Δείτε πώς ακριβώς γίνονται και σε ποιες περιπτώσεις ενδείκνυνται 8 πολυσυζητημένες ιατρικές εξετάσεις, που το τελευταίο διάστημα οι γιατροί συνιστούν όλο και πιο συχνά.
Γνωρίζουμε σχεδόν όλοι ότι οι ιατρικές εξετάσεις μπορεί ακόμη και να μας σώσουν τη ζωή. Η αξία τους έγκειται στο γεγονός ότι μπορούν να προλάβουν μία δυσάρεστη εξέλιξη στην υγεία μας, χάρη στην έγκαιρη διάγνωση. Για να πετύχουμε όμως τα μέγιστα οφέλη για την υγεία μας, θα πρέπει οι ιατρικές εξετάσεις να γίνονται έγκαιρα. Στο θέμα που ακολουθεί θα ασχοληθούμε περισσότερο με τις εξετάσεις που είναι λίγο πιο περίπλοκες από τις υπόλοιπες και μοιάζουν με μία μικρή επέμβαση, γιατί σε αυτές επικεντρώνονται και οι περισσότερες απορίες σας. Δεν παραλείψαμε όμως και ορισμένες πιο απλές και μη επεμβατικές εξετάσεις, όπως ο υπέρηχος ή η μέτρηση οστικής μάζας. Διαβάστε λοιπόν πότε και πώς γίνονται, πόσο κοστίζουν αλλά και πόσο μπορεί να σας… ταλαιπωρήσουν.
1 Η γαστροσκόπηση
Πώς γίνεται; Γίνεται με ένα λεπτό, μακρύ και εύκαμπτο σωλήνα, το γαστροσκόπιο. Στην άκρη του φέρει μικροκάμερα και με οπτικές ίνες μεταφέρεται η εικόνα σε ένα μόνιτορ, το οποίο παρακολουθεί ο γιατρός. Πριν την εξέταση ο γιατρός σάς χορηγεί κάποιο αναισθητικό τοπικά στο λάρυγγα, το οποίο αναχαιτίζει την αντανακλαστική λειτουργία του βήχα, που συνήθως συνοδεύεται από μία ηρεμιστική ένεση. Είναι η πιο κατάλληλη μέθοδος για τη διάγνωση του έλκους, αλλά και αρκετών άλλων παθήσεων του στομάχου, αφού επιτρέπει την ακριβή απεικόνισή του καθώς και του δωδεκαδακτύλου. Η εξέταση αυτή επιτρέπει ακόμη στον ειδικό γιατρό να εξετάσει την εσωτερική κοιλότητα του οισοφάγου. Μπορεί να διαπιστώσει εάν υπάρχουν αλλοιώσεις του βλεννογόνου, έλκη ή στενώσεις. Εάν κρίνει αναγκαίο, μπορεί να πάρει και ιστό για βιοψία. Με την εξέταση αυτή μπορεί ακόμη να διαγνωστούν (ή να αποκλειστούν) η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, η κακοήθεια στο στομάχι ή στον οισοφάγο και η διαφραγματοκοίλη.
Πονάει; Αν και δεν υπάρχει το αίσθημα του πόνου, θα σας φανεί ενοχλητική η αίσθηση ενός ξένου σώματος, που περνάει από το στόμα και καταλήγει στο στομάχι.
Πόσο διαρκεί; Περίπου 10 λεπτά και δεν απαιτείται παραμονή στο νοσοκομείο.
Πού γίνεται; Η γαστροσκόπηση μπορεί να γίνει σε ιδιωτική κλινική ή σε κρατικό νοσοκομείο, αλλά και σε ιδιωτικό ιατρείο, καθώς αρκετά διαθέτουν το μηχάνημα που απαιτείται για την εξέταση.
Πότε πρέπει να γίνεται; Όταν υπάρχει πόνος στο πάνω μέρος της κοιλιάς που επιμένει, πρέπει να επισκεφτείτε κάποιο γαστρεντερολόγο, για να κρίνει αν πρέπει να υποβληθείτε σε γαστροσκόπηση. Επίσης, η εξέταση αυτή πρέπει να γίνεται στην περίπτωση που πάσχετε από σιδηροπενική αναιμία.
