Τα κατασκευάζουμε κατ’ εικόνα μας, αλλά φοβόμαστε μήπως μας αντικαταστήσουν… Κατά καταλάβατε μιλάμε για τα ρομπότ. Από τον εξολοθρευτή μέχρι τα Marx rovers αυτές οι εκπληκτικές μηχανές έγραψαν ιστορία…
Τα σύγχρονα ρομπότ είναι σαν τα μωρά. Είναι αστείο να τα βλέπεις να πέφτουν, αλλά κατά βάθος ξέρουμε πως αν γελάσουμε πολύ δυνατά μπορεί να αποκτήσουν κάποιου είδους κόμπλεξ και όταν «μεγαλώσουν» να ξεκινήσουν τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Καμία άλλη από τις δημιουργίες της ανθρωπότητας δεν δημιουργεί τέτοιο δέος, θαυμασμό και φόβο ταυτόχρονα. Θέλουμε τα ρομπότ να κάνουν τις ζωές μας ευκολότερες και πιο ασφαλείς, αλλά δεν μπορούμε να τους δείξουμε και πλήρη εμπιστοσύνη. Τα κατασκευάζουμε κατ’ εικόνα μας, αλλά φοβόμαστε μήπως μας αντικαταστήσουν.
Αυτός ο τρόμος, βέβαια, δε σταματά καθόλου τον μονίμως αναπτυσσόμενο κλάδο της ρομποτικής. Τα ρομπότ είναι πια αρκετά έξυπνα και δυνατά ώστε να βγαίνουν από τα εργοστάσια και να περπατούν ανάμεσά μας. Αλλά ακόμη και στην πιο πρώιμη μορφή τους, παραμένουν εντυπωσιακά χάρη στις ιδιαίτερες ικανότητές τους.
Αξίζει να θυμηθούμε μερικά από τα πιο διάσημα ρομπότ, είτε υπαρκτά είτε φανταστικά, που έχουν γράψει ιστορία.
Το αγαλματίδιο του Πυγμαλίωνα
Αυτή ήταν η αρχή του είδους. Στην ελληνική μυθολογία, ο Πυγμαλίων έπλασε μια θηλυκή φιγούρα από ελεφαντόδοτο την οποία και ερωτεύτηκε. Την φίλησε και την αισθάνθηκε ζεστή, πράγμα παράξενο για ένα πλάσμα από φίλντισι. Έπειτα η Αφροδίτη μεταμόρφωσε το άγαλμα σε αληθινή γυναίκα ώστε ο Πυγμαλίων να μπορέσει να την παντρευτεί. Και κάπως έτσι προέκυψε ένα πανέξυπνο ανθρωποειδές.
Οι εργάτες στο θεατρικό “Rossum’s Universal Robots”
Το θεατρικό “Rossum’s Universal Robots” (1921) του Τσέχου συγγραφέα Karel Čapek εισάγει για πρώτη φορά στο λεξικό τη λέξη «ρομπότ», μέσω των εργατών-μηχανών του έργου. Αυτοί ήταν φτιαγμένοι από μία χημική ουσία και όχι από μέταλλο, ενώ είχαν εντονότερα δολοφονικά ένστικτα από τα περισσότερα ρομπότ – γεγονός που συνέβαλε στο να περάσουν τα ρομπότ στη συνείδηση του κόσμου ως «φονικές μηχανές».
Η γυναίκα-ρομπότ στην ταινία “Metropolis”
Το ανθρωποειδές ονόματι Maschinenmensch («άνθρωπος μηχανή» στα γερμανικά) πρωταγωνιστεί στην ταινία βωβού κινηματογράφου “Metropolis” (1927) και είναι ένα γυναικείο ρομπότ. Από αυτό αναπτύχθηκε στη συνέχεια και μια νέα κατηγορία ρομπότ που έχει αποδειχθεί αρκετά προβληματική. Πρόκειται για μηχανές φτιαγμένες να μοιάζουν με γυναίκα, στην πιο σεξουαλικοποιημένη όμως μορφή της.
Shakey, το τρεμάμενο ρομπότ
Όπως δηλώνει και το όνομά του στα αγγλικά, το Shakey ήταν μία τρεμάμενη μηχανή που κατασκευάστηκε μεταξύ 1966 και 1972. Ήταν το πρώτο κινητό ρομπότ με πραγματική αντιληπτικότητα, ικανό να βρίσκει το δρόμο του γύρω από τα εμπόδια ενός δωματίου. Αυτό συνέβαινε χάρη σε μία πρώιμης μορφής ηλεκτρονική όραση, μια τεχνολογία που σήμερα βοηθάει στην αναγνώριση γατών σε φωτογραφίες, αλλά και στο να αντιλαμβάνονται τα αυτοκίνητα χωρίς οδηγό τον χώρο γύρω τους.
Ο Εξολοθρευτής
Είναι κάπως εκνευριστικό το ότι ο Εξολοθρευτής, το ρομπότ-εκτελεστής της ταινίας “The Terminator” (1984), δεν έχει καμία αίσθηση του πόνου. Οι ρομποτιστές λένε πως θέλουν οι δημιουργίες τους να νιώθουν πόνο, για τον ίδιο λόγο που κι εμείς οι άνθρωποι έχουμε ανάγκη να τον νιώθουμε: ο πόνος μάς κρατάει από το να πληγώνουμε τον εαυτό μας. Είναι χρήσιμο για τον Terminator να αντέχει τις σφαίρες; Βεβαίως. Αλλά πρέπει και να ξέρει πότε να σταματάει.
Τα Mars rovers
Ίσως τα πιο αξιολάτρευτα ρομπότ στο ηλιακό σύστημα, τα Mars rovers, τέσσερα στο σύνολο, γυρίζουν γύρω από τον Κόκκινο Πλανήτη από τότε που το πρώτο (ονόματι Sojourner) προσγειώθηκε στον Άρη το 1997. Από τότε βέβαια έχουν γίνει και πολύ εξυπνότερα. Σήμερα, για παράδειγμα, το Curiosity rover μπορεί από μόνο του να βρει τις καλύτερες πέτρες που θα ανατινάξει με το laser του.
Το σύστημα ρομποτικής χειρουργικής daVinci
Το daVinci κυκλοφόρησε το 2000 όχι για να αντικαταστήσει τους χειρουργούς, αλλά για να συμπληρώσει τον ρόλο τους. Με τη βοήθεια αυτού του συστήματος ρομποτικής χειρουργικής, ο γιατρός χειρίζεται τα εργαλεία από μακριά για να φέρει εις πέρας με ακρίβεια τις πιο σύνθετες εγχειρίσεις.
To SpotMini της Boston Dynamics
