Γνώρισε τα βακτήρια που κρύβει το σώμα σου!

gut-bacteria.jpg

Προετοιμάσου να γνωρίσεις μερικά από τα εκατομμύρια μικρόβια και βακτήρια που κατοικούν στον οργανισμό σου. Μάθε που κρύβονται και τι μπορούν να κάνουν για σένα…

Μέσα στο στομάχι σου γίνεται ένα πραγματικό «πάρτι» βακτηρίων. Αυτή τη στιγμή που εσύ διαβάζεις αυτό το κείμενο εκατομμύρια μικρόβια στήνουν τον… χορό της κοιλιάς μέσα εκεί, ενώ συνεργάζονται μεταξύ τους για να διασπάσουν τις τροφές και να βοηθήσουν τον οργανισμό σου να απορροφήσει τα θρεπτικά συστατικά τους και να απομακρύνει τα άχρηστα. Πρόκειται για τα λεγόμενα «καλά» βακτήρια για τα οποία τελευταία γίνεται συχνά λόγος με πληθώρα προβιοτικών τροφίμων να κατακλύζουν τα ράφια των σούπερ μάρκετ. Οι εταιρείες που τα παρασκευάζουν υποστηρίζουν ότι λόγω των «καλών» βακτηρίων με τα οποία είναι εμπλουτισμένα μπορούν να ωφελήσουν τον οργανισμό σου. Υπάρχουν όμως και άλλα νέα: αυτά τα βακτήρια βρίσκονται παντού στο σώμα σου. Στη μύτη, το δέρμα, το στομάχι σου, το στόμα σου ακόμη και στον αφαλό σου. Μάλιστα όλα μαζί είναι τόσα πολλά που ζυγίζουν όσο και ο εγκέφαλός σου, λένε οι ειδικοί! Για την ακρίβεια ένας ενήλικας που έχει βάρος 90 κιλά φιλοξενεί 3 κιλά τέτοιων βακτηρίων στο σώμα του. Στο πλαίσιο μελέτης εξετάσαμε τους αφαλούς εθελοντών και διαπιστώσαμε ότι εκεί υπάρχουν χιλιάδες είδη βακτηρίων που είναι χρήσιμα για τον οργανισμό, λέει ο Rob Dunn βιολόγος από το πανεπιστήμιο της Νότιας Καρολίνα. Εξαρτόμαστε από αυτά, αλλά δυστυχώς ο τρόπος ζωής μας έχει ως αποτέλεσμα ορισμένα από τα είδη αυτά να τείνουν προς εξαφάνιση. Η μείωση τους συνδέεται μάλιστα με την εμφάνιση παθήσεων, όπως άσθμα, φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου και τη νόσο του Αλτσχάιμερ. Πρόσφατες ανακαλύψεις για τη σχέση τους με αυτές τις παθήσεις ανοίγουν νέους δρόμους για τη κατανόηση τους αλλά και για τη βελτίωση της δημόσιας υγείας. Τα κακά νέα είναι ότι φιλοξενείς περισσότερα από χίλια είδη αυτών των οργανισμών στο σώμα σου κάτι που σημαίνει ότι υπάρχουν και 1000 διαφορετικοί τρόποι να βλάψεις την υγεία σου στην περίπτωση που καταστρέψεις κάποιο από αυτά, λέει ο Dunn. Με ξεναγό τον Rob Dunn γνώρισε μέσω φωτογραφιών που έχουν ληφθεί από ηλεκτρονικό μικροσκόπιο αυτά τα μικρά παρεξηγημένα πλασματάκια.

