Το αλλεργικό σοκ είναι μια αντίδραση του οργανισμού μας που θέτει σε άμεσο κίνδυνο την ίδια μας τη ζωή. Καλό είναι λοιπόν να γνωρίζουμε τα συμπτώματά του, τις πρώτες βοήθειες που μπορούμε να δώσουμε, καθώς και τα φάρμακα που θα χρειαστούμε τη “δύσκολη ώρα”.
Όταν απολάμβανε ο αναγνώστης μας κ. Γ.Χ. το αγαπημένο του αμυγδαλωτό, ποτέ δεν φανταζόταν ότι εξαιτίας του θα αισθανόταν ξαφνικά δύσπνοια, ταχυπαλμία και παραλίγο να έχανε τη ζωή του, αν δεν βρισκόταν κοντά σε ένα κέντρο υγείας. Ο γιατρός διέγνωσε αλλεργικό σοκ. Δυστυχώς, το αλλεργικό σοκ αφορά όλους μας, επειδή όλοι μπορεί να εκδηλώσουμε για πρώτη φόρα κάποια αλλεργία, χωρίς να γνωρίζουμε ότι είμαστε αλλεργικοί. Οι περισσότεροι το μαθαίνουν αφού πρώτα τους συμβεί ένα δυσάρεστο περιστατικό. Μπορεί να μας συμβεί οπουδήποτε και να απειλήσει τη ζωή μας. Μάθετε λοιπόν πώς εκδηλώνεται και πώς πρέπει να το αντιμετωπίσετε.
Τι ακριβώς είναι;
Το αλλεργικό σοκ είναι μία ακραία αντίδραση του οργανισμού, που οφείλεται σε υπερευαισθησία του ανοσοποιητικού συστήματος απέναντι σε μία ουσία (λ.χ. κάποια τροφή ή φάρμακο). Συνοδεύεται από μεγάλη πτώση της πίεσης, που προκαλεί απώλεια των αισθήσεων. Αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στον θάνατο. Εκδηλώνεται συνήθως ξαφνικά, μέσα σε χρονικό διάστημα που κυμαίνεται από μερικά δευτερόλεπτα έως δύο ώρες. Θεωρείται επείγον περιστατικό, καθώς οδηγεί συχνά σε καρδιακή και αναπνευστική ανεπάρκεια. Κάθε αλλεργική αντίδραση όμως δεν εξελίσσεται απαραίτητα σε σοκ. Μπορεί να εκδηλωθεί απλώς με κάποια ενοχλητικά συμπτώματα, όπως συνάχι και κνησμό στο δέρμα.
Τι μπορεί να το προκαλέσει
*Το τσίμπημα των εντόμων, η αλλεργική αντίδραση από τσίμπημα (μέλισσας ή σφήκας) είναι μια επείγουσα κατάσταση, που συχνά εξελίσσεται αστραπιαία. ‘Έχει τα ίδια συμπτώματα με τις άλλες αλλεργικές αντιδράσεις, που εμφανίζονται με την ίδια περίπου σειρά.
*Κάποια τρόφιμα στα οποία μπορεί να έχετε αλλεργία. Πιο συνηθισμένα είναι οι ξηροί καρποί, τα εποχιακά φρούτα (ροδάκινα, σύκα κτλ.), τα θαλασσινά, το γάλα, τα αυγά και τα δημητριακά. Μπορεί ακόμη να ευθύνονται και τα [πρόσθετα] τροφίμων.
*Αλλεργική αντίδραση σε φαρμακευτικές ουσίες.
Πώς μπορώ να γνωρίζω αν κινδυνεύω;
Δυστυχώς, δεν είναι δυνατόν να προβλέψει πάντα κανείς την πιθανότητα αλλεργικού σοκ. Μπορεί να προκληθεί από ουσίες με τις οποίες κάποιος είχε έρθει στο παρελθόν κατ’ επανάληψη σε επαφή, χωρίς να είχε εμφανίσει συμπτώματα. Δεν οδηγούνται απαραίτητα όλοι οι αλλεργικοί σε αλλεργικό σοκ μετά από μια αλλεργική αντίδραση. Δεν υπάρχει, όμως, κάποιος κανόνας για το ποιοι φθάνουν και ποιοι όχι.
Τα συμπτώματα που δεν πρέπει να αγνοήσετε:
1) Γενικευμένο εξάνθημα στο δέρμα
2) Οίδημα (πρήξιμο) προσώπου, άκρων και βλεννογόνων
3) Δακρύρροια και καταρροή ρινική
4) Έντονη ταχυκαρδία
5) Πόνος στην κοιλιά
6) Τάση για εμετό
7) Δύσπνοια
8) Βραχνάδα στη φωνή
9) Πτώση της πίεσης
Τι πρέπει να κάνετε άμεσα
*Αν γνωρίζετε ήδη ότι είστε αλλεργικοί στα υμενόπτερα (ή σε συγκεκριμένο τρόφιμο), θα πρέπει να έχετε πάντα κοντά σας ένα σετ φαρμάκων για την αντιμετώπιση του αλλεργικού σοκ, το οποίο πρέπει να περιλαμβάνει:
*Ένα αντιισταμινικό (σιρόπι, χάπι ή ένεση).
*Ένα χάπι ή ένεση κορτιζόνης.
