Η Iατρική προσέγγιση που περιλαμβάνει ιστορικό, διάγνωση και θεραπείες, όπως είναι η φαρμακευτική αγωγή, οι χειρουργικές επεμβάσεις και η Φυσικοθεραπεία έχουν ύψιστη σημασία για την Ιατρική περίθαλψη των ασθενών. Η άσκηση μέσω της Επιστήμης της Φυσικοθεραπείας αποτελεί ζωτική διαδικασία για την θεραπεία του ασθενούς, καθώς συμβάλλει στην επαναφορά της φυσιολογικής ζωής του. Στόχος της είναι να βελτιώσει, να διατηρήσει και να δημιουργήσει την μέγιστη απόδοση των φυσικών ικανοτήτων του ασθενή, συμπεριλαμβανομένων των λειτουργικών και των γνωστικών ικανοτήτων. Οι ασθενείς που χρησιμοποιούν την υπηρεσία της Φυσικοθεραπείας είναι συνήθως εκείνοι που η λειτουργικότητά τους και η κινητικότητά τους απειλείται από τη γήρανση, από κάποιο τραυματισμό ή ασθένεια ή από περιβαλλοντολογικούς παράγοντες1.
Ωστόσο, λόγω του ότι η διαδικασία της Φυσικοθεραπείας συνήθως απαιτεί κάποιο χρονικό διάστημα για να πραγματοποιηθεί, ασθενείς που βρίσκονται σε απομακρυσμένες περιοχές από Νοσοκομεία και άλλες υπηρεσίες Υγείας δεν μπορούν να υποβληθούν σε αυτή τη διαδικασία1 . Επομένως, άτομα σε περιφερειακές και αγροτικές περιοχές, τα σχετικά έξοδα του ταξιδιού, η έλλειψη ιατρικού προσωπικού, οι περιορισμοί χρηματοδότησης και η έλλειψη παροχών υγειονομικής περίθαλψης σε αυτές τις κοινότητες· άτομα με πλήρη απασχόληση τα οποία σήμερα εξαιρούνται από προγράμματα αποκατάστασης χρόνιων ασθενειών που εκτελούνται κατά τη διάρκεια των ωρών εργασίας · και το ευρύ φάσμα ατόμων με περιορισμένη κινητικότητα, ενοχλητικά συμπτώματα και αδυναμία πρόσβασης περιορίζουν τη διαθεσιμότητα υπηρεσιών υγείας 1, 2, 3, 5.
Προκειμένου να αντιμετωπιστεί το παραπάνω πρόβλημα, δημιουργήθηκε η έννοια της Τηλεφυσικοθεραπείας για τη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών της Φυσικοθεραπείας1. Σύμφωνα με τoν Αμερικάνικο Τηλεϊατρικό Σύλλογο, η Τηλεϊατρική είναι ένα εξελισσόμενο σύστημα παροχής υγειονομικής περίθαλψης που χρησιμοποιεί διάφορες τεχνολογικές μεθόδους για να ξεπεράσει τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι στην πρόσβαση σε υπηρεσίες της Υγείας4, όπως είναι το Διαδίκτυο, τα ασύρματα, τα δορυφορικά και τηλεφωνικά μέσα7.
Στόχοι, Πλεονεκτήματα και Μορφές Τηλεφυσικοθεραπείας
Τα τελευταία χρόνια η Επιστήμη και η πρακτική της Τηλεϊατρικής έχει σημειώσει ραγδαία ανάπτυξη5. Στην περίπτωση της Τηλεφυσικοθεραπείας στόχος είναι να επιτρέψει σε ασθενείς και θεραπευτές να συνεχίσουν τις συνεδρίες τους μέσω τηλεπικοινωνιακών δικτύων σαν να βρίσκονται στο ίδιο μέρος1. Τέτοιες υπηρεσίες όχι μόνο έχουν τη δυνατότητα να βελτιώσουν την πρόσβαση για ασθενείς σε γεωγραφικά απομονωμένες περιοχές, αλλά μπορούν επίσης να ελαφρύνουν το κόστος μεταφοράς και τις απαιτήσεις χρόνου τόσο για τον ίδιο τον Φυσικοθεραπευτή όσο και για τον πελάτη. Σύμφωνα με την δημοσιευμένη αρθρογραφία, η Τηλεφυσικοθεραπεία μπορεί, επίσης, να βοηθήσει στη συνέχεια της φροντίδας των ασθενών, να βελτιώσει την ικανότητα ελέγχου της ημέρας και ώρας, του ρυθμού και της αλληλουχίας των θεραπειών· παρέχει όλα τα οφέλη που συνδέονται με την αποκατάσταση των ασθενών στο δικό τους κοινωνικό και επαγγελματικό περιβάλλον6.
