Η πίτσα είναι ένα από τα πιο αγαπημένα φαγητά στον κόσμο.Μάθετε την ιστορία της και πώς θα φτιάξετε αυθεντική ιταλική πίτσα!
Σερβίρεται και τρώγεται παντού – στο σπίτι, στα εστιατόρια, σε κάθε γωνία της πόλης. Περίπου τρία δισεκατομμύρια πίτσες πωλούνται κάθε χρόνο μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, κατά μέσο όρο 46 φέτες ανά άτομο. Όμως η ιστορία του πώς η ταπεινή πίτσα απολάμβανε τέτοια παγκόσμια κυριαρχία αποκαλύπτει πολλά για την ιστορία της μετανάστευσης, των οικονομικών και των τεχνολογικών αλλαγών.
Οι άνθρωποι καταναλώνουν πίτσα, με τη μία ή την άλλη μορφή, εδώ και αιώνες. Από την αρχαιότητα υπήρχαν επίπεδα κομμάτια ψωμιού γεμιστά με αλμυρές γεύσεις που αποτελούσαν ένα απλό και νόστιμο γεύμα για όσους δεν είχαν χρήματα για ένα πλήρες γεύμα ή για όσους ήθελαν να φάνε κάτι στο… πόδι. Η πρώτη πίτσα εμφανίστηκε στην Αινειάδα του Βιργιλίου (70-19 π.Χ.). Λίγο μετά την άφιξή τους ο Αινείας και το πλήρωμά του κάθισαν κάτω από ένα δέντρο και έβαλαν πάνω σε λεπτές φέτες ενός είδος ψωμιού από στάρι διάφορα υλικά, όπως μανιτάρια και βότανα που είχαν βρει στο δάσος.
Στα τέλη του 18ου αιώνα στη Νάπολη γεννήθηκε η πίτσα, όπως τη γνωρίζουμε σήμερα. Την περίοδο εκείνη Νάπολη είχε γίνει μια από τις μεγαλύτερες πόλεις της Ευρώπης – και αναπτύχθηκε γρήγορα. Με την άνθιση του εξωτερικού εμπορίου και μια σταθερή εισροή αγροτών από την ύπαιθρο, ο πληθυσμός της αυξήθηκε από 200.000 το 1700 σε 399.000 το 1748. Καθώς η αστική οικονομία αγωνίστηκε να συμβαδίσει με αυτήν την αριθμητική άνοδο του πληθυσμού, ένας ολοένα μεγαλύτερος αριθμός κατοίκων της πόλης έπεσε στη φτώχεια. Ορισμένοι από τους φτωχούς κατοίκους της ήταν γνωστοί ως lazzaroni, επειδή η κουρελιασμένη εμφάνισή τους έμοιαζε με εκείνη του Λάζαρου (Lazarus). Αριθμούσαν περίπου 50.000 που εργάζονταν ως αχθοφόροι, αγγελιοφόροι ή περιστασιακοί εργάτες. Έβγαιναν καθημερινά στο δρόμο για αναζήτηση εργασίας και χρειάζονταν ένα φαγητό που ήταν φθηνό και εύκολο φαγητό για να φάνε. Οι πίτσες μπορούσαν να ικανοποιήσουν αυτήν την ανάγκη τους.
Γνωρίστε τα 10 πιο νόστιμα ιταλικά πιάτα
Δεν πωλούνταν σε καταστήματα, αλλά από πωλητές του δρόμου που κουβαλούσαν τεράστια κουτιά στα χέρια τους και έκοβαν τα κομμάτια ανάλογα με το βαλάντιο ή την όρεξη του πελάτη. Όπως έγραψε ο Αλεξάντερ Ντούμας στο Le Corricolo (1843), μια φέτα ήταν ένα καλό πρωινό, ενώ με λίγα χρήματα θα μπορούσε κανείς να πάρει μια πίτσα αρκετά μεγάλη για μια ολόκληρη οικογένεια.
Οι πίτσες ήταν φαγητό που μπορούσε να γίνει με φθηνά, απλά συστατικά με πλούσια γεύση. Οι πιο φτωχοί τις έφτιαχναν με απλά υλικά και κυρίως με σκόρδο, λαρδί και αλάτι. Αλλά κάποιοι άλλοι που ήταν πιο εύποροι έβαζαν caciocavallo (ένα τυρί φτιαγμένο από γάλα αλόγου), ψάρι ή βασιλικό. Μερικοί έβαζαν ακόμη και ντομάτες στην κορυφή.