Μικροοργανισμοί του πεπτικού

Ένα πάρτι… μικροβίων λαμβάνει χώρα στην κοιλιά σου. Εκεί κατοικούν χιλιάδες είδη βακτηρίων, που τα περισσότερα από αυτά βρίσκονται στο πεπτικό σου και κυρίως στο παχύ έντερό, και πολλά είναι μάλιστα ιδιαιτέρως εξειδικευμένα. «Ορισμένα από αυτά βοηθούν στην πέψη δύσπεπτων τροφών, όπως είναι, για παράδειγμα, οι φυτικές ίνες που βρίσκονται στο μπρόκολο. Πώς το καταφέρνουν αυτό; Με ένζυμα που λειτουργούν σαν μικροσκοπικά μαχαίρια, τα οποία διασπούν τις τροφές, λέει ο Dunn. Άλλα είδη βοηθούν στην ενίσχυση του βλεννογόνου του εντέρου. Ορισμένα ίσως αποτελούν το κλειδί για τη ρύθμιση του σωματικού βάρους και των διαταραχών της διάθεσης. Είναι όλα τόσο ζωτικής σημασίας, όσον αφορά στη δράση τους, που ο οργανισμός μας για να τα προστατεύσει παράγει μια ουσία, η οποία τα βοηθάει να παραμένουν στο σώμα και να μην αποβάλλονται κατά την απέκκριση. Παρόλο που φαίνεται πολύ σκληρό για να πεθάνει αυτό το μικροβίωμα -δηλ. το σύνολο των βακτηρίων- είναι πολύ ευαίσθητο και για αυτό πρέπει να το προστατεύουμε και εμείς. Τα αντιβιοτικά σκοτώνουν τόσο τα βλαβερά όσο και τα ωφέλιμα βακτήρια που βρίσκονται στο πεπτικό και είναι δύσκολο μετά να γίνει πλήρης επαναποίκισή του. Έτσι πρέπει να τα χρησιμοποιούμε με προσοχή και μετά από σύσταση γιατρού.

Βακτήρια επί… ποδός

Μερικές μικρές στρογγυλές κίτρινες μπαλίτσες που μοιάζουν με ζαχαρωτά λέγονται σταφυλόκοκκος και παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στο μικροβίωμα που βρίσκεται στα πόδια σου. Γυρνώντας πίσω το χρόνο, όταν οι πρόγονοί σου κυκλοφορούσαν στα δάση χωρίς υποδήματα, οι πιθανότητες να αναπτύξουν μολύνσεις στα πόδια ήταν υψηλές. Ο Dunn πιστεύει ότι αυτά τα μικρόβια τους κρατούσαν ζωντανούς παράγοντας συστατικά που καταπολεμούσαν τους μύκητες των ποδιών και εμποδίζοντας τις μολύνσεις. Τώρα που αυτού του είδους οι δραστηριότητες έχουν περιοριστεί ο ρόλος τους είναι να σε προστατεύουν από τους μύκητες που μπορεί να «κολλήσεις» στα αποδυτήρια του γυμναστηρίου. Τα πόδια σου παράγουν ιδρώτα η ποσότητα του οποίου αντιστοιχεί σε ένα φλυτζάνι του τσαγιού την ημέρα και οι ειδικοί θεωρούν ότι αυτός χρησιμεύει στην ψύξη των άκρων σου. Για όλα αυτά πρέπει να ευγνωμονείς αυτά τα βακτήρια. Σήμερα πια τα βακτήρια ζουν μέσα στα παπούτσια σε ένα εντελώς διαφορετικό περιβάλλον σε σχέση με το παρελθόν και ο ρόλος τους έχει σχεδόν περιοριστεί στο να αποδίδουν αυτή τη… χαρακτηριστική οσμή στα πόδια σου.

Ε. Coli

Θεωρούμε ότι αυτού του είδους τα μικρόβια είναι παθογόνα. Βρίσκονται, ωστόσο, μέσα στο πεπτικό σου αυτή τη στιγμή που διαβάζεις το ΜΗ και συνεργάζονται αρμονικά με τους υπόλοιπους μικροοργανισμούς του σώματός σου βοηθώντας το να διατηρείται υγιές. Μοιάζουν με μικρές μπλε κάψουλες που διαβιούν σε χαμηλή συγκέντρωση στο έντερο. Όσο βρίσκονται εκεί όλα είναι μια χαρά, λέει ο Dunn. Μόνο στην περίπτωση που ένα νέο βακτήριο αυτού του είδους ή κάποιο εξαιρετικά παθογόνο Ε. Coli εισέρχεται στον οργανισμό σου υπάρχει ο κίνδυνος να νοσήσεις ή ακόμη και να πεθάνεις, εξηγεί. Αυτό που χρειάζεται είναι να έχεις σε ισορροπία τα μικρόβια στον οργανισμό σου κρατώντας έξω τους νέους εισβολείς.

