Έχετε σκεφτεί τι μπορεί να σημαίνει για την υγεία σας η δυσκολία στο πρωινό ξύπνημα; Ανακαλύψτε τις αιτίες για να σηκώνεστε πιο εύκολα από το κρεβάτι
Οι περιστασιακές δυσκολίες στο πρωινό ξύπνημα είναι φυσιολογικές, ειδικά μετά από μια κουραστική εβδομάδα ή μετά από ξενύχτι. Ωστόσο η μόνιμη δυσκολία στο πρωινό ξύπνημα μπορεί να αποτελεί σημάδι κακής ψυχικής υγείας. Επίσης διαταραχές κατά τη διάρκεια του ύπνου μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την ψυχική υγεία ενός ατόμου. Γι’ αυτό και δεν πρέπει να αγνοούμε τη χρόνια δυσκολία στο πρωινό ξύπνημα. Γνωρίζοντας τα βαθύτερα αίτια αυτής της δυσλειτουργίας μπορούν να βρεθούν λύσεις ώστε να αντιμετωπιστεί.
Η αδυναμία να ξυπνήσει κανείς το πρωί μπορεί να οφείλεται σε διάφορες αιτίες και κάποιες μάλιστα να είναι αρκετά σοβαρές ώστε να χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης .
Παθολογικά αίτια
Στα παθολογικά αίτια περιλαμβάνονται η υπνική άπνοια, η ναρκοληψία και το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης. Αν έχετε διαγνωστεί με κάτι από τα παραπάνω η αδυναμία να σηκωθείτε το πρωί πιθανότατα σχετίζεται με αυτό. Σε αυτή την περίπτωση ένας ειδικός μπορεί να σας προτείνει μια φαρμακευτική αγωγή ή άλλες μεθόδους που θα σας βοηθήσουν στο συγκεκριμένο πρόβλημα.
Η υπνική παράλυση είναι μία ακόμα αιτία που μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα ενός ατόμου να ξυπνήσει. Αν και είναι παροδική και ακίνδυνη για την υγεία, μπορεί να προκαλέσει συναισθήματα άγχους και έντονου φόβου.
Αν δεν έχετε διαγνωστεί με κάτι από τα παραπάνω αλλά εξακολουθείτε να αντιμετωπίζετε δυσκολία στο πρωινό ξύπνημα, είναι πιθανό το πρόβλημα να οφείλεται σε ψυχολογικά αίτια.
Ψυχολογικά αίτια
Κατάθλιψη
Αν παλεύετε σε καθημερινή βάση να σηκωθείτε από το κρεβάτι, είναι πιθανό να πάσχετε από κατάθλιψη. Άλλα συμπτώματα που συνοδεύουν την κατάθλιψη είναι η λύπη, η αίσθηση κενότητας ή απελπισίας κατά τη διάρκεια της ημέρας και οι διακυμάνσεις στην όρεξη και στον ύπνο. Αν αισθάνεστε κάτι από τα παραπάνω, καλό είναι να απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό για βοήθεια.
Άγχος
Τα άτομα με γενικευμένη αγχώδη διαταραχή βιώνουν συνεχή συναισθήματα ανησυχίας με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουν δυσκολίες και στον ύπνο. Όταν αυτές διαρκούν για μεγάλες χρονικές περιόδους προκαλούν δυσκολία και στο πρωινό ξύπνημα.
Διπολική διαταραχή
Η διπολική διαταραχή είναι μια πάθηση στην οποία το συναίσθημα του ατόμου κινείται εντός μη φυσιολογικού εύρους, έχει δηλαδή συχνές και έντονες διακυμάνσεις. Τα επεισόδια μανίας ή κατάθλιψης σχετίζονται με τον βραδινό ύπνο, ο οποίος είναι συνήθως ακανόνιστος και κακής ποιότητας.
Εποχιακή συναισθηματική διαταραχή
Πρόκειται για μια μορφή κατάθλιψης που συναντάται πιο συχνά κατά τους χειμερινούς μήνες οπότε και η έκθεση στον ήλιο είναι πιο περιορισμένη. Άτομα που πάσχουν από εποχιακή συναισθηματική διαταραχή μπορεί να κοιμούνται για περισσότερες ώρες και να αντιμετωπίζουν δυσκολία στο πρωινό ξύπνημα.
Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής / υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ)
Τα άτομα που πάσχουν από ΔΕΠΥ έχουν την τάση να κοιμούνται λιγότερο με αποτέλεσμα να αισθάνονται ότι τους λείπει ύπνος το πρωί. Αυτή η αίσθηση συνοδεύεται συχνά από έλλειψη ενέργειας και αδυναμία να ανταποκριθούν στις πρωινές υποχρεώσεις (δουλειά, σχολείο κτλ)
Διαταραχή μετατραυματικού στρες
Αυτού του είδους η διαταραχή επηρεάζει το βραδινό ύπνο γιατί συνήθως συνοδεύεται από νυχτερινούς εφιάλτες ή κακές αναμνήσεις που διακόπτουν την ροή του με αποτέλεσμα το άτομο να αισθάνεται κούραση το επόμενο πρωί.
