαλική επαφή με το αίμα ενός μολυσμένου ατόμου.
Είδος κούρασης Μια συνολική κούραση που κάνει μερικές φορές και τις πιο απλές δουλειές να είναι εξουθενωτικές. Είστε κουρασμένες, νιώθετε πόνο και δεν μπορείτε να συγκεντρωθείτε. Ακόμα και ο περισσότερος ύπνος δεν βοηθά.
Άλλα συμπτώματα Μερικές φορές υπάρχουν πόνος στην κοιλιακή χώρα, απώλεια όρεξης, ναυτία, πυρετός, ίκτερος.
Τι να κάνετε Δείτε το γιατρό σας ώστε να αποκλείσει άλλες ασθένειες.
Εξετάσεις Πρώτα, μια ανοσοενζυμική εξέταση αίματος (ELISA II/ EIA). Αυτή είναι μία απλή εξέταση αίματος μέσω της οποίας γίνεται αναζήτηση των αντισωμάτων για τον ιό της ηπατίτιδας C. Αν η εξέταση βγει θετική τότε επιβεβαιώνεται η θετικότητα με την ανίχνευση νουκλεϊκού οξέος του ιού της ηπατίτιδας C μέσω αντίδρασης πολυμεράσης (HCV/ RNA με PCR), η οποία μπορεί να διαπιστώσει πολύ μικρή ποσότητα αυτού του ιού. Αν τα αποτελέσματα είναι θετικά, ή εκτεθήκατε στον ιό πριν από περισσότερους από 6 μήνες, έχετε χρόνια ηπατίτιδα C. Αν είναι αρνητικά, έχετε νικήσει τη μόλυνση, κάτι που συμβαίνει στο 20 με 30% των περιπτώσεων.
Prevention