Για πολύ καιρό, οι πίτσες περιφρονούνταν από τους σεφ. Συνδεδεμένες με τη φτώχεια συχνά υποτιμήθηκαν ως «αηδιαστικές», ειδικά από τους ξένους επισκέπτες της Ιταλίας. Το 1831, ο Samuel Morse – εφευρέτης του τηλεγράφου – περιέγραψε την πίτσα ως «είδος ναυτικού ψωμιού καλυμμένο με φέτες pomodoro ή ντομάτες με μικρή ποσότητα ψαριού, μαύρο πιπέρι και δεν ξέρω τι άλλα συστατικά… Μοιάζει με ένα κομμάτι ψωμί που έχει βγει από τον υπόνομο».
Όταν εμφανίστηκαν τα πρώτα βιβλία μαγειρικής στα τέλη του 19ου αιώνα, αγνόησαν την πίτσα. Ακόμη και εκείνοι που ήταν αφιερωμένοι στη ναπολιτάνικη κουζίνα την περιφρόνησαν παραλείποντας να την αναφέρουν – παρά το γεγονός ότι η σταδιακή βελτίωση της είχε ως αποτέλεσμα την εμφάνιση των πρώτων εστιατορίων πίτσας.
Όλα αυτά άλλαξαν μετά την ιταλική ενοποίηση. Σε μια επίσκεψη στη Νάπολη το 1889, ο Βασιλιάς Umberto I και η βασίλισσα Margherita κουράστηκαν από τα περίπλοκα γαλλικά πιάτα που σερβίρονταν για πρωινό, μεσημεριανό γεύμα και δείπνο. Ο Σεφ κλήθηκε βιαστικά για να ετοιμάσει μερικές τοπικές σπεσιαλιτέ για τη βασίλισσα, και έφτιαξε τρία είδη πίτσας: μία με λαρδί και βασιλικό, μια άλλη με cecenielli και το ένα τρίτο με ντομάτα, μοτσαρέλα και βασιλικό. Η βασίλισσα ήταν ενθουσιασμένη. Το αγαπημένο της – το τελευταίο από τα τρία – ήταν η βαπτισμένη πίτσα margherita προς τιμήν της.
Η παραπάνω ιστορία σηματοδότησε μια σημαντική αλλαγή. Η πίτσα Margherita όχι μόνο αύξησε την δημοτικότητα της πίτσα καθιστώντας την κατάλληλο για φαγητό όχι μόνο για τους φτωχούς αλλά και για μια βασιλική οικογένεια που θα μπορούσε ανενδοίαστα να την απολαύσει. Επίσης μετέτρεψε την πίτσα από ένα ντόπιο σε ένα εθνικό πιάτο. Διαδόθηκε έτσι η ιδέα ότι η πίτσα ήταν ένα πραγματικά ιταλικό φαγητό – παρόμοιο με τα ζυμαρικά.
Ωστόσο, η πίτσα άργησε να διαδοθεί πέρα από τη Νάπολη. Αυτό συνέβη με τη μετανάστευση. Από τη δεκαετία του 1930 και μετά, ένας αυξανόμενος αριθμός Ναπολιτάνων μετακινήθηκε προς τα βόρεια για αναζήτηση εργασίας κουβαλώντας μαζί του και τα μυστικά της κουζίνας του. Αυτή η τάση ενισχύθηκε με τον πόλεμο. Όταν οι σύμμαχοι εισέβαλαν στην Ιταλία το 1943-4, τους ενθουσιάστηκαν πολύ με την πίτσα και τη ζητούσαν οπουδήποτε πήγαιναν. Αλλά ήταν ο τουρισμός εκείνος που κατά τη μεταπολεμική περίοδο κατέστησε την πίτσα ένα γνήσιο ιταλικό πιάτο.
Πίτσα χορτοφαγική
1 βάση πίτσας
Μία πιπεριά Φλωρίνης στο ξíδι
1 κρεμμύδι
μία ντομάτα
3 πράσινες ελιές
2 κουταλιές σούπας ντομάτα ή Ketchup
μία κουταλιά σούπας λάδι
φύλλα βασιλικού
1.Τοποθετήστε την βάση σ’ ένα ταψί μίας χρήσης για πίτσα διαμέτρου 25 εκ. και την αλείφετε με κέτσαπ αραιωμένη με 2 κουταλιές νερό.
2.Κόβετε τις ντομάτες και τα κρεμμύδια σε λεπτές ροδέλες, την πιπεριά σε λωρίδες και τις ελιές στα δύο.
Απλώνετε την ντομάτα, προσθέτετε το κρεμμύδι, την πιπεριά, τις ελιές και μερικά φύλλα βασιλικού. Περιχύνετε με το λάδι.
Βάζετε την πίτσα σε προθερμασμένο φούρνο στους 200º C και ψήνετε για περίπου 10 λεπτά. Στα τελευταία 2-3 λεπτά ενεργοποιείτε τον αέρα.