Τι να προσέξετε πριν την εξέταση: Πρέπει να είστε νηστικοί τουλάχιστον 5 ώρες πριν την εξέταση Φροντίστε το τελευταίο γεύμα σας πριν την εξέταση να είναι ελαφρύ. Τις πέντε ώρες πριν την εξέταση μπορείτε να πιείτε μόνο νερό.
Τι να προσέξετε μετά την εξέταση: Για περίπου μία ώρα μετά την εξέταση δεν πρέπει να γευματίσετε, καθώς υπάρχει ο κίνδυνος να στραβοκαταπιείτε, επειδή από την αναισθησία δεν έχετε την αίσθηση ότι καταπίνετε.
Σύγκριση με ακτινολογική εξέταση: Για τη διερεύνηση παθήσεων του στομάχου γίνεται συχνά και ακτινολογικός έλεγχος με γεύμα βαρίου. Ο ασθενής λαμβάνει κατά τη διάρκεια της εξέτασης αυτής βάριο. Αυτό φαίνεται στις ακτινογραφίες και σκιαγραφεί αρχικά τον οισοφάγο και μετά το στομάχι. Η εξέταση αυτή όμως δεν είναι τόσο αξιόπιστη όσο η γαστροσκόπηση και δεν υπάρχει η δυνατότητα λήψης γαστρικού υγρού ή δειγμάτων για βιοψία.
Είναι αξιόπιστη; Η γαστροσκόπηση είναι από τις πιο αξιόπιστες εξετάσεις για τον εντοπισμό παθήσεων του στομάχου και του οισοφάγου. Η αξιοπιστία της κυμαίνεται στο 95%.
2 Η κολονοσκόπηση
Πώς γίνεται; Ένας μακρύς και εύκαμπτος σωλήνας, που φέρει στην άκρη του μικροκάμερα, εισχωρεί από τον πρωκτό στο εντερικό σύστημα. Όπως και στη γαστροσκόπηση, η εικόνα μεταφέρεται σε ένα μόνιτορ, το οποίο παρακολουθεί ο γιατρός.
Πονάει; Είναι πιο επώδυνη σε σχέση με τη γαστροσκόπηση, επειδή προκαλείται τυμπανισμός στο έντερο.
Πόσο διαρκεί; Περίπου 15 λεπτά και δεν απαιτείται παραμονή στο νοσοκομείο.
Πού γίνεται: Η κολονοσκόπηση μπορεί να γίνει σε ιδιωτική κλινική ή σε κρατικό νοσοκομείο, αλλά και σε ιδιωτικό ιατρείο, καθώς αρκετά διαθέτουν το μηχάνημα που απαιτείται για την εξέταση.
Πότε πρέπει να γίνεται; Αν υπάρχει αναιμία, αίμα στα κόπρανα ή οικογενειακό ιστορικό κακοήθειας στα έντερα. Μετά την ηλικία των 50 ετών πρέπει να γίνεται κάθε 5 χρόνια, ακόμα και αν δεν συντρέχει κάποιος από τους παραπάνω λόγους.
Τι να προσέξετε πριν την εξέταση: Την προηγούμενη μέρα από την εξέταση θα πρέπει να λάβετε κάποιο καθαρτικό που θα σας συστήσει ο γιατρός, για να “καθαρίσει” το έντερο και να διευκολυνθεί η διερεύνησή του.
Σύγκριση με ακτινολογική εξέταση: Για τη διερεύνηση παθήσεων του εντέρου γίνεται συχνά και ακτινολογικός έλεγχος μετά από βαριούχο υποκλυσμό. Η εξέταση αυτή όμως δεν είναι τόσο αξιόπιστη όσο η κολονοσκόπηση.