Η Τηλεφυσικοθεραπεία μπορεί να λάβει πολλές διαφορετικές μορφές, που καθορίζονται από τους στόχους της θεραπείας. Μπορεί να πραγματωθεί μέσω τηλεδιάσκεψης από το σπίτι, τηλεδιάσκεψης από κάποιο κέντρο Υγείας, τηλεφωνικής υποστήριξης, συνδυασμό τηλεδιάσκεψης και τηλεφωνικής υποστήριξης και γενικότερα πλατφόρμες διαδικτύου (όπως μέσω Skype) και μέσω μηνυμάτων (text messaging). Η Τηλεδιάσκεψη παρέχει άμεση επαφή μεταξύ ασθενών και Φυσικοθεραπευτών είτε αυτή γίνεται ανάμεσα σε έναν ασθενή και έναν Φυσικοθεραπευτή, είτε με ομαδική Τηλεθεραπεία4,5.
Παράλληλα, μέσω της αίσθησης της όρασης (κατά την τηλεδιάσκεψη- βίντεο) η Τηλεφυσικοθεραπεία πραγματοποιείται πιο γρήγορα και αποτελεσματικά . Οι συσκευές που αναφέρονται στην αρθρογραφία ότι έχουν χρησιμοποιηθεί για την Τηλεαποκατάσταση των ασθενών είναι τα κινητά τηλέφωνα, οι υπολογιστές και τα tablet4. Οι Seidman et al διαπίστωσαν ότι τα κινητά τηλέφωνα ήταν η συσκευή με την μεγαλύτερη πρόσβαση. Η ευρέως διαδεδομένη φύση του κινητού τηλεφώνου smartphone παρέχει νέες ευκαιρίες για την Τηλεφυσικοθεραπεία. Αυτές είναι: 1) η ικανότητα παρακολούθησης της φυσικής δραστηριότητας του ασθενούς από τον Φυσικοθεραπευτή, 2) δυνατότητα παραγωγής ήχου, 3) δυνατότητα σχολίων σε πραγματικό χρόνο για την απόδοση της άσκησης, 4) ανταλλαγή μηνυμάτων κειμένου για παροχή συμβουλών άσκησης ή της εξέλιξης του ασθενή, καθώς και 5) απλά ημερολόγια μέσω διαδικτύου που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την καταγραφή της άσκησης και την παροχή σχολίων5.
Προϋποθέσεις Επιτυχίας
Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές, το σύστημα της Τηλεφυσικοθεραπείας για να είναι ενισχυμένο και αποτελεσματικό θα πρέπει να υφίστανται κάποιες προϋποθέσεις. Ένας τέτοιος παράγοντας είναι ο σχεδιασμός της τοποθεσίας. Πιο συγκεκριμένα, θα πρέπει να μελετηθούν τα χαρακτηριστικά του δωματίου που έρχεται σε επαφή ο χρήστης (είτε θεραπευτής, είτε ασθενής), όπως τα μικρόφωνα, το ηχείο, η οθόνη παρακολούθησης κ.λπ. και οι ηλεκτρικές συσκευές, π.χ. συσκευές δικτύωσης τηλεπικοινωνιών και διακομιστές κάμερας. Στη συνέχεια, σημαντικό ρόλο παίζει, επίσης, ο φωτισμός και ο σχεδιασμός χρωμάτων του δωματίου κατά την τηλεδιάσκεψη. Γι’ αυτό ο φωτισμός θα πρέπει να είναι σταθερός και να υπάρχει ένα μόνο χρώμα στο δωμάτιο, προκειμένου να διαχωρίζεται στην κάμερα ο ασθενής από το φόντο1.
Καθώς ο καθορισμός των στόχων και τα ενθαρρυντικά μηνύματα και σχόλια είναι βασικά στοιχεία στην face to face Φυσικοθεραπευτική συνεδρία, δε φαίνεται να λείπει από την Τηλεαποκατάσταση (μέσω πλατφόρμας διαδικτύου και μηνυμάτων). Αν και η φύση της Τηλεφυσικοθεραπείας δείχνει ότι υπάρχει θεμελιώδης φυσική απόσταση ανάμεσα στον κλινικό και τον ασθενή και η άμεση επαφή είναι περιορισμένη, ο εξειδικευμένος φυσικοθεραπευτής θα παραμείνει συγκεντρωμένος προκειμένου να διαβεβαιώσει ότι η πορεία της Τηλεφυσικοθεραπείας συμβαδίζει με τους στόχους και τα αναμενόμενα αποτελέσματα της αποκατάστασης5.