Η πίτσα είναι ένα από τα πιο αγαπημένα φαγητά στον κόσμο.Μάθετε την ιστορία της και πώς θα φτιάξετε αυθεντική ιταλική πίτσα!
Σερβίρεται και τρώγεται παντού – στο σπίτι, στα εστιατόρια, σε κάθε γωνία της πόλης. Περίπου τρία δισεκατομμύρια πίτσες πωλούνται κάθε χρόνο μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, κατά μέσο όρο 46 φέτες ανά άτομο. Όμως η ιστορία του πώς η ταπεινή πίτσα απολάμβανε τέτοια παγκόσμια κυριαρχία αποκαλύπτει πολλά για την ιστορία της μετανάστευσης, των οικονομικών και των τεχνολογικών αλλαγών.
Οι άνθρωποι καταναλώνουν πίτσα, με τη μία ή την άλλη μορφή, εδώ και αιώνες. Από την αρχαιότητα υπήρχαν επίπεδα κομμάτια ψωμιού γεμιστά με αλμυρές γεύσεις που αποτελούσαν ένα απλό και νόστιμο γεύμα για όσους δεν είχαν χρήματα για ένα πλήρες γεύμα ή για όσους ήθελαν να φάνε κάτι στο… πόδι. Η πρώτη πίτσα εμφανίστηκε στην Αινειάδα του Βιργιλίου (70-19 π.Χ.). Λίγο μετά την άφιξή τους ο Αινείας και το πλήρωμά του κάθισαν κάτω από ένα δέντρο και έβαλαν πάνω σε λεπτές φέτες ενός είδος ψωμιού από στάρι διάφορα υλικά, όπως μανιτάρια και βότανα που είχαν βρει στο δάσος.
Στα τέλη του 18ου αιώνα στη Νάπολη γεννήθηκε η πίτσα, όπως τη γνωρίζουμε σήμερα. Την περίοδο εκείνη Νάπολη είχε γίνει μια από τις μεγαλύτερες πόλεις της Ευρώπης – και αναπτύχθηκε γρήγορα. Με την άνθιση του εξωτερικού εμπορίου και μια σταθερή εισροή αγροτών από την ύπαιθρο, ο πληθυσμός της αυξήθηκε από 200.000 το 1700 σε 399.000 το 1748. Καθώς η αστική οικονομία αγωνίστηκε να συμβαδίσει με αυτήν την αριθμητική άνοδο του πληθυσμού, ένας ολοένα μεγαλύτερος αριθμός κατοίκων της πόλης έπεσε στη φτώχεια. Ορισμένοι από τους φτωχούς κατοίκους της ήταν γνωστοί ως lazzaroni, επειδή η κουρελιασμένη εμφάνισή τους έμοιαζε με εκείνη του Λάζαρου (Lazarus). Αριθμούσαν περίπου 50.000 που εργάζονταν ως αχθοφόροι, αγγελιοφόροι ή περιστασιακοί εργάτες. Έβγαιναν καθημερινά στο δρόμο για αναζήτηση εργασίας και χρειάζονταν ένα φαγητό που ήταν φθηνό και εύκολο φαγητό για να φάνε. Οι πίτσες μπορούσαν να ικανοποιήσουν αυτήν την ανάγκη τους.
Γνωρίστε τα 10 πιο νόστιμα ιταλικά πιάτα
Δεν πωλούνταν σε καταστήματα, αλλά από πωλητές του δρόμου που κουβαλούσαν τεράστια κουτιά στα χέρια τους και έκοβαν τα κομμάτια ανάλογα με το βαλάντιο ή την όρεξη του πελάτη. Όπως έγραψε ο Αλεξάντερ Ντούμας στο Le Corricolo (1843), μια φέτα ήταν ένα καλό πρωινό, ενώ με λίγα χρήματα θα μπορούσε κανείς να πάρει μια πίτσα αρκετά μεγάλη για μια ολόκληρη οικογένεια.
Οι πίτσες ήταν φαγητό που μπορούσε να γίνει με φθηνά, απλά συστατικά με πλούσια γεύση. Οι πιο φτωχοί τις έφτιαχναν με απλά υλικά και κυρίως με σκόρδο, λαρδί και αλάτι. Αλλά κάποιοι άλλοι που ήταν πιο εύποροι έβαζαν caciocavallo (ένα τυρί φτιαγμένο από γάλα αλόγου), ψάρι ή βασιλικό. Μερικοί έβαζαν ακόμη και ντομάτες στην κορυφή.