Είναι αξιόπιστη; Η κολονοσκόπηση είναι από τις πιο αξιόπιστες εξετάσεις για τον εντοπισμό παθήσεων του εντέρου. Η αξιοπιστία της κυμαίνεται στο 90 %.
3 Στεφανιογραφία
Πώς γίνεται; Γίνεται με παρακέντηση μίας αρτηρίας, δηλαδή ο γιατρός προωθεί στην αρτηρία έναν καθετήρα, ο οποίος εισχωρεί στα στεφανιαία αγγεία, και με τη βοήθεια ενός σκιαγραφικού φαρμάκου (που διευκολύνει την απεικόνιση των αγγείων) μπορεί να διαπιστωθεί αν υπάρχει κάποιο πρόβλημα στο καρδιαγγειακό σύστημα. Με τη βοήθεια ειδικού ακτινολογικού μηχανήματος καταγράφεται ψηφιακά η πορεία που διαγράφει το υγρό στα αγγεία, ενώ ο γιατρός που παρακολουθεί μπορεί να διαπιστώσει αν υπάρχει πρόβλημα, δηλαδή αν σε κάποιο σημείο υπάρχει στένωση των αγγείων. Μετά την εξέταση συνήθως γίνεται και κοιλιογραφία, με την οποία ο γιατρός παρακολουθεί τη λειτουργικότητα της καρδιάς, δηλαδή το πώς αυτή συστέλλεται.
Πονάει; Δεν είναι ιδιαίτερα επώδυνη και πριν την εξέταση γίνεται τοπική αναισθησία στο σημείο όπου γίνεται η παρακέντηση.
Πόσο διαρκεί; Περίπου 20 λεπτά έως μία ώρα και συνήθως απαιτείται παραμονή του ασθενούς στο νοσοκομείο για μία μέρα – για προληπτικούς κυρίως λόγους.
Πού γίνεται; Η στεφανιογραφία μπορεί να γίνει σε ιδιωτική κλινική ή σε κρατικό νοσοκομείο, αλλά όχι σε ιδιωτικό ιατρείο.
Πότε πρέπει να γίνεται; Αν υπάρχουν συμπτώματα ή υπόνοια για στενώσεις των αγγείων ή στηθάγχη και στην περίπτωση που το τεστ κοπώσεως -το οποίο συνήθως προηγείται- δείξει ότι υπάρχει πρόβλημα. Η στεφανιογραφία δεν είναι εξέταση που μπορεί να γίνει στο πλαίσιο προληπτικού ελέγχου, αν δεν υπάρχουν προηγούμενα ευρήματα (από το τεστ κοπώσεως ή το καρδιογράφημα).
Τι να προσέξετε πριν την εξέταση: Πρέπει να είστε νηστικοί τουλάχιστον 6-7 ώρες πριν την εξέταση και φροντίστε ώστε το τελευταίο γεύμα σας να είναι ελαφρύ. Τις τελευταίες 6-7 ώρες πριν την εξέταση μπορείτε να πιείτε μόνο νερό.
Τι να προσέξετε μετά την εξέταση: Πρέπει να πιείτε αρκετά υγρά, τουλάχιστον 1 λίτρο νερό, γιατί βοηθάει να απομακρυνθεί ευκολότερα το σκιαγραφικό φάρμακο από τον οργανισμό σας.
Είναι αξιόπιστη; Είναι η πιο αξιόπιστη εξέταση για τον έλεγχο των στεφανιαίων αγγείων και η επιτυχία της αγγίζει το 100%. Σε γενικές γραμμές είναι πολύ ασφαλής εξέταση και δεν παρουσιάζει επιπλοκές. Σπάνια μπορεί να μπορεί να υπάρξει αλλεργία στο σκιαγραφικό φάρμακο.