Τα μικρόβια του αφαλού και οι μύκητες

Το είδος των μικροβίων που κατοικούν εκεί είναι αντιπροσωπευτικός του τι ακριβώς συμβαίνει παντού στο δέρμα σου. Είναι σαν να φοράς έναν προστατευτικό μανδύα που αποτελείται από ωφέλιμα μικρόβια τα οποία έχουν δύο βασικές δουλειές. Η πρώτη είναι να σε προστατεύουν από τα παθογόνα μικρόβια δημιουργώντας τις χαρακτηριστικές μυρωδιές που αναδύονται από το σώμα σου. Ευχάριστες και δυσάρεστες αποτελούν το… προσωπικό σου άρωμα. Οι αδένες σε ολόκληρο το σώμα σου δίνουν τροφή σε αυτά τα μικρόβια με τις εκκρίσεις τους. Τα μικρόβια αυτά παράγουν στη συνέχεια απόβλητα, τα οποία εκκρίνονται στον αέρα και από αυτά εξαρτάται το κατά πόσο τα κουνούπια (αλλά και οι γύρω σου) θα απομακρυνθούν από εσένα ή θα σε πλησιάσουν. Μπορεί να σου φανεί περίεργο, όμως, αν απολέσεις αυτόν τον προστατευτικό μανδύα μικροβίων θα πεθάνεις, αλλά είναι αυτό ακριβώς που κάνεις όταν χρησιμοποιείς κατά κόρον απολυμαντικά προϊόντα (μαντηλάκια, λοσιόν, spray κτλ). O Dunn συμβουλεύει να χρησιμοποιείς απλό σαπούνι για να πλένεσαι και να αποφεύγεις την υπερβολική χρήση αντισηπτικών.

Μικρόβια της γλώσσας και του στόματος

Μικρά πολύχρωμα νήματα που μοιάζουν με confetti είναι μερικά από τα χιλιάδες βακτήρια που βρίσκονται στη γλώσσα σου ή κατοικούν στο βλεννογόνο του στόματός σου (που εδώ φαίνεται με βαθύ κόκκινο χρώμα). Όταν δουλεύουν προς όφελος σου, τότε συμβάλλουν στη διάσπαση των τροφών και στην απομάκρυνση των παθογόνων οργανισμών από τη στοματική κοιλότητα. Η διατροφή σου, ωστόσο, κάνει τη δουλειά τους πιο δύσκολη. Τα ωφέλιμα βακτήρια που εντοπίζονται στο στόμα σου είναι πολύ πιο ευαίσθητα σε σχέση με τα μικρόβια που εντοπίζονται στα υπόλοιπα μέρη του σώματός σου. Όταν καταναλώνεις ζάχαρη η σύσταση τους αλλάζει εντελώς με αποτέλεσμα να χάνουν τις ευεργετικές τους ιδιότητες, ενώ αρχίζουν παράλληλα να προκαλούν προβλήματα, όπως η περιοδοντίτιδα. Και όση περισσότερη ζάχαρη καταναλώνεις τόσο πιο πολλά προβλήματα τους προκαλείς. Το ίδιο ισχύει και με την υπερβολική χρήση ισχυρών στοματικών διαλυμάτων που καταστρέφουν τη φυσιολογική χλωρίδα του στόματος σου.

Ένα μικρόβιο που αναπαράγεται

Ένα μικροσκοπικό πλάσμα που ανήκει σε μια ευρύτερη ομάδα μικροβίων μερικά από τα οποία είναι ωφέλιμα και κάποια άλλα ευθύνονται για λοιμώξεις στα αυτιά και για μια θανατηφόρα μορφή πνευμονίας. Το μικρόβιο διαιρείται προκειμένου να αποτελέσει την επόμενη γενιά του εαυτού του. Αυτού του είδους τα μικρόβια βρίσκονται μάλιστα και σε ορισμένα είδη τυριών. Στην πραγματικότητα πολλά είδη μικροβίων χρησιμοποιούνται στην παρασκευή τροφίμων όπως π.χ. το γιαούρτι. Καταναλώνοντας «ζωντανά» τρόφιμα ενισχύεις τη φυσιολογική χλωρίδα του οργανισμού και αυτό είναι καλό για την υγεία σου.

Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού

Οι αποικίες από το H. Pylori ένα είδος βακτηρίου που βρίσκεται στο βλεννογόνο του στομάχου των περισσοτέρων ατόμων μοιάζουν με μικρές χρυσές κλωστές. Θεωρείται ότι ευθύνονται για την πρόκληση πεπτικού έλκους και ορισμένες μορφές καρκίνου του στομάχου. Στην πραγματικότητα, όμως, όταν δούμε αυτά τα μικρόβια ως ένα μέρος του μικροβιώματος του πεπτικού θα διαπιστώσουμε ότι παίζουν σημαντικό ρόλο. Συμβάλλουν, για παράδειγμα, στη ρύθμιση των οξέων του στομάχου περιορίζοντας έτσι την γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και τον κίνδυνο καρκίνου του οισοφάγου. Οι ειδικοί εικάζουν, επίσης, ότι με κάποιο μηχανισμό -που δεν έχει ακόμη διαλευκανθεί στις λεπτομέρειες του- βοηθούν στην αντιμετώπιση του άσθματος και των αλλεργιών.

ΔΕΣ ΤΙ ΕΧΕΙΣ ΠΑΝΩ ΣΟΥ!

Σαν να μην έφθαναν όλα τα βακτήρια που φιλοξενείς πάνω στο σώμα σου υπάρχουν και άλλα μικροσκοπικά πλάσματα, όπως σκουλήκια και ακάρεα. Μην ανησυχείς, όμως, γιατί στην πραγματικότητα τα χρειάζεσαι και αυτά. Γνώρισε τα!

Ακάρεα demodex

Αρκετά από αυτά ζουν στους θύλακες της τρίχας. Διαφέρουν από γεωγραφική περιοχή σε περιοχή, έτσι τα ακάρεα των κινέζων είναι διαφορετικά από εκείνα των Ευρωπαίων. Ο Dunn και οι συνεργάτες του τα μελετούν εδώ και χρόνια, αλλά δεν γνωρίζουν και πάρα πολλά γι’ αυτούς τους μικροοργανισμούς. Τρέφονται από το θύλακα της τρίχας και επειδή στερούνται πρωκτό αποβάλλουν τα περιττώματα τους όταν είναι πλήρη 100%.

Αγκυλόστομα

Πρόκειται για ένα είδος σκουληκιού που βρίσκεται στο πεπτικό σύστημα. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι τουλάχιστον το 50% του πληθυσμού παγκοσμίως θα… φιλοξενήσει έστω και μια φορά στη ζωή του ένα τέτοιο σκουλήκι στο σώμα του. Παρά την απαίσια όψη του έχει ορισμένα οφέλη για τον οργανισμό σου. Ορισμένα αυτοάνοσα μπορεί να συνδέονται με την έλλειψη αυτών των μικροοργανισμών, λέει ο Dunn. Μάλιστα ορισμένοι άνθρωποι τα λαμβάνουν ως… φάρμακο.

Ακάρεα του τριχωτού

Σύμφωνα με μια θεωρία ο λόγος που δεν έχουμε τρίχες σε όλο μας ο σώμα δεν είναι άλλος από αυτά τα μικρά τερατάκια που είναι προσκολλημένα πάνω μας και τα οποία από τότε που άρχισαν να κατοικούν στο σώμα μας μετέφεραν παθογόνους οργανισμούς, λέει ο Dunn. Επομένως το γεγονός ότι δεν έχεις το look γορίλα οφείλεται σε αυτά τα ακάρεα που φιλοξενείς σε κάθε μέρος που καλύπτεται από τρίχωμα. Μπορεί να μη μας αρέσει η ιδέα ότι αυτοί οι μικροοργανισμοί είναι διαρκώς πάνω μας, όμως για αυτούς το σώμα μας αποτελεί το ιδανικό μέρος διαβίωσης.

Του Μάνου Σιγανού, δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Men’s health

Share this post

PinIt
submit to reddit

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

scroll to top