Ο σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί μια ομάδα ασθενειών με κύριο χαρακτηριστικό την αυξημένη συγκέντρωση γλυκόζης στο αίμα. Δείτε πώς θα τον τον αντιμετωπίσετε αποτελεσματικά…
Ορισμός
Ο σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί μια ομάδα ασθενειών με κύριο χαρακτηριστικό την αυξημένη συγκέντρωση γλυκόζης στο αίμα, λόγω μη παραγωγής ή περιορισμένης παραγωγής ινσουλίνης από το πάγκρεας. Συχνά, υπό συνθήκες φυσιολογικής παραγωγής ινσουλίνης, παρατηρείται η μη ικανότητα των κυττάρων να τη χρησιμοποιήσουν (ινσουλινοαντίσταση).
Η ινσουλίνη συμβάλλει στην άμεση μείωση των φυσιολογικά αυξημένων επιπέδων γλυκόζης του αίματος, έπειτα από κάθε γεύμα. Επίσης, αποτελεί απαραίτητη ορμόνη για την παραγωγή και αποθήκευση ενέργειας, μέσω της χρησιμοποίησης της γλυκόζης του αίματος.
.
Μορφές σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ)
Ο ΣΔ διακρίνεται στα 4 παρακάτω είδη:
ΣΔ τύπου 1 (ινσουλινοεξαρτώμενος διαβήτης)
ΣΔ τύπου 2 (μη- ινσουλινοεξαρτώμενος διαβήτης)
Διαβήτης κύησης
Άλλοι ειδικοί τύποι διαβήτη
Προδιαβήτης
Κριτήρια διάγνωσης ΣΔ
Συμπτωματολογία ΣΔ (πολυουρία, πολυδιψία, πολυφαγία και αδικαιολόγητη απώλεια βάρους) και μια τυχαία μέτρηση γλυκόζης πλάσματος ≤200 mg/dl, οποιαδήποτε στιγμή κατά τη διάρκεια της ημέρας ανεξάρτητα από την ώρα του τελευταίου γεύματος.
Γλυκόζη πλάσματος ≥126 mg/dl, έπειτα από τουλάχιστον 8 ώρες νηστείας.
Γλυκόζη πλάσματος ≥200 mg/dl, έπειτα από δοκιμασία ανοχής γλυκόζης.
Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1
Παρουσιάζεται κυρίως στην παιδική και εφηβική ηλικία (γι’ αυτό και ονομάζεται συχνά νεανικός διαβήτης) με ταυτόχρονη ξαφνική εμφάνιση των συμπτωμάτων του. Κύριο χαρακτηριστικό του είναι η πλήρης μη παραγωγή ινσουλίνης από τον οργανισμό και η ανάγκη για εξωτερική παροχή αυτής για τη διατήρηση της ομαλής λειτουργίας του οργανισμού.
Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2
Σε αυτόν τον τύπο ΣΔ έχουμε παραγωγή μικρών ποσοτήτων ινσουλίνης κυρίως σε ενήλικες και πιο σπάνια σε παιδιά. Χαρακτηριστικό αυτού τύπου ΣΔ είναι η ύπαρξη ινσουλινοαντίστασης, δηλαδή ο οργανισμός ανταποκρίνεται σε μικρό βαθμό στη δράση της ορμόνης με αποτέλεσμα την αυξημένη συγκέντρωσή της στο αίμα (υπερινσουλιναιμία). Ακόμη είναι απαραίτητο να τονιστεί ότι η μη τήρηση των αναγκαίων κανόνων διατροφής με την πάροδο του χρόνου, μπορεί να οδηγήσει στην πλήρη εξάρτηση του οργανισμού από εξωγενή παροχή ινσουλίνης. Αυτό συμβαίνει γιατί σταδιακά το πάγκρεας παύει να ανταποκρίνεται στην παραγωγή των αναγκαίων ποσοτήτων ινσουλίνης και εξασθενεί.
Διαβήτης κύησης
Παρατηρείται κατά την διάρκεια της κύησης χωρίς να προϋπάρχει ιστορικό ΣΔ. Αναγνωρίζεται κατά την 24-28 εβδομάδα κύησης, έπειτα από δοκιμασία ανοχής γλυκόζης και είναι σημαντικό να υπάρχει επανέλεγχος για επιβεβαίωση.
Άλλοι ειδικοί τύποι διαβήτη
Αποτελούν επακόλουθο κάποιας προϋπάρχουσας παθολογικής κατάστασης και αναφέρονται ως τύποι δευτεροπαθούς ΣΔ. Η ανάπτυξη ΣΔ οφείλεται σε γενετικά ελαττώματα παραγωγής και δράσης της ινσουλίνης, παθήσεις του παγκρέατος, ενδοκρινοπάθειες, λοιμώξεις ή στην καταστροφή των κυττάρων που παράγουν ινσουλίνη, λόγω κάποιας ουσίας (φαρμακευτικός ή χημικός ΣΔ).
Προδιαβήτης
Αποτελεί το πρώιμο στάδιο του ΣΔ και περιγράφει τη μεταβατική κατάσταση έως την εμφάνιση των συμπτωμάτων του ΣΔ. Στο στάδιο αυτό παρατηρούνται συνήθως τιμές γλυκόζης νηστείας 100-126 mg/dl και είναι αναγκαία η άμεση παρέμβαση γιατρού και διαιτολόγου.
Άτομα υψηλού κινδύνου
Ηλικία ≥45 ετών
Διαγνωσμένος προδιαβήτης
Διαβήτης κύησης
Οικογενειακό ιστορικό διαβήτη
Υπέρβαρα άτομα ή κεντρικού τύπου παχυσαρκία
Άτομα με υπέρταση
(≥140/90mm Hg)
Άτομα με τιμές HDL
χοληστερόλη ≤35mg/dl και/ή τριγλυκερίδια ≥250mg/dl
Γενικές συμβουλές
Η καλύτερη αντιμετώπιση του ΣΔ μπορεί να επιτευχθεί ακολουθώντας τις παρακάτω συμβουλές:
Συνεργασία με το διαιτολόγο για τη σύσταση καθημερινού διαιτολογίου σύμφωνα με τις ατομικές ανάγκες και την πιθανή φαρμακευτική αγωγή για τη σωστή ρύθμιση της γλυκόζης αίματος.
Η απώλεια βάρους, εφ’ όσον είναι επιθυμητό από το γιατρό ή το διαιτολόγο.
Αύξηση της σωματικής δραστηριότητας, έστω και σε μικρό επίπεδο.
Μπαλαμώτη Χριστίνα
Κλινική Διαιτολόγος Διατροφολόγος, MSc
Αριστούχος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών
Μέλος Ένωσης Διαιτολόγων Διατροφολόγων Ελλάδος
Λεωφ. Αθηνών 336 Χαϊδάρι, Τηλ/Φαξ: 210 5321339, Κιν: 693 2514398