4 Ηλεκτροφυσιολογική μελέτη
Πώς γίνεται; Είναι μία εξέταση η οποία ερευνά το σύστημα που τροφοδοτεί ηλεκτρικά την καρδιά για να δουλέψει. Με την εξέταση αυτή υπάρχει η δυνατότητα να εντοπιστεί η αιτία της ταχυκαρδίας ή της αρρυθμίας και να θεραπευτεί επιτόπου. Αυτό αποτελεί μάλιστα και το σημαντικότερο πλεονέκτημα της συγκεκριμένης εξέτασης. Γίνεται όπως και η στεφανιογραφία, με παρακέντηση μίας φλέβας (της μηριαίας συνήθως) – μόνο που στην περίπτωση αυτή ο γιατρός κατά την εξέταση χρησιμοποιεί ηλεκτρόδια, τα οποία μεταφέρουν το ηλεκτρικό “σήμα” της καρδιάς σε ένα μόνιτορ, με τη μορφή ηλεκτρογράμματος. Ακόμη, ο γιατρός μπορεί να προκαλέσει τεχνητή αρρυθμία για να μελετήσει τον τρόπο εκδήλωσής της.
Πονάει; Δεν είναι ιδιαίτερα επώδυνη, ενώ πριν την εξέταση γίνεται τοπική αναισθησία στο σημείο της παρακέντησης.
Πόσο διαρκεί;
Περίπου 30 λεπτά, μπορεί όμως να διαρκέσει ακόμη και 5 ώρες. Η διάρκειά της εξαρτάται από το αν θα χρειαστεί θεραπευτική επέμβαση ή όχι. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ο χρόνος δεν μπορεί να καθοριστεί εκ των προτέρων. Συνήθως απαιτείται παραμονή του ασθενούς στο νοσοκομείο για μία μέρα. Αν χρειαστεί να τοποθετηθεί βηματοδότης, μπορεί η παραμονή να παραταθεί για μία μέρα παραπάνω.
Πού γίνεται; Η ηλεκτροφυσιολογική μελέτη μπορεί να γίνει σε ιδιωτική κλινική ή σε κρατικό νοσοκομείο, αλλά όχι σε ιδιωτικό ιατρείο.
Πότε πρέπει να γίνεται; Συνήθως συστήνεται σε ασθενείς που πάσχουν από αρρυθμίες και ταχυκαρδίες, αν ο γιατρός κρίνει απαραίτητη τη συγκεκριμένη εξέταση και εφόσον διαπιστωθεί πρόβλημα από τις εξετάσεις που συνήθως προηγούνται (καρδιογράφημα, triplex, Holder ρυθμού).
Πόσο κοστίζει; Περίπου 1.000-1.500 ευρώ. Αν χρειαστεί επεμβατική θεραπεία, το κόστος της εξέτασης μπορεί να ανέλθει στα 4.500-5.000 ευρώ.
Τι να προσέξετε πριν την εξέταση: Συνήθως ο γιατρός συστήνει τη προσωρινή διακοπή των φαρμάκων που λαμβάνει ο ασθενής για λίγες μέρες πριν γίνει η ηλεκτροφυσιολογική μελέτη, για να μην επηρεαστεί το αποτέλεσμα της εξέτασης. Ακόμη, πρέπει να είστε νηστικοί τουλάχιστον 6-7 ώρες πριν την εξέταση και φροντίστε ώστε το τελευταίο γεύμα σας να είναι ελαφρύ. Τις τελευταίες 6-7 ώρες πριν την εξέταση μπορείτε να πιείτε μόνο νερό.
Τι να προσέξετε μετά την εξέταση: Δεν υπάρχει κάτι που πρέπει να προσέξετε μετά την εξέταση, απλώς ξεκουραστείτε μέχρι να λάβετε το εξιτήριο από το νοσοκομείο.
Είναι αξιόπιστη; Είναι αξιόπιστη και αποτελεσματική τόσο στη θεραπεία όσο και στη διάγνωση. Για τις υπερκοιλιακές αρρυθμίες το ποσοστό επιτυχίας της θεραπείας είναι 99%, ενώ λίγο μικρότερο είναι το ποσοστό για τις κοιλιακές. Με την εξέταση αυτή μπορείτε να θεραπευτείτε από τις ταχυκαρδίες, και έτσι να αποφύγετε τη φαρμακευτική αγωγή, που ενδεχομένως θα ήταν απαραίτητο να λαμβάνατε για μια ολόκληρη ζωή.