Τηλεφυσικοθεραπεία και Ηλικία
Σύμφωνα με τα παραπάνω, το Διαδίκτυο είναι μια αποτελεσματική και βολική μέθοδος για την παροχή παρεμβάσεων υγείας καθώς έχει ευρεία εμβέλεια. Όπως όμως είναι φυσικό, οι υπηρεσίες Τηλεφυσικοθεραπείας θα προσελκύσουν τους ασθενείς που ξέρουν να χειρίζονται τα τεχνολογικά μέσα καθώς και την νεότερη γενιά που είναι συνηθισμένη να έχει πρόσβαση σε ιατρικές πληροφορίες στο internet8. Η αρθρογραφία, όμως, υποστηρίζει ότι ολοένα και περισσότερες μελέτες δείχνουν ότι οι ηλικιωμένοι συνδέονται επίσης online. Στην Αυστραλία το 2012/2013, το 46% των ηλικιωμένων άνω των 65 ετών είχαν πρόσβαση στο internet σε μία τυπική εβδομάδα, το οποίο αυξήθηκε στο 51% το 2014/20155. Ηλικιωμένα άτομα με χρόνια νοσήματα έχουν περισσότερες πιθανότητες να χρησιμοποιούν το internet για θέματα υγείας σε σχέση με τους υγιείς ηλικιωμένους τους9. Μία πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι από τους 254 ηλικιωμένους (Μέσο όρο ηλικίας: 73 έτη) που κάνουν Αναπνευστική Φυσικοθεραπεία, 85% συχνά χρησιμοποιούσαν κινητό τηλέφωνο, 70% συχνά έναν υπολογιστή ή tablet, και 60% ήταν πρόθυμοι να χρησιμοποιήσουν την Τηλεφυσικοθεραπεία4.
Ενδεικτικές Περιπτώσεις Νοσημάτων και Τηλεφυσικοθεραπεία
Μυοσκελετικές Διαταραχές
Όπως έχει ήδη αναφερθεί, ασθενείς με Αναπνευστικές και χρόνιες παθήσεις έχουν μελετηθεί για την χρήση και την αποτελεσματικότητα της Τηλεαποκατάστασης. Ωστόσο, σύμφωνα με την πρόσφατη βιβλιογραφική αναφορά, δεν παραλείπονται μελέτες που χρησιμοποίησαν την Τηλεφυσικοθεραπεία, όπως ασθενείς με Μυοσκελετικές Διαταραχές10, Ορθοπαιδικά χειρουργεία, Καρδιοαγγειακές Παθήσεις, Νευρολογικές Παθήσεις, ακόμα και σε ασθενείς με ακράτεια ούρων11. Οι τελευταίοι συνήθως λαμβάνουν Φυσικοθεραπεία εξολοκλήρου μέσω της Τηλεθεραπείας, έχοντας μάλιστα και μεγάλη επιτυχία. Όσον αφορά τα άρθρα που βρέθηκαν με Μυοσκελετικές Διαταραχές ήταν ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα γόνατος12,13 , χρόνιο οσφυϊκό πόνο14, χρόνιο πόνο γόνατος15 και μετά από Ολική Αρθροπλαστική Γόνατος16. Οι τελευταίες μελέτες έδειξαν ότι η Τηλεφυσικοθεραπεία είχε σημαντικές βελτιώσεις στους Μυοσκελετικούς ασθενείς και ισάξια αποτελέσματα με την face to face θεραπεία. Ταυτόχρονα, η Φυσικοθεραπευτική online αξιολόγηση είχε καλή εγκυρότητα και αξιοπιστία.