Επίδραση στην ψυχική υγεία
Η σχέση κακής ψυχολογικής κατάστασης και δυσκολίας στο πρωινό ξύπνημα είναι αμφίδρομη. Δείτε παρακάτω πώς η αδυναμία να σηκωθεί κανείς το πρωί μπορεί να επηρεάσει την ψυχική του υγεία:
Τα μειωμένα επίπεδα ενέργειας κατά τη διάρκεια της ημέρας δυσχεραίνουν την ικανότητα του ατόμου να ολοκληρώσει τις δουλειές του και να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του.
Δημιουργούνται αισθήματα θλίψης και απογοήτευσης γιατί το άτομο αισθάνεται κατώτερο των προσδοκιών του.
Απορυθμίζεται ο βιολογικός ρυθμός με αποτέλεσμα να προκαλείται εντονότερη κούραση και αδυναμία.
Το συναισθηματικό βάρος που αισθάνεται κανείς από μια τέτοια κατάσταση μπορεί να τον κάνει ευερέθιστο ακόμα και επιθετικό προς τους γύρω του.
10 χρήσιμες συμβουλές
Φροντίστε να τρώτε υγιεινά γεύματα κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε το σώμα να έχει την ενέργεια που χρειάζεται το επόμενο πρωί.
Βάζετε ρεαλιστικούς στόχους κάθε πρωί και μην έχετε υπερβολικές απαιτήσεις από τον εαυτό σας ιδιαίτερα όταν περνάτε μια δύσκολη περίοδο.
Εντάξτε την άσκηση στην καθημερινότητά σας. Με την άσκηση εκκρίνονται ενδορφίνες, ορμόνες που διευκολύνουν τον ύπνο. Σύμφωνα με μελέτες οι άνθρωποι που ασκούνται δεν εμφανίζουν συχνά αϋπνίες κι έχουν περισσότερη ενέργεια μετά τον βραδινό ύπνο.
Αν δε μπορείτε να κοιμηθείτε καλά το βράδυ, ξεκουραστείτε με σύντομους ύπνους κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Περιορίστε την κατανάλωση καφεΐνης κατά τις απογευματινές ή βραδινές ώρες. Έρευνες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση καφεΐνης έως και έξι ώρες πριν τον ύπνο μπορεί να προκαλέσει δυσκολία στο να κοιμηθείτε.
Αποφύγετε το αλκοόλ. Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ πριν τον ύπνο προκαλεί ανισορροπία στα φυσικά επίπεδα ορμονών που ρυθμίζουν τόσο τον ύπνο όσο και τη διαδικασία αφύπνισης.
Χρησιμοποιήστε ένα ξυπνητήρι φωτός και όχι ένα ξυπνητήρι ήχου. Ο φωτισμός κλιμακούμενης έντασης θα σας βοηθήσει να ξυπνήσετε με πιο φυσικό τρόπο.
Αν συνηθίζετε να πέφτετε για ύπνο σε ακανόνιστες ώρες, δοκιμάστε να επανεκκινήσετε το βιολογικό σας ρολόι, καθιερώνοντας συγκεκριμένες ώρες ύπνου. Διατηρήστε το νέο ωράριο ακόμα και τα Σαββατοκύριακα.
Περιορίστε την έκθεση σε οθόνες (τηλεόραση, υπολογιστή, κινητό τηλέφωνο) τουλάχιστον μια ώρα πριν τον ύπνο. Το φώς της οθόνης αναστέλλει την έκκριση μελατονίνης και διεγείρει την παραγωγή κορτιζόλης, της κατεξοχήν ορμόνης του στρες. Η μελατονίνη σχετίζεται με τον ύπνο REM (το πέμπτο στάδιο του ύπνου), ο οποίος ρυθμίζει και τη διάθεση. Διαμορφώστε μια ήρεμη ατμόσφαιρα, κάνοντας ένα ζεστό μπάνιο ή διαβάζοντας λίγο πριν κοιμηθείτε.
Έχετε ένα ημερολόγιο δίπλα στο κρεβάτι σας. Σε περίπτωση αϋπνίας δοκιμάστε να γράψτε τι σας απασχολεί και προσπαθήστε να κάνετε ένα πλάνο της επόμενης μέρας. Ίσως αυτό σας βοηθήσει να σηκωθείτε πιο εύκολα.