5 Κυστεοσκόπηση
Πώς γίνεται; H κυστεοσκόπηση είναι μία από τις βασικές ουρολογικές διαγνωστικές εξετάσεις με την οποία ελέγχεται το εσωτερικό της ουροδόχου κύστης. Η εξέταση γίνεται με το κυστεοσκόπιο, ένα εργαλείο που μπαίνει από την ουρήθρα και φθάνει στην κύστη. Το κυστεοσκόπιο φωτίζει το εσωτερικό της κύστης, ενώ έχει και ένα σωληνάκι με το οποίο διοχετεύεται στην κύστη φυσιολογικός ορός, για να γεμίσει και να είναι εύκολο να παρατηρηθεί. Με μία κάμερα προβάλλονται οι εικόνες σε μία οθόνη, και έτσι ο γιατρός έχει τη δυνατότητα να παρατηρήσει το εσωτερικό της ουροδόχου κύστης.
Πότε πρέπει να γίνεται; Η κυστεοσκόπηση συστήνεται σχεδόν πάντα σε όσους εμφανίζουν αιματουρία, αλλά και σε ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση στην περιοχή. Η εξέταση γίνεται για να διαπιστωθεί αν μέσα στην ουροδόχο κύστη υπάρχουν όγκοι, πέτρες ή φλεγμονές.
Πονάει; Η κυστεοσκόπηση γίνεται συνήθως με τοπική αναισθησία (γίνεται έγχυση ξυλοκαΐνης μέσα στην ουρήθρα). Δεν πονάει ιδιαίτερα, αλλά θα σας φανεί ενοχλητική η παρουσία ενός ξένου σώματος στην ουρήθρα.
Πόσο διαρκεί; Η κυστεοσκόπηση διαρκεί περίπου 5-10 λεπτά.
Τι να προσέξετε πριν: Πριν την κυστεοσκόπηση συνήθως γίνεται μία καλλιέργεια ούρων, για να διαπιστωθεί αν υπάρχει κάποιο μικρόβιο στα ούρα. Αν υπάρχει φλεγμονή, πρέπει να υποχωρήσει πριν την εξέταση.
Τι να προσέξετε μετά: Μετά ο ασθενής είναι πιθανό να πάρει αντιβίωση (αυτό θα το αποφασίσει ο γιατρός σας). Τις επόμενες ημέρες (περίπου 2) ίσως έχετε συχνουρία, αίσθηση ξένου σώματος στην ουρήθρα ή τσούξιμο κατά την ούρηση. Καλό είναι να πίνετε αρκετά ποτήρια νερό για να ουρείτε συχνότερα.
Πού γίνεται; Σε οποιοδήποτε νοσοκομείο ή σε εξοπλισμένο ιδιωτικό ιατρείο.
Είναι αξιόπιστη; Η αξιοπιστία της αγγίζει το 100%
6 Πυελογραφία
Πώς γίνεται;
Γίνεται με τη βοήθεια σκιαγραφικού φαρμάκου, το οποίο εγχέει με ένεση ο γιατρός στη φλέβα. Κατόπιν γίνονται λήψεις της εικόνας των νεφρών (με ακτινογραφίες) στα 1, 5, 10, 20 και 30 λεπτά. Με τη βοήθεια αυτής της εξέτασης γίνεται με ακρίβεια ο εντοπισμός κάποιας βλάβης στο ουροποιητικό σύστημα (λίθος, νεόπλασμα, απόφραξη κτλ.). Επιπλέον, βοηθάει στο σχεδιασμό της θεραπείας της λιθίασης.
Πονάει; Όσο πονάει μία ένεση, δηλαδή ελάχιστα.
Πόσο διαρκεί; Περίπου 40-45 λεπτά.
Πού γίνεται; Η πυελογραφία μπορεί να γίνει σε ιδιωτική κλινική ή σε κρατικό νοσοκομείο. Η εξέταση γίνεται από ακτινολόγο.