*Ένα διεγέρτη β2 βραχείας δράσεως, δηλαδή ένα βρογχοδιασταλτικό για τη δύσπνοια.
*Μία συσκευή αυτόματης έκχυσης αδρεναλίνης (fastject ή epipen).
Αν νιώσετε πως σας τσίμπησε κάποιο έντομο και είστε αλλεργικοί, θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε κλιμακωτά τα φάρμακα που περιέχει το σετ, ανάλογα με τις αντιδράσεις του οργανισμού και τις υποδείξεις του γιατρού. Πρώτα πρέπει να πάρετε το αντιισταμινικό και την κορτιζόνη. Στη συνέχεια, αν νιώσετε δύσπνοια, θα πρέπει να κάνετε εισπνοές με το βρογχοδιασταλτικό. Τέλος, αν τα συμπτώματα εμφανίζουν επιδείνωση, θα πρέπει να κάνετε την ένεση και να επισκεφτείτε άμεσα το πλησιέστερο νοσοκομείο.
Αν δεν γνωρίζετε ότι είστε αλλεργικοί: Μόλις αισθανθείτε τα συμπτώματα που περιγράφουμε πάνω, λίγο μετά από την κατανάλωση κάποιας τροφής ή μετά το τσίμπημα κάποιου εντόμου, θα πρέπει να πάρετε κάποιο αντιισταμινικό φάρμακο και πιθανότατα κάποιο χάπι κορτιζόνης. Αν μπορείτε πρώτα συμβουλευτείτε τηλεφωνικώς το γιατρό. Αν τα συμπτώματα επιδεινώνονται, θα πρέπει να καλέσετε ιατρική βοήθεια. Επειδή πάντα υπάρχει ο κίνδυνος να χάσετε τις αισθήσεις σας, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε είναι να εξηγήσετε στο γιατρό ή σε όποιον βρίσκεται διπλά σας τι έντομο σας τσίμπησε (αν γνωρίζετε) ή ποια τροφή ή φάρμακο είχατε καταναλώσει προηγουμένως.
Αν κάποιος δίπλα σας χρειαστεί βοήθεια
*Καλέστε αμέσως ιατρική βοήθεια.
*Βάλτε τον άρρωστο να ξαπλώσει, έχοντας το σημείο που έχει υποστεί το τσίμπημα πιο χαμηλά από την καρδιά και κατά το δυνατόν ακίνητο.
*Ψάξτε το άτομο αν έχει μαζί του ένεση αδρεναλίνης και κάντε την, αν χρειαστεί.
*Αν δεν υπάρχει ένεση αδρεναλίνης, δέστε ένα κομμάτι ύφασμα ή ένα λάστιχο πάνω από το τσίμπημα, ώστε να περιορίσετε όσο είναι δυνατόν την απορρόφηση του δηλητηρίου του εντόμου. Θα πρέπει να χαλαρώνετε το λάστιχο για λίγο -περίπου κάθε 5 λεπτά- και να την ξαναδένετε, ώστε να μην εμποδίζετε τελείως την κυκλοφορία.
*Αν το άτομο αρχίσει να βήχει, υπάρχει ο κίνδυνος να κάνει εμετό. Στην περίπτωση αυτή γυρίστε το κεφάλι του στο πλάι, για να μην πνιγεί.
*Σε περίπτωση που λιποθυμήσει, ελέγξτε αν έχει σφυγμό και την αναπνοή του και, αν χρειαστεί, προχωρήστε σε τεχνητή αναπνοή.
Χρήσιμες συμβουλές
Η ένεση γίνεται πάνω σε γυμνό μηρό ή στο αντιβράχιο, ανάλογα με τις οδηγίες.
Οι καρδιοπαθείς, ανάλογα με την κρίση του αλλεργιολόγου ή και του καρδιολόγου, πρέπει να λαμβάνουν παιδική δοσολογία αδρεναλίνης.
Αν έχετε υπόταση και ανήκετε στα άτομα που κινδυνεύουν από αλλεργικό σοκ, δεν θα πρέπει να λαμβάνετε αντιυπερτασική αγωγή με β-αναστολείς, καθώς αναχαιτίζουν τη δράση της αδρεναλίνης. Θα πρέπει ο γιατρός σας να σας χορηγήσει εναλλακτική αγωγή.
Αν γνωρίζετε ότι είστε αλλεργικοί στα τσιμπήματα των εντόμων, μπορείτε να χρησιμοποιείτε εντομοαπωθητικές λοσιόν ή σπρέι, με τα οποία κάνετε επάλειψη στα ακάλυπτα σημεία του σώματός σας. Αποφεύγετε τα έντονα αρώματα και τις λακ, γιατί προσελκύουν τα έντομα. Αν έρθετε αντιμέτωποι με κάποιο έντομο, αποφύγετε να κάνετε απότομες κινήσεις.
M. Σιγανός (Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Vita)
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ:
Πως λειτουργούν τα σχολεία στον υπόλοιπο κόσμο
Ποιά σαλάτα από την Ιταλία ενισχύει τη μνήμη;
Crash test στους καφέδες του κόσμου. Ποιοί πίνουν περισσότερο;
Μυστικά αδυνατίσματος από κάθε γωνιά του πλανήτη
Ποιος λαός είναι πιο κολλημένος με την TV;
Αν και Σκοτσέζοι σου λένε να μην δίνεις σημασία στα λεφτά