Για πολύ καιρό, οι πίτσες περιφρονούνταν από τους σεφ. Συνδεδεμένες με τη φτώχεια συχνά υποτιμήθηκαν ως «αηδιαστικές», ειδικά από τους ξένους επισκέπτες της Ιταλίας. Το 1831, ο Samuel Morse – εφευρέτης του τηλεγράφου – περιέγραψε την πίτσα ως «είδος ναυτικού ψωμιού καλυμμένο με φέτες pomodoro ή ντομάτες με μικρή ποσότητα ψαριού, μαύρο πιπέρι και δεν ξέρω τι άλλα συστατικά… Μοιάζει με ένα κομμάτι ψωμί που έχει βγει από τον υπόνομο».
Όταν εμφανίστηκαν τα πρώτα βιβλία μαγειρικής στα τέλη του 19ου αιώνα, αγνόησαν την πίτσα. Ακόμη και εκείνοι που ήταν αφιερωμένοι στη ναπολιτάνικη κουζίνα την περιφρόνησαν παραλείποντας να την αναφέρουν – παρά το γεγονός ότι η σταδιακή βελτίωση της είχε ως αποτέλεσμα την εμφάνιση των πρώτων εστιατορίων πίτσας.
Όλα αυτά άλλαξαν μετά την ιταλική ενοποίηση. Σε μια επίσκεψη στη Νάπολη το 1889, ο Βασιλιάς Umberto I και η βασίλισσα Margherita κουράστηκαν από τα περίπλοκα γαλλικά πιάτα που σερβίρονταν για πρωινό, μεσημεριανό γεύμα και δείπνο. Ο Σεφ κλήθηκε βιαστικά για να ετοιμάσει μερικές τοπικές σπεσιαλιτέ για τη βασίλισσα, και έφτιαξε τρία είδη πίτσας: μία με λαρδί και βασιλικό, μια άλλη με cecenielli και το ένα τρίτο με ντομάτα, μοτσαρέλα και βασιλικό. Η βασίλισσα ήταν ενθουσιασμένη. Το αγαπημένο της – το τελευταίο από τα τρία – ήταν η βαπτισμένη πίτσα margherita προς τιμήν της.
Η παραπάνω ιστορία σηματοδότησε μια σημαντική αλλαγή. Η πίτσα Margherita όχι μόνο αύξησε την δημοτικότητα της πίτσα καθιστώντας την κατάλληλο για φαγητό όχι μόνο για τους φτωχούς αλλά και για μια βασιλική οικογένεια που θα μπορούσε ανενδοίαστα να την απολαύσει. Επίσης μετέτρεψε την πίτσα από ένα ντόπιο σε ένα εθνικό πιάτο. Διαδόθηκε έτσι η ιδέα ότι η πίτσα ήταν ένα πραγματικά ιταλικό φαγητό – παρόμοιο με τα ζυμαρικά.
Ωστόσο, η πίτσα άργησε να διαδοθεί πέρα από τη Νάπολη. Αυτό συνέβη με τη μετανάστευση. Από τη δεκαετία του 1930 και μετά, ένας αυξανόμενος αριθμός Ναπολιτάνων μετακινήθηκε προς τα βόρεια για αναζήτηση εργασίας κουβαλώντας μαζί του και τα μυστικά της κουζίνας του. Αυτή η τάση ενισχύθηκε με τον πόλεμο. Όταν οι σύμμαχοι εισέβαλαν στην Ιταλία το 1943-4, τους ενθουσιάστηκαν πολύ με την πίτσα και τη ζητούσαν οπουδήποτε πήγαιναν. Αλλά ήταν ο τουρισμός εκείνος που κατά τη μεταπολεμική περίοδο κατέστησε την πίτσα ένα γνήσιο ιταλικό πιάτο.
Πίτσα χορτοφαγική
1 βάση πίτσας
Μία πιπεριά Φλωρίνης στο ξíδι
1 κρεμμύδι
μία ντομάτα
3 πράσινες ελιές
2 κουταλιές σούπας ντομάτα ή Ketchup
μία κουταλιά σούπας λάδι
φύλλα βασιλικού
1.Τοποθετήστε την βάση σ’ ένα ταψί μίας χρήσης για πίτσα διαμέτρου 25 εκ. και την αλείφετε με κέτσαπ αραιωμένη με 2 κουταλιές νερό.
2.Κόβετε τις ντομάτες και τα κρεμμύδια σε λεπτές ροδέλες, την πιπεριά σε λωρίδες και τις ελιές στα δύο.
Απλώνετε την ντομάτα, προσθέτετε το κρεμμύδι, την πιπεριά, τις ελιές και μερικά φύλλα βασιλικού. Περιχύνετε με το λάδι.
Βάζετε την πίτσα σε προθερμασμένο φούρνο στους 200º C και ψήνετε για περίπου 10 λεπτά. Στα τελευταία 2-3 λεπτά ενεργοποιείτε τον αέρα.