Πότε πρέπει να γίνεται;
Είναι εξέταση “δεύτερης γραμμής”, δηλαδή γίνεται συνήθως όταν οι εξετάσεις που προηγούνται έχουν εντοπίσει ότι υπάρχει πρόβλημα και απαιτείται περαιτέρω διερεύνησή του. Αν υπάρχει ένα εύρημα στο υπερηχογράφημα ή κάποια σοβαρή υπόνοια του γιατρού για πάθηση του ουροποιητικού συστήματος, τότε μόνο μπορεί -αν κρίνει απαραίτητο- να συστήσει πυελογραφία.
Πόσο κοστίζει; Περίπου 80-100 ευρώ.
Τι να προσέξετε πριν την εξέταση: Συνήθως συστήνεται η λήψη καθαρτικού την προηγούμενη μέρα ή υποκλυσμός.
Τι να προσέξετε μετά την εξέταση: Δεν υπάρχει κάτι που πρέπει να προσέξετε μετά την εξέταση.
Είναι αξιόπιστη; Η αξιοπιστία της αγγίζει το 95-100%.
7 Υπερηχογράφημα προστάτη και ουροδόχου κύστης
Πώς γίνεται: Με την εξέταση αυτή απεικονίζονται, με τη βοήθεια υπερήχων, σε μόνιτορ (το οποίο παρακολουθεί ο γιατρός) τα νεφρά, η ουροδόχος κύστη και ο προστάτης. Είναι τελείως απλή και δεν εισχωρεί κανένα ιατρικό όργανο στο σώμα σας. Είναι απαραίτητη για τη διάγνωση ή τον αποκλεισμό σχεδόν όλων των ουρολογικών παθήσεων (λ.χ. λιθίαση, δηλαδή πέτρα στα νεφρά, κακοήθειες, καλοήθης υπερπλασία προστάτη κτλ.).
Πονάει; Όχι. Είναι παντελώς ανώδυνη, και επιπλέον δεν εκθέτει τον ασθενή σε ακτινοβολία.
Πόσο διαρκεί; Περίπου 15 λεπτά.
Πού γίνεται: Το υπερηχογράφημα μπορεί να γίνει σε ιδιωτική κλινική ή σε κρατικό νοσοκομείο, αλλά και σε ιδιωτικό ιατρείο.
Πότε πρέπει να γίνεται; Γίνεται προληπτικά αν υπάρχει πόνος ή συμπτώματα όπως αίμα στα ούρα, τσούξιμο κατά την ούρηση, πόνος κατά την εκσπερμάτιση κτλ. Στους άνδρες μετά τα 50 χρόνια πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο.
Πόσο κοστίζει; Είναι πιο οικονομική συγκριτικά με τις άλλες εξετάσεις. Κοστίζει περίπου 50-90 ευρώ.
Τι να προσέξετε πριν την εξέταση:
Πριν γίνει το υπεροχογράφημα, πρέπει να έχετε πιει αρκετά υγρά, ώστε να είναι πλήρης η ουροδόχος κύστη για να γίνει καλύτερη απεικόνισή της. Συνήθως απαιτείται η κατανάλωση περίπου 1,5 λίτρου νερού μισή ώρα πριν την εξέταση. Δεν παίζει ρόλο αν έχετε φάει ή όχι.
Τι να προσέξετε μετά την εξέταση: Δεν υπάρχει κάτι που πρέπει να προσέξετε μετά την εξέταση.
Είναι αξιόπιστη; Το ποσοστό αξιοπιστίας της κυμαίνεται σε υψηλό επίπεδο (99%). Προϋπόθεση όμως για αξιόπιστα αποτελέσματα είναι ο γιατρός που θα κάνει την εξέταση να είναι έμπειρος και ο ασθενής να είναι συνεργάσιμος (λ.χ να μην κουνιέται, να ακολουθεί τις υποδείξεις του γιατρού κτλ.).