Καρδιοαναπνευστικές και Νευρολογικές Διαταραχές
Στη συνέχεια, οι Καρδιοαγγειακοί ασθενείς ήταν μετά από έμφραγμα μυοκαρδίου18 και χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια 17, 19. Φαίνεται ότι τα αποτελέσματα των άρθρων δείχνουν εξίσου αποτελεσματική Αποκατάσταση των ασθενών. Οι μελέτες σχετικά με το Αναπνευστικό Σύστημα ήταν 2 και αφορούσαν ασθενείς με Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ). Αυτές απέδειξαν ότι η Τηλεφυσικοθεραπεία βελτίωσε σημαντικά την αντοχή στην άσκηση, ενώ φάνηκε αρκετή προθυμία για την χρήση της Τηλεθεραπείας4, 20. Τέλος, η Τηλεαποκατάσταση χρησιμοποιήθηκε και σε ασθενείς μετά από Εγκεφαλικό Επεισόδιο21, 22.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, προκειμένου να υπάρχει ασφάλεια, είναι σημαντικό να υπάρχει κάποιος φροντιστής κατά τις Τηλεθεραπευτικές συνεδρίες, όπως συμβαίνει στην περίπτωση των καρδιακών παθήσεων. Παράλληλα, σε κάποια προγράμματα Τηλεφυσικοθεραπείας (π.χ. πνευμονική αποκατάσταση, αποκατάσταση εγκεφαλικού) μπορεί να είναι απαραίτητο να πραγματοποιηθεί περιορισμένος αριθμός επισκέψεων στο σπίτι, έτσι ώστε να αξιολογηθεί ο ασθενής ή να δοθούν οδηγίες στη χρήση εξοπλισμού. Η αρθρογραφία υποστηρίζει ότι η εκπαίδευση αυτοδιαχείρισης είναι το σημείο κλειδί κατά την Αποκατάσταση στις χρόνιες παθήσεις 5.
Συμπεράσματα για την Τηλεφυσικοθεραπεία και Προτάσεις σε σχέση με τον Κορωνοϊό
Κατά την αναζήτηση του όρου Τηλεφυσικοθεραπεία στο Web of Science, το 2008 από 10 άρθρα αυξήθηκαν σε 70 το 2017. Όλες οι έρευνες που αναφέρθηκαν στην Ανασκόπηση της Τηλεφυσικοθεραπείας που πραγματοποιήθηκε, ανέδειξαν θετικά αποτελέσματα και προτάσεις για περαιτέρω έρευνα. Οι περισσότερες από αυτές πραγματοποιήθηκαν στην Αυστραλία. Άλλες μελέτες στο εξωτερικό σχετικά με την Τηλεαποκατάσταση έλαβαν χώρα στις ΗΠΑ, στο Ηνωμένο Βασίλειο, στη Σουηδία, στη Νιγηρία, στον Καναδά, στη Σιγκαπούρη, στην Πολωνία και στην Μαλαισία. Η νέα αυτή εξέλιξη της Φυσικοθεραπείας ωφελεί μία μεγάλη ομάδα ατόμων που βρίσκονται σε απομακρυσμένες κοινότητες και περιοχές, ασθενείς με σοβαρές αναπηρίες ή με πλήρη απασχόληση, ενώ παράλληλα μειώνει το κόστος των θεραπειών και δημιουργεί ένα ευέλικτο πρόγραμμα για τον Φυσικοθεραπευτή και για τον πελάτη. Ωστόσο, όλες αυτές οι έρευνες που έχουν αναφερθεί, έχουν δημοσιευθεί από το 2017 και πιο πριν, πράγμα το οποίο αποδεικνύει ότι ήταν πριν την πανδημία του νέου Κορωνοϊού (Covid-19) και την εμφάνισή του στη χώρα μας. Μήπως πλέον πέρα από όλα τα προαναφερθέντα οφέλη της συνεχώς εξελισσόμενης Τηλεφυσικοθεραπείας, είναι πλέον απαραίτητο να πραγματοποιείται και για λόγους πρόληψης για τη διασφάλιση της Δημόσιας Υγείας στην Ελλάδα; Ίσως είναι καιρός στη Σύγχρονη Ελληνική πραγματικότητα, σύμφωνα με τα νέα δεδομένα, να πραγματοποιηθούν επιπλέον έρευνες σχετικά με την Τηλεαποκατάσταση. Τέλος, μεγάλη σημασία έχει η ενημέρωση και η εξοικείωση των Ελλήνων ασθενών με τα νέα τεχνολογικά μέσα, προκειμένου να αρχίσει να γίνεται ολοένα και περισσότερο χρήση της Τηλεφυσικοθεραπείας τόσο για την διασφάλιση της δικής τους Υγείας, όσο και για την πρόληψη της διασποράς του νέου Κορωνοϊού.
Μ.Ο./physiosos24.gr
Post Views: 266
